Fréttablaðið - 13.04.2019, Blaðsíða 28

var að loka af. „Húsið er illa farið að
utan og margt er ógert en við erum
sæmilega afslöppuð yfir því,“ segir
Eva. Þau hafa gert mestallt sjálf, að
undanskildum rafmagnsviðgerð-
unum. „Síðan höfum við fengið
ómetanlega aðstoð frá sveitungum
þar sem við höfum strandað,“ tekur
hún fram.
En hvaða tegund listar fást þau
við?
„Ég er ekki bundin af neinu einu,
en er hrifin af þeim óþrjótandi
efnivið sem er til staðar í þessum
gömlu húsum,“ segir Eva. „Svo er ég
að skoða möguleikana sem lúpínan
býður upp á. Peter hefur komið sér
upp aðstöðu til járnsmíði sem hann
hefur verið að prófa sig áfram með.
Hann hefur sótt námskeið bæði
á Seyðisfirði og í Tækniskólanum
í Hafnarfirði. Síðan fékk hann til
afnota gamla smiðju sem langafi
minn, Jón Oddsson á Malarási, átti
og kom henni í gagnið hér í slátur-
húsinu.“
Þau hafa þegar efnt til viðburða í
sláturhúsinu. „Við opnuðum í ágúst
og buðum sveitungum, gestum
og gangandi að njóta með okkur
myndlistar, tónlistar, matar og sam-
verustunda. Ungur tónlistarmaður,
Arnaldur Ingi Jónsson sem kallar sig
Dread Lightly, kom fram og móðir
mín, Jónína Sigurgeirsdóttir, spilaði
á harmóniku. Svo var saga slátur-
hússins rifjuð upp með vísnabálki,
frásögn og myndbandi,“ lýsir Eva og
heldur áfram: „Við höfum líka stað-
ið fyrir umræðukvöldi um jarðgerð,
þar sem Hafdís Roysdóttir í Svína-
felli og Viktoría Gilsdóttir fræddu
fólk.“
Í júní verður Eva með sýningu í
galleríinu Midpunkt í Kópavogi.
Hún er nýkomin úr þriggja vikna
útlegð á Seyðisfirði þar sem hún
tók þátt í prentvinnustofu á vegum
Skaftfells. „Þar var ég að prenta ljós-
myndir frá fyrri tíð og gamla papp-
íra héðan úr gömlu húsunum með
ryði sem litarefni og eggjarauðu sem
bindi. Í sumar ætlum við að standa
fyrir eins konar víðavangshlaupi á
Skeiðarárbrú og á Skeiðarársandi
og í haust tek ég þátt í samsýningu
í Listasafni Árnesinga. Hin árlega
bókakynning Sæmundar verður svo
á jólaföstunni í samstarfi við Ung-
mennafélagið.“
Nú er mikill ferðamannastraumur
um Öræfin. Skyldu þau Eva og Peter
ætla að setja skilti upp við þjóðveg
og beina umferð til sín?
„Fólki er velkomið að hafa sam-
band, við tökum með glöðu geði á
móti þeim sem hafa áhuga á sögu
staðarins, myndlist, járnsmíði,
býf lugum eða vilja drekka með
okkur kaffi … en ég á ekki von á því
að við setjum upp skilti,“ svarar Eva
sem segir alltaf þó nokkra koma
niður fyrir hamrana yfir sumar-
tímann en umferð um flugvöllinn
sé ekki teljandi, hann sé þó valtaður
einu sinni á ári.
Vinna utan heimilis
Eins og nærri má geta er umhverfið
og veðurfarið á Fagurhólsmýri ólíkt
því sem Peter ólst upp í, en hann er
ekkert banginn yfir því. „Ég er upp-
alinn í skóginum þar sem er skjól-
sælt og mikið dýralíf. Hér er víðátta,
mikill vindur og tré eru fáséð en ég
kann vel við mig og líður vel í lopa-
peysu!“
Undanfarin tvö ár hefur Peter séð
um akstur í sveitinni fyrir grunn-
skólann í Hofgarði. „Ég byrjaði á
því að taka að mér leikfimi, mat-
reiðslu og stuðningskennslu við
skólann, ásamt því að sinna leik-
skólastörfum fyrstu tvö árin í skól-
anum. Á þessu ári hef ég síðan séð
um eldamennsku og skólaakstur,
ásamt því að kenna leikfimi,“ lýsir
hann en segir ekki alltaf fært á milli
bæja í sveitinni vegna hvassveðurs.
