Morgunblaðið - Sunnudagur - 03.02.2019, Blaðsíða 6

ERLENT
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3.2. 2019
Kamala Harris er lögfræð-
ingur að mennt, lauk námi frá
Kaliforníuháskóla árið 1989.
Það gerði hún, að eigin sögn,
til að geta setið við borðið
þar sem ákvarðanir eru tekn-
ar. Hún hóf störf hjá saksókn-
araembættinu í Alameda-
sýslu árið 1990. Harris var
saksóknari í San Francisco
frá 2004-11 og dóms-
málaráðherra ríkisins frá
2011-17, að hún var kjörin
á þing fyrir Demókrata-
flokkinn.
Nafnið
Kamala er
úr sanskrít
og merkir
lótus-
blóm.
Öldungadeildarþingkonan Ka-mala Harris, sem sækisteftir tilnefningu Demó-
krataflokksins fyrir forsetakosning-
arnar í Bandaríkjunum á næsta ári,
reyndi það á eigin skinni í vikunni að
ekki er tekið út með sældinni að
skella sér í þann auruga slag; hverj-
um steini er velt við.
Þannig er mál með vexti að fram er
komið myndband frá árinu 2010, þeg-
ar Harris starfaði sem saksóknari í
San Francisco, þar sem hún ver þá
ákvörðun sína að sækja foreldra
barna sem skrópa í skólanum til saka.
„Það að barn njóti ekki menntunar er
ígildi glæps,“ segir hún í myndband-
inu og bætir við að ábyrgðin liggi ekki
hjá börnunum sjálfum, heldur for-
eldrum þeirra. Sem má sjálfsagt í
flestum tilvikum til sanns vegar færa.
Í myndbandinu talar hún einnig af
léttúð um atvik þegar hún sendi lög-
mann af skrifstofu saksóknara til að
hrella heimilislausa einstæða móður
fyrir þær sakir að börn hennar létu
sig vanta í skólann. Bros færist yfir
andlit Harris þegar hún rifjar upp að
hún hafi gefið undirsáta sínum fyrir-
mæli um að „vera grimmur á svip“,
þannig að móðirin myndi taka hót-
unina alvarlega, það er að hún yrði
send í fangelsi tæki hún ekki þétt-
ingsfast á málinu hið snarasta.
Í öðru myndbandi sést Harris
draga dár að vinstrimönnum fyrir að
vilja „byggja skóla en ekki dýflissur“
og „verja meira fé til skólamála en
fangelsismála“ og gefa í skyn að fólk
sem aðhyllist slík sjónarmið sé ein-
faldir upphrópendur sem skilji ekki
hvernig koma megi í veg fyrir glæpi.
Harris hefur sætt gagnrýni fyrir
þessa hörðu sýn sína á tilveruna og
þykir sumum hún þörf áminning um
það að saksóknarar verði sjaldnast
góðir stjórnmálamenn; þá skorti
hæfni og eftir atvikum vilja til að
miðla málum. Í þessu sambandi hafa
menn dustað rykið af gömlu klisj-
unni: „Þegar allt sem þú átt er hamar
sérðu ekkert nema nagla.“ Með því er
átt við að þegar einhver öðlast vald til
að sækja fólk til saka fari hann að sjá
glæpi í hverju horni.
Vildi ekki breytingar
„Þegar framfarasinnar hvöttu hana
til að beita sér fyrir breytingum á
lagakerfinu þagði Harris ýmist eða
var hugmyndunum andvíg. Hún
barðist líka á hæl og hnakka til að
halda röngum dómum til streitu sem
komnir voru til vegna misferlis innan
kerfisins,“ skrifar blaðamaðurinn
Lara Bezalon í New York Times um
embættisfærslur Harris meðan hún
var saksóknari.
Bent hefur verið á að börn fátækra
og ómenntaðra foreldra séu líklegri
til að skrópa í skóla en börn vel
stæðra og langskólagenginna for-
eldra og fyrir vikið sætir Harris
gagnrýni fyrir að ráðast á garðinn
þar sem hann er lægstur.
Hún hefur meðal annars fengið
ákúrur frá innflytjendum en sjálf er
hún af indversku og jamaísku foreldri
en móðir hennar og faðir settust að í
Bandaríkjunum snemma á sjöunda
áratugnum áður en Harris fæddist
árið 1964. Ekki ólst hún þó upp í ör-
birgð en móðir hennar var vísinda-
maður sem fékkst við rannsóknir á
brjóstakrabbameini og faðirinn
hagfræðiprófessor við Stanford-
háskóla.
