Fréttablaðið

Dagsetning
  • fyrri mánuðurmars 2019næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    242526272812
    3456789
    10111213141516
    17181920212223
    24252627282930
    31123456

Fréttablaðið - 07.03.2019, Blaðsíða 12

Fréttablaðið - 07.03.2019, Blaðsíða 12
Spírur eru upphaf lífs. Stút­fullar af næringarefnum og góðar fyrir líkamann og þarmaflóruna. Katrín Ha l ldór a Á r nadót t i r, eigandi Ecospíru, ræktar spírur á Íslandi og segir hún að mataræði skipti miklu máli fyrir uppbyggingu og viðhald góðrar þarmaflóru. „Annars vegar svokallað „pro­ biotics“ fæði sem eru lifandi gerlar og finnast í jógúrti, súrkáli og gerj­ uðum mat og hins vegar „prebio­ tics“ fæði sem er eins konar áburður fyrir góðu bakteríuflóruna þann­ ig að hún geti vaxið og dafnað,“ segir Katrín Halldóra. „Mikilvægt prebiotics fæði eru til að mynda ákveðnar tegundir trefja sem góð­ gerlarnir geta brotið niður og nýtt sér til vaxtar, einkum bifidobact­ erium og lactobacillus góðgerlarnir. Hér má nefna til dæmis lauk, hvít­ lauk, aspas og mungbaunir sem afbragðsgott fæði fyrir góðgerlana.“ Katrín segir að ferskt, andox­ unarríkt, auðmelt og bólgueyðandi fæði sem og fæði sem eykur niður­ brot og hreinsun meltingarvegarins sé mjög mikilvægt fyrir umhverfi góðgerlanna. „Hér erum við að tala um til dæmis túrmerik, fenugreek, engi­ fer, sítrusávexti og káltegundir af krossblómaætt eins og brokkólí. Brokkólí inniheldur mikið magn af glúkórafaníni. Þegar þess er neytt fersks brotnar það niður í sérvirka efnið sulforaphane sem heldur óvinveittum bakteríum í maga­ slímhúðinni í skefjum, samanber H. Pylori­bakteríunni og hlutleysir sindurefni sem geta valdið skaða í meltingarveginum sem og annars staðar í líkamanum,“ segir Katrín. Spírur eru mjög trefjaríkar, auð­ meltar og ensímríkar og kjörin fæða fyrir meltingarveginn, þegar þeirra er neytt með bólgueyðandi og trefjaríkri fæðu fá góðgerlarnir það sem þeir þurfa til að vaxa og dafna. „Hér er uppskrift að góðum morgundrykk sem hressir og kætir þarmaflóruna.“ Áburður fyrir góðu bakteríuflóruna Katrín hjá Ecospíru þekkir viðhald góðrar þarmaflóru vel. Hún ræðir góða næringu og segir mataræði skipta miklu máli. Katrín mælir með þessu helsta sem gott er að neyta og gefur lesendum uppskrift að frábæru bústi. Þarmaflórubúst Ecospíru 2,5 dl ananas 1 lífræn epli kjarnhreinsuð ½ stilkur sellerí 1 msk. lífrænn lime- eða sítrónu- safi ½ lítil lífræn túrmerikrót með hýðinu (litli fingur að stærð) eða ½ tsk. lífrænt túrmerikduft ⅛ tsk. pipar 1 msk. rifið engifer 1 tsk. hunang (gott hrátt hunang); hunang inniheldur fjöldann allan af góðum meltingargerlum 1 msk. af chia-geli eða hörfræja- geli út í (chia þarf 30 mín. í vatni til að búa til gel, hörfræ 4-6 tíma) 2-3 stilkar aspas, skolaðir vel og neðstu 1-2 cm skornir af 25 g brokkólíspírur 25 g spíruð prótínblanda (mung-, linsu- og fenugreek-spírur) Setjið allt í blandarann og bætið við vatni upp að 1 lítra á blandaranum. Blandið í blandara og geymið rest í ísskáp, geymist í 2­3 daga. Það er ekki ofsögum sagt að sumum þyki þeir vera meðhöndlaðir á annan hátt en þeir