Eva kveðst undanfarin tvö ár hafa
verið deildarstjóri á leikskólanum
en á þessu ári minnkað við sig svo
nú vinni hún þar tvo daga í viku.
Ekki er sjónvarp í litla húsinu
þeirra. „Við lesum, spilum og horf-
um á bíómyndir og þætti í tölvunni.
Mest hlustum við á útvarp eða pod-
köst,“ segir Eva. Þegar talið berst
að félagslífi telja þau bæði eftir-
sóknarvert að vera staðsett fyrir
utan hina hefðbundnu hringiðu en
viðurkenna að félagslíf í sveitinni sé
fábreytt. „Hér eru samt fastir við-
burðir sem f lestir mæta á. Margir
þeirra eru hluti af skólastarfinu og
það hefur verið notalegt að vera
beinn þátttakandi í því starfi. Síðan
er það bara frumkvæðið sem gildir.
Ungmennafélagið er oftast tilbúið
til að styðja við þá sem finna upp á
einhverri afþreyingu eða skemmt-
unum og svo hefur fjallamennskan
verið áberandi af l undanfarin ár,
bæði sem leið til þess að skapa
af komu en einnig sem af þreying
þeirra sem búa hér. Nýverið var
stofnað hér Klifurfélag Öræfa,“ lýsir
Eva.
Þau hjúin halda landnáms-
hænur og brátt bætast býf lugur í
bústofninn enda hefur Peter verið
á býflugnanámskeiði hjá Agli Sigur-
geirssyni lækni. „Það er heilmikill
spenningur hjá okkur að fá þessa
15.000 nýbúa í nágrennið,“ segir
hann. En Eva verður fyrir svörum
þegar ég spyr hvernig þau sjái sum-
arið fyrir sér. „Vonandi náum við
að ferðast eitthvað hér innanlands,
helst norður eða á Vestfirði, en tím-
inn mun að mestu fara í undirbún-
ing á næstu viðburðum og áfram-
haldandi uppbyggingu hér heima
við.“
FÓLKI ER VELKOMIÐ AÐ
HAFA SAMBAND, VIÐ
TÖKUM MEÐ GLÖÐU
GEÐI Á MÓTI ÞEIM SEM
HAFA ÁHUGA Á SÖGU
STAÐARINS, MYNDLIST,
JÁRNSMÍÐI, BÝFLUGUM
EÐA VILJA DREKKA MEÐ
OKKUR KAFFI … EN ÉG Á
EKKI VON Á ÞVÍ AÐ VIÐ
SETJUM UPP SKILTI.
Fyrir mér var það fjar-lægur æskudraumur að f lytja í sveitina,“ segir Eva Bjarnadóttir á Fagur-hólsmýri í Öræfum og segir það hafa verið að
frumkvæði Peters, unnusta henn-
ar, að þau fóru að hugsa um þann
möguleika fyrir alvöru.
Nú búa þau aðeins utan alfara-
leiðar, undir hamrabelti rétt við
flugvöllinn. Tveir höfðar setja svip
á umhverfið, Salthöfði í austri og
Ingólfshöfði í suðri. Þarna hafa þau
fest kaup á gömlum byggingum
kaupfélagsins, verslunarhúsi og
sláturhúsi, og hafið endurbætur á
því síðarnefnda. Við vesturgafl þess
eiga þau nú fallegt heimili á fáum
fermetrum og draum um framtíð á
staðnum.
Eva ólst upp í Reykjavík en kveðst
oft hafa verið hjá ömmu sinni og afa,
Guðmundu Jónsdóttur og Sigurgeiri
Jónssyni á Fagurhólsmýri. Eftir nám
í kjólasaumi við Iðnskólann og ár í
textíldeild Myndlistarskólans í
Reykjavík lá leiðin í Gerrit Rietveld
Academie í Amsterdam og þaðan
útskrifaðist hún sumarið 2016 eftir
fjögurra ára nám í myndlistardeild.
