Fréttablaðið - 28.12.2018, Blaðsíða 22

Kaup á skuldabréfum WOW air í útboði íslenska flugfélags-ins, sem lauk um miðjan september-mánuð, fá þann vafa-
sama heiður að vera verstu viðskipti
ársins 2018 að mati dómnefndar
Markaðarins.
„Aðeins nokkrar vikur liðu þar til
félagið var komið í alvarlega lausa-
fjárkrísu og leitaði eftir sameiningu
við Icelandair Group,“ segir einn
álitsgjafi blaðsins.
Annar segir fjármögnunina sem
flugfélagið tryggði sér í skuldabréfa-
útboðinu hafa engan veginn dugað.
Nú sé unnið að því að bjarga félag-
inu frá gjaldþroti.
„Fjárfestar máttu vita það við
kaupin að skuldabréfin gætu seint
talist góður fjárfestingarkostur
sem stuttu síðar varð raunin,“ segir
annar úr dómnefnd Markaðarins.
WOW air tryggði sér fjármögnun
upp á 60 milljónir evra, sem jafn-
gildir tæplega 8 milljörðum króna
á núverandi gengi, í útboðinu sem
norska verðbréfafyrirtækið Pareto
Securities hafði umsjón með. Vextir
á skuldabréfunum eru um níu pró-
sent á ári.
Skúli Mogensen, forstjóri og eini
eigandi flugfélagsins, upplýsti síðar
í bréfi sem hann skrifaði eigendum
skuldabréfanna að hann hefði fjár-
fest fyrir 5,5 milljónir evra, jafn-
virði liðlega 730 milljóna króna, í
útboðinu, eða sem jafngildir um
11 prósentum af heildarupphæð
útboðsins. Þá kom fram í uppgjöri
WOW air fyrir þriðja ársfjórðung að
félagið hefði sjálft keypt skuldabréf
fyrir 9,8 milljónir evra með það fyrir
augum að selja bréfin aftur í náinni
framtíð.
Einn álitsgjafi Markaðarins
bendir á að flugfélagið hafi sagst
vera fullfjármagnað eftir skulda-
bréfaútboðið þann 18. september.
Hins vegar hafi félagið varla getað
greitt út laun þann 1. nóvember.
„Hvernig gat þetta farið svona illa
á sex vikum?“ spyr hann.
„Andri Már Ingólfsson í Primera
reyndi að selja Icelandair félagið
með fallegri söluræðu síðastliðið
sumar. Enginn keypti það og því fór
sem fór,“ segir einn úr dómnefnd
Markaðarins og bætir við:
„Skúli Mogensen er betri sölu-
maður því hann náði að kreista
út með samskotum þá upphæð
sem að var stefnt í skuldabréfaút-
boði WOW, þótt ýmislegt væri gert
til að fegra þá tölu. Nú horfa þeir
sem keyptu framan í þá staðreynd
að þurfa að gefa verulega eftir eigi
félagið að lifa lengur,“ nefnir hann.
„Það var allt of seint í rassinn
gripið,“ segir einn dómnefndar-
maður um skuldabréfaútboðið, „og
þá með röngum hætti því að fyrir-
tækið þurfti meira eigin fé og verð-
lagningin á skuldabréfinu var engan
veginn í takti við áhættu.“
Skúli lýsti því í bréfi til skulda-
bréfaeigendanna í lok nóvember
að rekstrarhorfur WOW air hefðu
versnað til muna í kjölfar útboðsins
í september, meðal annars vegna
neikvæðrar umræðu um fjárhags-
stöðu félagsins sem hafði sprottið
upp á meðan á skuldabréfaútboð-
inu stóð. Í bréfinu birtist afar hisp-
urslaus lýsing forstjórans á þröngri
stöðu flugfélagsins. Sagði hann ljóst
að félagið þyrfti nauðsynlega að
leita frekari leiða til þess að tryggja
fjármögnun til framtíðar.
Fjörutíu dögum eftir að skulda-
bréfaútboðinu lauk nálgaðist Skúli
stjórnendur Icelandair Group og
óskaði eftir viðræðum um kaup síð-
arnefnda félagsins á WOW air. Var
það gert á þeim forsendum að flug-
félagið væri á fallanda fæti. Skrifað
var undir kaupsamning í byrjun
nóvember en að lokinni áreiðan-
leikakönnun og nánari skoðun í
lok mánaðarins féll Icelandair frá
kaupunum.
