Morgunblaðið - 17.11.2018, Side 42

42 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. NÓVEMBER 2018
Söfn • Setur • Sýningar
LISTASAFN ÍSLANDS
Ókeypis aðgangur á greiningarsýningu í Myndasal
Síðasta sýningahelgi í Myndasal og á Vegg
Laugardagur 17.11. kl. 14. Regnbogaþráðurinn
Þjóð verður til – Menning og samfélag í 1200 ár grunnsýning Þjóðminjasafnsins
Heiðnar grafir í nýju ljósi – sýning um fornleifarannsókn á Dysnesi við Eyjafjörð
Alfreð D. Jónsson – Hver er á myndinni? Greiningarsýning í Myndasal
Hjálmar R. Bárðarson – Aldarminning á Vegg
Leitin að klaustrunum í Horni
Safnbúð fjölbreytt úrval gjafavöru
Kaffitár ljúfar veitingar í fallegu umhverfi
Sunnudagur 18.11. kl. 14. Leiðsögn: Gísli Sigurðsson rannsóknarprófessor
frá Árnastofnun fræðir gesti um Sjónarhorn
Sjónarhorn - Ferðalag um íslenskan myndheim fyrr og nú
grunnsýning Safnahússins
Jónsbók, kirkjulist, skjöl, samtímalist, alþýðulist, plötuumslög,
ljósmyndir, landakort, vaxmynd og margt fleira
Bókverk og Kveisustrengur úr Landsbókasafni Íslands - Háskólabókasafni
Fræðslurými og skemmtilegt fræðsluefni fyrir alla fjölskylduna
Safnbúð Bækur og gjafavörur í úrvali
Júlía & Julia ljúfar veitingar í fallegu umhverfi
Safnahúsið er hluti af Þjóðminjasafni Íslands
Hverfisgata 15, 101 Reykjavík, s. 530 2210
www.safnahusid.is - https://www.facebook.com/safnahusid/
Opið þriðjud.-sunnud. kl. 10-17
SAFNAHÚSIÐ VIÐ HVERFISGÖTU
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS
Suðurgata 41, 101 Reykjavík, s. 530 2200,
www.thjodminjasafn.is • www.facebook.com/thjodminjasafn
Opið þriðjud.-sunnud. kl. 10-17
Lífsblómið – fullveldi Íslands í 100 ár,
leiðsögn um myndlistina á sýningunni, 18. nóvember kl. 14.
VÉFRÉTTIR – KARL EINARSSON DUNGANON
LÍFSBLÓMIÐ - FULLVELDI ÍSLANDS Í 100 ÁR
FJÁRSJÓÐUR ÞJÓÐAR Valin verk úr safneign
BÓKFELL eftir Steinu í Vasulka-stofu
SAFNBÚÐ – Listrænar gjafavörur
Fríkirkjuvegi 7, 101 Reykjavík, sími 515 9600, www.listasafn.is.
Listasafn Íslands er opið alla daga nema mánudaga frá kl. 10-17
LISTASAFN SIGURJÓNS ÓLAFSSONAR
TENGINGAR – SIGURJÓN ÓLAFSSON
OG NOKKRIR SAMFERÐAMENN HANS
Opið allar helgar frá kl. 13-17. Laugarnestanga 70, sími 553 2906, www.lso.is
Kaffistofa – heimabakað meðlæti
SAFN ÁSGRÍMS JÓNSSONAR
- HEIMILI LISTAMANNS OG SÝNINGAR
KORRIRÓ OG DILLIDÓ - ÞJÓÐSAGNAMYNDIR ÁSGRÍMS JÓNSSONAR
Opið alla daga nema mánudaga frá kl. 13-17.
Bergstaðastræti 74, sími 515 9625, www.listasafn.is
VIÐTAL
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Þessi viðurkenning hefur heilmikla
þýðingu. Ég lít svo á að í þessu felist
viðurkenning á því viðhorfi til tungu-
máls og málræktar, sem ég hef reynt
að halda á lofti, að mikilvægt sé að
berjast fyrir íslenskunni með já-
kvæðni og umburðarlyndi að vopni
en forðast neikvæðar og einstreng-
ingslegar predikanir,“ segir Eiríkur
Rögnvaldsson, prófessor emeritus,
sem í gær hlaut verðlaun Jónasar
Hallgrímssonar sem afhent voru á
fæðingardegi skáldsins.