Kynntust á togara
Peter er fæddur og uppalinn í Sví-
þjóð, í smábæ við Sundsvall sem
heitir Bergeforsen. Hann kveðst
hafa verið í íshokkí sem barn og
fram á fullorðinsár. „Það er hand-
boltinn okkar,“ útskýrir hann. Eftir
menntaskóla tók hann áfanga í mat-
reiðsluskóla og vann síðan við elda-
mennsku á skíðasvæði í Vemdalen
í nokkur ár.
En hvernig kynntust þau?
„Peter var í vinnu sem háseti á
norskum frystitogara, Langvin,
sem gerður var út frá Álasundi.
Mér datt í hug að sækja um hjá ein-
hverri norskri útgerð eftir tvo túra í
lausamennsku í Eyjum og eftir ótal
símtöl hafði útgerðarmaðurinn í
Álasundi samband og spurði hvort
ég gæti mætt í f lug daginn eftir og
tekið sex vikna túr. Ég gekk að því.
Ári seinna, þegar ég var búsett í
Reykjavík, þurfti Langvin að stoppa
þar því trollið hafði rifnað, þá hafði
Peter samband og við hittumst á
kaffihúsi,“ rifjar Eva upp.
„Við bjuggum saman í Amster-
dam seinni tvö skólaárin hennar
Evu,“ segir Peter. „Ég var enn á sjó
og ekki bundinn ákveðnum stað.
Var búinn að heimsækja Evu tvisvar
til Íslands og kynnast samfélaginu
í Öræfum örlítið og mér fannst
áhugavert að flytja hingað.“
„Pálína Þorsteinsdóttir, þáver-
andi skólastjóri, hafði veður af
áformum okkar. Hún bauð okkur
að koma inn í skólastarfið veturinn
2016-2017 og það varð til þess að við
ákváðum að tvínóna ekki,“ segir
Eva. „Pálmi Guðmundsson kaup-
félagsstjóri var okkur velviljaður
og við eignuðumst þessi gömlu hús
sem ég hafði alist upp við að væru
yfirgefin – og þvælst um, auðvitað
í óleyfi – þau voru alltaf eins og
strönduð í tíma og hvað er meira
spennandi en tímaflakk!“ „Gömlu
búðina ætlum við að gera að íbúðar-
hæfu húsnæði,“ segir Peter. „En það
þarf eiginlega að taka hana í gegn
frá grunni til að hægt sé að láta
þann draum rætast.“
Búin að skafa gólf og veggi
Sláturhúsið er fyrst og fremst vinnu-
stofa. „Enn sem komið er er þetta
eingöngu vinnustofa okkar Pet-
ers en með tíð og tíma höfum við
áhuga á að opna hér gestavinnu-
stofu fyrir listamenn og þegar við
verðum búin að koma okkur fyrir
í gömlu búðinni þá opnast mögu-
leikar á að hýsa fólk í litla húsinu
sem við búum í í dag. Fyrsta árið fór
að mestu í að byggja það og vinna í
skólanum, en á meðan bjuggum við
hjá ömmu,“ segir Eva.
Þau eru búin að rífa niður það
sem var að hruni komið í slátur-
húsinu, skafa gólf og veggi, þrífa
og klæða að innan það sem brýnt
Draumur
sem varð að
veruleika
Eva Bjarnadóttir, listakona á Fagurhóls-
mýri, hlaut nýlega Menningarverðlaun
Hornafjarðar fyrir að ráðast í upplyftingu
gamals sláturhúss og gæða það nýju lífi.
Peter og Eva hafa ekki rekist á huldufólk við hamrana. „Ætli það sé ekki að fela sig,“ segir Peter og kímir. MYND/SIGURÐUR GUNNARSSON
Litla húsið þeirra Evu og Peters ber í Blesaklett. Peter stendur í einum af
dyrum sláturhússins – í lopapeysu, enda hráslagi. MYND/EVA
Gunnþóra
Gunnarsdóttir
gun@frettabladid.is
1 3 . A P R Í L 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R28 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
1
3
-0
4
-2
0
1
9

1
1
:2
4
F
B
1
2
8
s
_
P
1
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
1
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
2
C
F
-8
9
5
C
2
2
C
F
-8
8
2
0
2
2
C
F
-8
6
E
4
2
2
C
F
-8
5
A
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
A

F
B
1
2
8
s
_
1
2
_
4
_
2
0
1
9
C
M
Y
K