Morgunblaðið - Sunnudagur - 17.03.2019, Blaðsíða 12

F
rá þeim degi sem einka-
dóttir Hermanns Göring,
Edda Göring, kom í heim-
inn, leit þýska þjóðin á
hana sem hálfgerða prins-
essu og hún var í böðuð ámóta ljóma
og barnastjörnur á borð við Shirley
Temple.
Hermann Göring, hægri hönd
Adolfs Hitlers og yfirmaður flug-
hersins, eignaðist Eddu með seinni
konu sinni, leikkonunni Emmy
Sonnemann Göring.
Edda naut strax sérstakrar at-
hygli og atlætis. Hún fæddist 1938 og
Adolf Hitler varð guðfaðir hennar.
Allt stríðið voru afmæli Eddu sérstök
tilefni, þar sem þjóðin fagnaði jafnvel
opinberlega, hún var í fallegustu
barnafötum sem nokkur hafði séð og
í afmælisgjafir hlaut hún heimsfræg
og ómetanleg listaverk og muni en
frægt er þegar hún fékk listaverkið
Madonna og barn eftir Lucas Cra-
nach eldri í skírnargjöf. Það verk
eignaðist faðir hennar eftir vafasöm-
um leiðum með pólitískum þrýstingi
sínum. Því verki var hún dæmd til að
skila eftir stríð.
Þessari ævintýraæsku Eddu lauk
snögglega þegar Þjóðverjar voru
sigraðir, 1945 en faðir hennar var
leiddur fyrir dómstól í Nürnberg þar
sem hann var dæmdur til dauða. Gör-
ing varð þó fyrri til og svipti sig lífi í
fangaklefanum stuttu áður en aftak-
an átti að fara fram, Edda var þá átta
ára gömul.
Þýskir, breskir, franskir og allra
þjóða fréttamiðlar fluttu fréttir í vik-
unni af því að Edda Göring væri lát-
in, áttræð að aldri. Þótti mörgum það
heldur skrýtið að það væri fyrst gert
opinbert núna, er í ljós kom að hún
hafði látist í desember. Edda var
jarðsett í München en engar frekari
upplýsingar voru gefnar, aðeins að
hún hefði verið ógift og barnlaus.
Börn helstu leiðtoga nasista hafa
mörg hver stigið fram frá því að þau
komust til vits og ára og rætt sam-
band sitt við foreldra sína. Nokkur
þeirra hafa verið harðir stuðnings-
menn þeirra og varið opinberlega
þrátt fyrir skelfilega glæpi.
Þannig má nefna að Gudrun Bur-
witz, dóttir Heinrichs Himmler, yfir-
manns Gestapó og SS sveitanna,
varði föður sinn stíft alla ævi, en hún
lést á síðasta ári. Eftir stríð flæktist
Guðrún í samstarf við hópa nýnasista
og hún var ein þeirra sem aðstoðuðu
fyrrverandi meðlimi SS-sveitanna við
að flýja land, svo sem hina harðsvír-
uðu Klaus Barbie, sem gjarnan var
nefndur slátrarinn frá Lyon, og
Martin Sommer, böðulinn í Buchen-
wald. Guðrún lést á síðasta ári.
Hollustan við Hitler
vandamál
Þótt Edda Göring hafi ekki haft sig í
frammi við að verja voðaverk nasista
var hún afdráttarlaus um elsku föður
síns í þeim örfáu viðtölum sem hún
gaf eftir stríð. Í viðtali í sænskum
sjónvarpsþætti árið 1986 sagði hún
að faðir sinn hefði aðeins gert það
sem hann taldi best fyrir Þýskaland
og 1991 birtist annað viðtal við hana í
bók eftir bandaríska verðlaunablaða-
manninn Gerald Posner. Í bók hans,
Hitler’s Children: Sons and Daught-
ers of Third Reich, gerði Edda Gör-
ing lítið úr hlut föður síns í helförinni
þótt þá hafi löngu verið ljóst, og flest-
ir sagnfræðingar sammála um, að
Hermann Göring hafi átt afar stóran
þátt í henni.