Ráðgjafanefnd um verðlaunin
skipuðu í ár Ingunn Ásdísardóttir,
þjóðfræðingur og þýðandi, sem var
formaður, Einar Falur Ingólfsson,
ljósmyndari og blaðamaður, og Dag-
ur Hjartarson, skáld og íslensku-
kennari, og í rökstuðningi þeirra
segir að Eiríkur hafi „með frum-
kvæði, elju og ást á íslenskri tungu
verið í framlínu þeirra sem vekja at-
hygli þjóðar og stjórnvalda á þeirri
hættu sem steðjar að íslenskri tungu
og hinu smáa málsamfélagi okkar.
Af atorku hefur hann útskýrt og gert
grein fyrir hvílík lífsnauðsyn það er
að efla máltækni á íslensku, hvað í
því felst og hver áhrif það getur haft
ef það er ekki gert, og það með hraði.
Í allri umræðu um þetta málefni hef-
ur Eiríkur sýnt víðsýni og verið op-
inn fyrir eðlilegri þróun tungumáls-
ins en jafnframt sýnt fram á það af
rökfestu að viðbúið sé, ef svo heldur
fram sem horfir, að íslensk tunga sé
farin að þróast óeðlilega og eigi á
hættu að hverfa í gin enskunnar og
að ekki seinna en núna séu síðustu
forvöð að spyrna við fótum ef ekki
eigi illa að fara.“
Efla þarf áhuga á íslensku
Spurður hvers vegna íslenska og
málvísindi hafi orðið fyrir valinu hjá
honum á sínum tíma rifjar Eiríkur
upp að á síðasta ári í menntaskóla
hafi Böðvar Guðmundsson rithöf-
undur kennt bekknum. „Hann hafði
þannig áhrif á okkur að nærri þriðj-
ungurinn af bekknum mínum fór í ís-
lensku. Ég fór reyndar í íslensku til
að læra bókmenntir, en eftir því sem
leið á BA-námið fannst mér mál-
fræðin vera spennandi og lenti þar.
Þar voru á þeim tíma frábærir kenn-
arar sem mótuðu mig,“ segir Eirík-
ur, sem kenndi málfræði og málvís-
indi við Háskóla Íslands frá því
snemma á níunda áratugnum og var
prófessor frá árinu 1993 og þar til nú
í sumar.
„Ég segi stundum að ég sé ekki
hættur nema á launaskrá,“ segir
Eiríkur og tekur fram að hann hafi
engar áhyggjur af verkefnaleysi á
komandi misserum, en fagnar því að
geta í auknum mæli sinnt eigin
hugðarefnum. „Við Sigríður Sig-
urjónsdóttir prófessor stjórnum
öndvegisverkefni sem styrkt er af
Rannís þar sem við skoðum meðal
annars stöðu íslenskunnar og ensk
áhrif,“ segir Eiríkur sem einnig situr
í stjórn sjálfseignarstofnunarinnar
Almannaróms sem ríkið fól nýverið
að vera miðstöð íslenskrar mál-
tækni.
Berst fyrir málinu
með jákvæðni að vopni
 Eiríkur Rögnvaldsson hlaut verðlaun Jónasar Hallgríms-
sonar  Samvera og samtal barna við fullorðna lykilatriði
Ljósmynd/Þórgunnur Þórsdóttir
Gleði Eiríkur Rögnvaldsson (til vinstri) og Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson ásamt Lilju Dögg Alfreðsdóttur, mennta-
og menningarmálaráðherra, á Höfn í gær þar sem verðlaun á degi íslenskrar tungu voru afhent. Eiríkur Rögn-
valdsson hlaut verðlaun Jónasar Hallgrímssonar og Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson tók við sérstakri viðurkenningu.
TÓNLIST
Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@arnareggert.is
Fufanu hóf störf sem CaptainFufanu endur fyrir löngu,nokkurs konar teknósveit,
en henti svo kafteininum út og rokk-
aði sig upp, varð að eitursvölu
neðanjarðarrokksbandi sem á nú að
baki tvær breiðskífur og ósköpin öll
af smáskífum og myndböndum. Að
ekki sé talað um tónleikaferðalög á
erlendri grundu. Heimtur hafa ver-
ið góðar undanfarið en sveitin starf-
ar í dag sem tríó og er skipuð þeim
Kaktusi Einarssyni, Guðlaugi Hörð-
dal og Erling Bang. Sveitin gefur út
á hinu breska One Little Indian Re-
Að taka umræðuna
cords og hefur verið vel
tengd, síðasta breiðskífa,
Sports, var t.a.m. tekin
upp með Nick Zinner úr
Yeah Yeah Yeahs og í
upphafi þessa árs ákvað
hún að taka upp með
Alap Momin, sem er
þekktastur fyrir störf sín
með jaðarrappsveitinni
Dälek. Upptökur fóru fram í hljóð-
veri Fufanu í Reykjavík og tíu lög
voru tekin upp. Þau komu svo út í ár í
formi þriggja stuttskífa auk þónokk-
urra myndbanda sem gerð voru við
lögin. Fyrsta lagið, „Hourglass“, kom
út í maí.