Einnig hefur verið bent á að fjöl-
margar ástæður geti verið fyrir því
að börn mæta ekki í skólann; ekki
þurfi endilega að vera um áhugaleysi
eða uppreisn að ræða; börn geti þurft
að vinna til að framfleyta sér og
fjölskyldum sínum, þau glímt við
andlega og/eða líkamlega van-
líðan og búið við erfið skilyrði.
„Með hliðsjón af fé-
lagslegum veruleika
þá er hugmyndin
um að sekta eða
fangelsa foreldra
vegna fjarveru
barna þeirra úr
skóla bæði grimm og
óskynsamleg,“ segir
blaðamaðurinn Nat-
han Robinson í grein í breska blaðinu
The Guardian. „Hún beinist að fátæk-
ustu og örvæntingarfyllstu foreldr-
unum, og sneiðir alfarið hjá rót vand-
ans. Enda þótt hugmyndin verði til
þess að draga úr skrópi, varpar hún
enn frekari byrðum á herðar þeirra
sem eru verst staddir í samfélaginu.
Þess utan er ekki einu sinni ljóst
hvort markmiðið næst í sjálfu sér, þar
sem rannsóknir benda til þess að
jafnvel þótt aðgerðir af þessu tagi
dragi úr skrópi barns til skemmri
tíma litið er það að koma fyrir dóm-
ara af þessum sökum ekki til þess
fallið að hjálpa barninu að braut-
skrást eða komast hjá glæpum.“
Rifjað hefur verið upp í þessu sam-
bandi að árið 2014 lést móðir, Eileen
DeNino að nafni, í fangelsi í Penn-
sylvaníu eftir að henni var stungið í
steininn fyrir að geta ekki greitt sekt
vegna fjarveru barna sinna frá skóla.
Fjölskyldan höfðaði í framhaldinu
mál og þar kom fram að fangaverðir
neituðu DeNino um lyf enda þótt fyr-
ir lægi að hún þjáðist af of háum blóð-
þrýstingi.
Glæpur að
mæta ekki í
skólann?
Velkomin í slaginn, Kamala Harris, voru skila-
boðin frá samfélaginu í vikunni eftir að umdeild
afstaða forvalsframbjóðandans til foreldra barna
sem skrópa í skólanum komst í hámæli.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Harris ætlar
að berjast
fyrir fólkið.
Lögfrótt
lótusblóm
AFP
Spjótin standa á Kamala Harris, aðeins nokkrum dögum eftir að hún kunngjörði að hún sæktist eftir embætti forseta.
RÚSSLAND
Þingmaðurinn Rauf Arashukov
var handtekinn í þingsal í vikunni
grunaður um aðild að tveimur
morðum. Þá er honum gefi ð að
sök að hafa reynt að hafa áhrif á
vitni og að taka þátt í skipulagðri
glæpastarfsemi. Hann neitar sök.
SÍLE
Sex hafa verið dæmdir í allt að tíu ára fangelsi fyrir aðild að
morðinu á fyrrverandi forseta landsins, Eduardo Frei Montalva,
árið 1982. Dómari komst að þeirri niðurstöðu að eitrað
hefði verið fyrir Montalva meðan hann lá á spítala. Núverandi
forseti Síle, Sebastian Piñera, hefur fordæmt morðið.
INDLAND
Bollywood-leikkonan Esha Gupta hefur
beðið nígeríska knattspyrnumanninn Alex
Iwobi, sem leikur með Arsenal á Englandi,
velvirðingar eftir að hún líkti honum við
frummann og górillu á Instagram í vikunni.
Hún hefur
fengið bágt
fyrir hjá
aðdáendum
sínum og
stuðnings-
mönnum
Arsenal en
sjálf fylgir
Gupta liðinu
að málum.
HOLLAND
Guðsþjónustu, sem staðið hafði í 96
daga samfellt, lauk í vikunni eftir að
yfi rvöld hættu við að vísa armenskri
fjölskyldu sem fengið hafði skjól í
kirkjunni úr landi. Samkvæmt lögum frá
miðöldum mega innfl ytjendayfi rvöld
ekki láta til skarar skríða meðan á guðs-
þjónustu stendur.