Nokkrum klukkustundum eftir
að tilkynnt var um að ekki yrði
af kaupunum barst hins vegar til-
kynning frá WOW air um að náðst
hefði bráðabirgðasamkomulag
við bandaríska fjárfestingarfélagið
Indigo Partners, sem er meðal ann-
ars hluthafi í Spirit Airlines, Tiger
Airways og Wizz Air, um að félagið
fjárfesti í flugfélaginu. Hyggst félag-
ið fjárfesta fyrir allt að 75 milljónir
dala, 8,8 milljarða króna, í WOW air.
Fjárfesting í skuldabréfum WOW air í
útboði félagsins verstu viðskipti ársins
Kaup á skuldabréfum WOW air í útboði flugfélagsins í september eru verstu viðskipti ársins að mati dómnefndar Markaðarins. Fjár-
mögnunin, um átta milljarðar króna, er sögð engan veginn hafa dugað flugfélaginu og komið allt of seint. „Aðeins nokkrar vikur liðu
þar til félagið var komið í alvarlega lausafjárkrísu og leitaðist eftir sameiningu við Icelandair Group,“ segir einn álitsgjafi Markaðarins.
Önnur viðskipti sem komust á blað sem þau verstu
n Skráning Heimavalla í Kauphöll
Íslands
„Hluthafar íbúðafélagsins eru
verr settir fyrir vikið og greinendur
hafa velt því fyrir sér hvort það
væri ekki einfaldlega betra að
leysa upp félagið. Heimavellir
hefðu betur haldið sér afskráð­
um.“
n Ógilding Samkeppniseftirlitsins
á kaupum Haga á Lyfju
„Lindarhvoll
seldi í framhaldinu
Lyfju til annarra
fjárfesta fyrir
meira en milljarði
króna lægra verð.
Þetta er dæmi um mjög
léleg viðskipti fyrir ríkið. Enginn
hefur krafið ríkið um svör við því
hvort forsvarsmenn þess séu sáttir
við þær forsendur sem voru fyrir
því að hafa slíka fjármuni af ríkis­
sjóði og skattgreiðendum.“
n Kaup Kviku og einkafjárfesta á
Kortaþjónustunni
„Ekkert sérstakt
að þurfa að auka
hlutafé svona
skömmu eftir
kaup.“
n Losun aflandskróna á álands­
gengi
„Einnig stendur til að losa af­
lands krónurnar í gegnum hinn
næfurþunna gjaldeyrismarkað.“
n Lánabók Arion banka
„Primera Air, WOW air, kísilver
United Silicon og fleira. Bankinn
hefur tekið hvert stórt höggið á
eftir öðru á sig á árinu.“
n Ekki­kaup Eikar í
breskum fasteigna­
sjóði
„Félag­
ið þurfi að
bakka út eftir
talsverða óánægju í
hluthafahópnum. Ansi
vandræðalegt ferli allt
saman.“
n 500 milljóna króna lán ríkisins til
Íslandspósts og heimild til 1.500
milljóna króna viðbótarláns á
næsta ári
„Nærtækara hefði verið að hefja
gagngera endurskoðun á rekstri
fyrirtækisins fyrir
löngu.“
n Endurskipulagning á leiðakerfi
og rekstri Icelandair Group
„Ein versta ákvörðun ársins. Nú
er búið að snúa þessu að lang­
mestu leyti við og félagið sjálft
segir að þetta hafi orsakað tekju­
tap upp á 50 til 80 milljónir dala.“
n Kaup á hlutabréfum í Icelandair
Group eftir að tilkynnt var um
fyrirhugaða yfirtöku á WOW air
„Verðmætabruninn varð mikill
þegar hætt var við allt saman
örskömmu síðar.“
n Yfirtaka Arion banka á
eignum United Silicon
n Kaup skattgreiðenda
á bragganum við Naut­
hólsvík
n Kaup á Bitcoin
n Sala Sjóvár á hlut sínum í
Icelandair Group
n Fjárfesting í veitingastaðnum Lof
n Kaup Gunnars Braga á sjöunda
bjórnum á Klaustursbarnum
WOW air tryggði sér fjármögnun upp á 60 milljónir evra, jafnvirði ríflega átta milljarða króna, í skuldabréfaútboðinu í
september. Nokkrum vikum síðar leitaði félagið eftir því að sameinast Icelandair Group. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
2. Næstverstu viðskipti ársins, að mati dómnefndar
Markaðarins, var sú ákvörðun
Icelandair Group að falla frá kaup­
unum á WOW air.
„Hlutabréf Icelandair lækkuðu
mikið í verði í kjölfarið,“ bendir einn
úr dómnefndinni á. „Yfirtakan virtist
vanhugsuð og ákvörðunin um að
bakka út bar keim af örvæntingu og
því að menn vissu ekki alveg hvað
þeir voru að gera.“
Annar álitsgjafi talar um „kalda
fætur“ Icelandair. „Hræðslan við
breytingar nær greinilega í gegnum
allt fyrirtækið og tíminn mun leiða í
ljós að breytinga var þörf.“
Nokkrir álitsgjafar nefna að
verðið sem Icelandair hugðist
greiða fyrir WOW air hafi verið lágt.
„Félagið féll frá kaupunum fyrir
litla fjárhæð – mögulega í von um
að WOW færi endanlega á hliðina
– og fær í staðinn vel fjármagn­
aðan ofurlággjaldakeppinaut með
leiðandi hluthafa sem hefur langa
reynslu af arðbærum flugrekstri,“
segir einn.
„Ef fjármögnun WOW gengur
eftir situr Icelandair eftir með
ófókus erað viðskiptamódel. Það
er óvíst hvar félagið er að staðsetja
sig. Það er ekki lággjaldaflugfélag og
ekki lúxusflugfélag,“ segir einn.
3. Kaup Sýnar á öllum eignum og rekstri 365 miðla, að
undanskildum eignum er varða
útgáfu Fréttablaðsins og tímaritsins
Glamour, var nokkrum álitsgjöfum
Markaðarins ofarlega í huga sem
verstu viðskipti ársins.
„Þessi kaup hafa hingað til reynst
gríðarleg vonbrigði,“ segir einn álits­
gjafinn.
Stjórnendur Sýnar þurftu tvívegis
að senda frá sér afkomuviðvörun á
seinni hluta ársins þar sem afkomu­
spá var lækkuð. Helsta ástæðan er
hærri kostnaður vegna sameining­
arinnar en væntingar stóðu til.
Annar álitsgjafi segir að svo
virðist sem forsvarsmenn Sýnar
hafi verið illa undirbúnir. „Þeir hafa
tekið nánast öll röng skref sem
hægt er að taka. Þeir hafa alger­
lega misst stjórn á kostnaðinum
og eiga mikið verk fyrir höndum
að öðlast tiltrú markaðarins á ný.
Illa farið með efnilegar eignir á
undraskömmum tíma,“ nefnir álits­
gjafinn.
„Vonandi mun rætast úr þessum
kaupum því Sýn er með öfluga
eigendur og stjórnendur. Það eru
vonbrigði að kostnaður virðist vera
meiri og samlegð minni en áætlanir
gerðu ráð fyrir,“ segir einn úr dóm­
nefndinni.
Fjárfestar máttu vita
það við kaupin að
skuldabréfin gætu seint talist
góður fjárfestingarkostur
sem stuttu síðar varð raunin.
Úr umsögn dómnefndar
Kostnaðurinn meiri og
samlegðin minni
Örvæntingarfull
ákvörðun Icelandair
Bogi Nils
Bogason.
Stefán
Sigurðsson.
Kristinn
Ingi Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
2 8 . D E S E M B E R 2 0 1 8 F Ö S T U D A G U R6 MARKAÐURINN
2
8
-1
2
-2
0
1
8

0
4
:2
3
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
1
E
9
-6
9
9
4
2
1
E
9
-6
8
5
8
2
1
E
9
-6
7
1
C
2
1
E
9
-6
5
E
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
B

F
B
0
5
6
s
_
2
7
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K