hefðu kosið eða átt von á og er slíkt bagalegt. Margir kynnu að segja að þeir hefðu fengið slæma meðhöndl­un eða jafnvel skítameðhöndlun eins og fyrirsögnin gefur til kynna. Í f lestum slíkum til­ vikum fyndist okkur það ekki gott og líklega ekki til eftirbreytni. Þarna er vissulega verið að leika sér að orðum og er ég í þessari grein á engan hátt að vísa til þess að sjúklingar séu illa meðhöndlaðir, þvert á móti að hvetja til þess að sumir væru bein­ línis meðhöndlaðir á þennan hátt í bókstaflegri merkingu, með saur. Það er merkilegt hvað okkur þykir orðið skítur, kúkur, saur eða önnur orð um sama hlutinn hafa neikvæða merkingu, í eðli sínu er um úrgang að ræða og því fylgir umræðunni ákveðin feimni. Skítalykt er heldur ekki sérlega góð og viljum við fyrir alla muni forðast hana og almennt er ekki mikill spenningur fyrir meðhöndlun eða umræðu um saur, nema þá í gamni eða neikvæðum tón eins og að vera skíthæll svo dæmi séu tekin. Einbeitum okkur að jákvæðu hliðunum í samhengi við sjúk­ dóma hér á eftir. Við vitum í dag að meltingarvegurinn gegnir afar mikilvægu hlutverki, fyrst og fremst í því efni að melta og frásoga næringarefni, vernda okkur gegn sýkingum og viðhalda styrk okkar með því að hafa jákvæð áhrif á ónæmiskerfið. Undan­ farin ár höfum við séð að við andlega vanlíðan og ýmsa sjúkdóma leikur meltingarvegurinn drjúgt hlutverk þó erfitt sé að átta sig á orsökum og afleiðingum. Andlegt ójafnvægi og kvíði getur valdið meltingartruflunum, niðurgangi eða jafnvel hægðatregðu. Sumir hafa talið að slík einkenni væru afleiðing, en hvað ef þar væri að finna orsök? Þá benda rannsóknir til að meltingarflóran sem hver einstaklingur ber með sér sé mikilvægur hluti af líðan viðkomandi, hvort sem er andlega eða líkamlega. Við erum á byrjunarstigi að skilja þessa hluti þó okkur hafi orðið nokkuð ágengt á undan­ förnum misserum. Ristilflóran er samfélag sem vinnur sameigin­ lega að einu markmiði, að viðhalda sér og starfsemi sinni. Með því skilar hún heilbrigðum einstaklingi og tryggir frásog næringarefna og útskilnað úrgangsefna. Þannig er auðvelt að sjá fyrir sér að ef röskun verður á þessari starfsemi geti það leitt til sjúkdóma, sérstaklega ef hún er langvarandi eða tíð. Fyrir því geta verið margar ástæður, þær algengustu eru notkun sýkla­ og bólgueyðandi lyfja, sýkingar, áfengisneysla, koffein, fæðuval og ýmislegt f leira. Sjúkdómar í meltingarvegi eru margir og má ljóst vera að flestir þeirra tengjast á einn eða annan hátt því hvernig flóra viðkomandi einstaklings er, hið merkilega er þó að það virðist líka hafa áhrif á aðra sjúkdóma, eins og liðagigt, sykursýki af tegund 1 og 2, offitu, efnaskiptavillu, hjarta­ og æðasjúkdóma, Parkinson og ýmsan vanda sem tengja má við ónæmissjúkdóma og bólgu. Líklega liggur skýringin í þessu orði „bólga“ en iðulega er hún eða það ástand undanfari sjúkdóma að því er virðist og við erum alltaf að átta okkur betur og betur á því í heimi vísindanna. Þannig að til að taka það fram þá tel ég að skíta­ meðhöndlun geti verið af tvennum toga, hér er ég að vísa í hina eiginlegu meðferð með hægða­ flutningi sem er