Plöturnar voru hugsaðar sem
tæki til að kanna þær stefnur og
strauma sem sveitin hefur lagt fyrir
sig. Gotablær, raftónlist,
síðpönk, allt skríður þetta
um kuldalega, jafnvel fjar-
ræna hljóðmyndina sem
tríóið kýs að stilla fram.
Súrkálsrokk, skringi-
teknó og óræð tilrauna-
mennska skjóta og upp
kolli. Efnið var samið á
meðan sveitin fylgdi
Sports eftir með tónleikaferðalagi.
Ákveðið var að liggja ekkert á upp-
söfnuðu efni heldur koma því út á
meðal vor fljótt og vel og var stutt-
skífuformið metið hentugast. Momin
hoppaði upp í næstu vél frá New
York til Reykjavíkur og hóf að að-
stoða sveitina við að koma smíðunum
á band.
Sveitin sýnir þá metnað mikinn
Mektarsveitin Fufanu lagði í skemmtilegt verkefni á þessu ári en þrjár
tengdar stuttskífur auk fjölda myndbanda koma saman í verki hljómsveit-
arinnar sem kallast The Dialogue Series.
Eftir kúnstarinnar reglum er heiti
sýningar sem verður opnuð í höfuð-
stöðvum Arion banka, Borgartúni
19, í dag, laugardag, klukkan 13.30.
Á sýningunni verður teflt saman
annars vegar verkum fimm lista-
manna sem fæddust í kringum alda-
mótin 1900 og teljast til svokallaðra
naívista eða einfara í myndlist, og
hins vegar fjögurra listamanna sem
fæddir eru á 8. og 9. áratug síðustu
aldar. Þó efnistök og bakgrunnur sé
ólíkur má sjá ákveðinn skyldleika og
tengingar í verkum listamannanna.
Leikgleði er áberandi og nálgunin
oft einlæg og blátt áfram.
Á sýningunni eru valin verk eftir
þau Eggert Magnússon (1915-2010),
Ísleif Konráðsson (1889-1972), Ólöfu
Grímeu Þorláksdóttur (Grímu)
(1895-1988), Sigurlaugu Jónasdóttur
(1913-2004) og Stefán V. Jónsson frá
Möðrudal (Stórval) (1908-1994), og
nýleg verk eftir Egil Sæbjörnsson (f.
1973), Helga Þórsson (f. 1975), Loja
Höskuldsson (f. 1987) og Þorvald
Jónsson (f. 1984).
Sýningin verður opnuð með fyrir-
lestri Aldísar Arnardóttur listfræð-
ings sem hún nefnir Sögumenn end-
urminninga og ævintýraheima og
hefst hann kl. 13.30.
Stefnumót við einfara
Fífa Hluti verks eftir Ólöfu Grímeu
Þorláksdóttur (Grímu).
Myndlistarmaðurinn Joris Rademaker opnar í dag, laug-
ardag, kl. 14 sýningu á nýjum verkum í Mjólkurbúðinni í
Listagilinu á Akureyri. Sýningin stendur yfir tvær helg-
ar og er opin frá kl. 14-17 laugardaga og sunnudaga. Í
listsköpun sinni rannsakar Joris og leikur sér með
grundvallarþætti náttúrunnar. Hann segir það að skapa
list og hlusta á innsæið sína aðferð til að lifa og fá meiri
skilning á umhverfinu og lífinu. Joris hefur verið starf-
andi myndlistamaður síðan 1986 og haldið fjölda sýn-
inga, margar í heimabænum Akureyri, og átti nýlega
verk á samsýningum í Hafnarhúsinu og í menningarhúsi
Schijndel í Hollandi.
Joris sýnir í Mjólkurbúðinni á Akureyri
Joris
Rademaker