Skírnir - 01.09.2011, Qupperneq 50

280
SVANUR KRISTJÁNSSON
SKÍRNIR
stefnu sem tæknilegt úrlausnarefni. Vandamálið væri of mikil sókn
of stórs fiskveiðiflota í of lítinn þorskstofn. Málið kallaði fyrst og
fremst á faglega þekkingu við að búa til „reiknilíkan" til að stjórna
fiskveiðunum. Einnig þyrfti að hafa samráð við hagsmunaaðila í
sjávarútvegi. Hlutverk framkvæmdavaldsins væri að taka ákvarðanir
í samráði við fagfólk og hagsmunasamtök. Afstaða sjávarútvegs-
ráðherra til lýðræðis var einnig mjög skýr: „... ég er þeirrar
skoðunar að okkar lýðræðisskipulag sé þannig byggt upp að það sé
hið pólitíska vald sem eigi að fara fyrst og fremst með framkvæmda-
valdið og síðan löggjafarsamkoman að veita sem mest aðhald að
hinu pólitíska valdi“ (Alþingistíðindi 1983-1984 B: d. 1919). Að mati
Halldórs Ásgrímssonar var málið allt mjög viðkvæmt og varðaði
„hvert einasta byggðalag og hvert einasta mannsbarn í landinu";
nauðsyn væri á samstöðu og að allir sem hagsmuna ættu að gæta
settust niður og reyndu að ná sem bestu samkomulagi. Samt væri
ekki um mál að ræða sem ætti að vera deiluefni á milli flokka
(.Alþingistíðindi 1983 B: d. 1694).
I lokaræðu Guðmundar Einarssonar kom fram allt önnur sýn á
lýðræði en sú sem birtist í frumvarpi ríkisstjórnarinnar og í málflutn-
ingi þeirra sem fyrir því töluðu á Alþingi. Guðmundur sagði m.a.:
Menn eru að taka afstöðu í máli sem snýst um undirstöðuatriði lýðræðis og
stjórnarfars. Ég tel það gunguskap af hálfu Alþingis að koma sér hjá því að
taka þessa umræðu um verkaskiptinguna hreina og klára upp. [...] Hér er
alls kyns úrsláttur, menn bara koma sér undan því að taka afstöðu til grund-
vallaratriða. Þessi grundvallaratriði ganga í raun og veru að kviku lífs-
skoðunar þessara sömu manna. En svo virðist sem eina ferðina enn
neyðumst við til að láta stjórnlyndið ráða, finna bara góðar leiðir til að
stjórna þessu. Látum stjórnlyndið ráða og Alþingi kemst hjá því að takast
á við það vandasama hlutverk að móta stefnuna, enda hefur það kannske
aldrei mótað stefnu í fiskveiðimálum. Það er kannske þess vegna sem svona
er komið. Og þá verður kannske ágætt fyrir háttvirt Alþingi að fylgja bara
í slóð háttvirts ráðherra, láta ráðherrann um að marka stefnuna og láta
ráðherra um að ryðja brautina. Svo koma 60 alþingismenn í röð á eftir í
skjóli ráðherrans og haldast í hendur og elta.
Ef svo verða síðar meir skiptar skoðanir um aðgerðir ráðherrans, ef
deilur hefjast í þjóðfélaginu, ef átök verða milli stétta og milli byggðalaga
vegna þeirra ákvarðana sem eru teknar í ráðuneytinu í fiskveiðistefnu, þá er