byrjað að framkvæma víða í lækningaskyni. Þar fær sá veiki hægðaflóru úr hraustum einstaklingi í þeim tilgangi að lækna vanda viðkomandi. Ótrúlegur árangur hefur náðst við meðhöndlun á vissum sjúkdómum líkt og clostridium­sýkingum. Verið er að skoða þessa teg­ und meðhöndlunar við mjög mörgum öðrum sjúkdómum í dag samanber það sem er nefnt hér að ofan og bíðum við spennt eftir niðurstöðum þar að lútandi. Mögulega verður skítameðhöndlun bara hluti af almennri meðferð í framtíðinni, hver veit? Skíta meðhöndlun? Sjúkdómar í meltingarvegi eru margir og má ljóst vera að flestir þeirra tengj- ast á einn eða annan hátt því hvernig flóra við- komandi ein- staklings er. Teitur Guðmundsson læknir Helicobacter pylori er baktería sem lifir í meltingarveginum og er ein algengasta bakteríusýking í mannfólki. Hér á landi eru um 10% einstaklinga á tvítugsaldri sýkt en um helmingur einstaklinga um fimmtugt. Flestir eru einkennalausir og innan við 5% þeirra sem sýktir eru fá ætisár. Einkenni ætisára geta verið margs konar, svo sem kviðverkir, hungurtilfinning, ógleði og uppþemba. Einnig geta fylgt ætisárum blæðingar svo sem tjöru- svartar hægðir, blóðug uppköst, blóðleysi og gat á maga eða skeifugörn. H. pylori getur verið afar hættuleg sé hún virk. Vís- indasamfélagið viðurkenndi árið 1994 að þessi spíral- laga baktería væri einn af mikilvægustu orsakaþáttum magabólgu og meltingarsára. Næstum allir þeir sem eru með bakteríuna virka í sér eru með sár í skeifu- görn. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin hefur flokkað bakteríuna sem krabbameinsvaka og því er talið mikilvægt að uppræta sýkingar af hennar völdum. Sýnt hefur verið fram á að bakterían sé áhættuþáttur fyrir maga- krabbameini hjá ungum fullorðnum. Ekki hefur tekist að framleiða bóluefni gegn bakt- eríunni en henni er hægt að eyða með sýklalyfjum eða á náttúrulegan máta með ákveðnu mataræði. Bakterían er í mörgum tilfellum móttækileg fyrir sýklalyfjum en oft reynist erfitt að eyða henni í meltingarfærum. Helsta ástæðan er sú að bakterían býr um sig í slímhúð maga og skeifugarnar en þar komast sýklalyfin illa að. Bakterían á það einnig til að verða ónæm fyrir lyfjum. Sýkinguna má greina með útöndunarprófi, sýnatöku í magaspeglun, blóðvatns- prófi eða saurprófi. Algengasta bakteríusýkingin: H. pylori Spírur eru mjög trefjaríkar, auð- meltar og ensímríkar og kjörin fæða fyrir meltingar- veginn Katrín Halldóra Árnadóttir, eigandi Ecospíru TILVERAN 7 . M A R S 2 0 1 9 F I M M T U D A G U R12 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 0 7 -0 3 -2 0 1 9 0 4 :3 7 F B 0 7 2 s _ P 0 6 4 K .p 1 .p d f F B 0 7 2 s _ P 0 6 1 K .p 1 .p d f F B 0 7 2 s _ P 0 0 9 K .p 1 .p d f F B 0 7 2 s _ P 0 1 2 K .p 1 .p d f A u to m a ti o n P la te r e m a k e : 2 2 7 F -C E F 8 2 2 7 F -C D B C 2 2 7 F -C C 8 0 2 2 7 F -C B 4 4 2 7 5 X 4 0 0 .0 0 1 9 A F B 0 7 2 s _ 6 _ 3 _ 2 0 1 9 C M Y K
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað: 56. tölublað (07.03.2019)
https://timarit.is/issue/400955

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

56. tölublað (07.03.2019)

Aðgerðir: