Breiðfirðingur - 01.04.2016, Side 84

BREIÐFIRÐINGUR84
Breiðaskarð og niður í Trostansfjörð. Til eru heimildir um vegabóta­
vinnu á Breiðaskarðsvegi 1860 þar sem gata var löguð og vörður hlaðn­
ar. Heldur fer lítið fyrir þeim nú en leiðin lagðist ekki af fyrr en hætt var
að reka kindur til síns heima yfir fjöllin, um 1960.
Lækjarheiði er 18 kílómetra langur heiðarvegur á milli Brjánslækjar
og Trostansfjarðar og fer í 550 metra hæð. Töluverður bratti er upp
úr Trostansfirðinum upp með Sunndalsá og ferðafólk stefnir á Kol­
beinsvörðu uppi í hæðunum sem vísar á þröngt Lækjarskarðið vestan
Hádegishnjúks. Falleg gata er langleiðina og vörður af og til, ekki síst
á háheiðinni en þeim fækkar þegar neðar dregur beggja vegna eins og
títt er með gamlar alfaraleiðir hér um slóðir. Það segir okkur ef til vill
meira um það að villugjarnara gat verið á heiðum uppi en niðri í byggð.
Þegar gatan var vel troðin og fjölfarin var enginn vandi að rata hana
nær byggðinni og því ekki þörf á mörgum vörðum. Aftur á móti má
segja að örnefnin taki við af vörðunum og tryggi ferðafólki heimkom­
una. Svo langt förum við frá byggð að örnefnin mást út og landslagið
heitir ekkert, jafnvel ekki fallegustu stuðlabergsstapar. Þetta er merki­
legt og gaman að rýna í. Um Lækjarheiði lá alfaraleið til Brjánslækjar í
veg fyrir áætlunarbát og algeng sjón að sjá hestalest liðast niður hlíðar
Hestmúlans heim að bænum þegar von var á bátnum. Þetta var fyrir
1960 og heimilisfólk á Brjánslæk vant að fara úr rúmi fyrir gesti. „Þar
klofnar varða“ var viðtekin venja að segja á Brjánslæk þegar sást til
mannaferða að vestan, en þar sá reiðmann bera frá áberandi vörðu á
Innri­Hömrunum vestan bæjarins.
Lækjarskörðin eru tvö og er annað þeirra innan sveitar og liggur um
Vaðalsdal að Brjánslæk. Reiðvegur var á þessum slóðum, inn fyrir fell,
Þverfell, og inn á Lækjarheiðarveg. Yfirleitt fór fólk fótgangandi um
Lækjarskarð sem liggur á milli Kikafells og Þverfells vegna þess hversu
bratt var upp í skarðið vestan megin frá, en einnig vegna brattans í Hest­
múlanum vestanverðum á leiðinni niður. Farið er ofan Surtarbrandsgils.
Færu menn inn á Lækjarheiðarveg var farið austan megin Hestmúla.
Þessi leið stytti leiðina á milli Brjánslækjar og Vaðals um þriðjung. Það
kann að vera að við áttum okkur ekki á því að fólk hafi kosið að sækja
fram til dala og fjalla og fara á bak byggðarinnar til að komast á milli