„Vandamál föður míns var hollusta
hans við Hitler,“ sagði Edda Göring í
viðtalinu og bætti við að það sem gyð-
ingar hefðu lent í hefði verið hrylli-
legt, en „algjörlega aðskilið því sem
faðir minn gerði“.
Allt til síðasta dags barðist Edda
fyrir því að endurheimta dýrmæta
muni sem hún hélt fram að hún ætti
fullkomið tilkall til, þar sem þeir
hefðu verið í eigu föður hennar. Eftir
stríð lögðu yfirvöld í Bæjaralandi
hald á mikið magn ómetanlegra list-
muna, skartgripa og húsgagna sem
voru í eigu Hermanns Göring en þar
sem langstærstur hluti þess var nas-
istaþýfi, þar sem bróðurpartinum
hafði verið rænt frá gyðingum, töldu
þýsk yfirvöld að Edda ætti ekki til-
kall til þeirra.
Edda gerði síðast tilraun til að fara
fram með mál sitt 2015. Því var vísað
frá eftir aðeins nokkurra mínútna
málflutning að því er fram kemur í
umfjöllun New York Times í vikunni.
Önnur nasistadóttir
hlaut verðlaun
Það er eilítið sérstakt að nokkrum
vikum áður en kunngjört var um lát
Eddu Göring, hlaut dóttir annars
hátt setts nasista sérstök verðlaun
fyrir verkefni sem byggist á því að
láta gyðinga njóta ágóða listaverka
með vafasaman uppruna.
Hilde Schramm er dóttir Alberts
Speer, aðalarkitekts Hitlers og
þýska ríkisins og ráðherra hergagna-
framleiðslu nasista. Í byrjun febrúar
hlaut hún Obermayer German Jew-
Edda Göring með móður sinni, leikkonunni Emmy Sonnemann Göring.
Þegar fréttir bárust af væntanlegu barni Göring-hjónanna þótti það hálfgert
kraftaverk, en móðirin var þá orðin 45 ára. Guðfaðir barnsins var Adolf Hitler.
AFP
Dæturnar og
listaverkin
Allt frá lokum heimsstyrjaldarinnar hefur umræðan um listaverk og dýr-
mæta muni sem nasistar eignuðust eftir misjöfnum leiðum verið til umræðu
í Þýskalandi. Erfingjar hátt settra hafa haft ólík viðhorf, svo sem sjá má á lífi
Eddu Göring og Önnu Schramm, áður Speer.
Júlía Margrét Alexandersdóttir julia@mbl.is
Eddu Göring fannst lítið koma til um-
fjöllunar fjölmiðla um föður hennar. Hermann Göring við réttarhöldin í Nürnberg árið 1945.
HEIMURINN
12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17.3. 2019
Útsölustaðir: Öll apótek, heilsuverslanir og heilsuhillur stórmarkaðanna.
Elskaðu. Lifðu. Njóttu.
FEMARELLE REJUVENATE
• Minnkar skapsveiflur
• Stuðlar að reglulegum svefni
• Eykur orku
• Eykur teygjanleika húðar
• Viðheldur eðlilegu hári
Égmæli hiklaust með Femarelle.
Í byrjun árs fór ég að finna fyrir hitaköstum bæði á daginn og einnig á nóttunni, sem var
mjög skrítið því mér var venjulega alltaf svo kalt. Þetta ágerðist svo meira þegar leið á
sumarið og ég fór að spá í því hvað væri í gangi. Ég las um Femarelle sem konur á mí-
num aldri væru að taka með góðum árangri, en ég er 45 ára. Ég ákvað að prófa og fann
mikinn mun strax eða á c.a. þremur vikum. Ég hef tekið Femarelle núna í þrjá mánuði og
stendur ekki til að hætta að taka það. Ég mæli hiklaust með því.
Þórunn Elfa Magnúsdóttir.