Morgunblaðið - 18.04.2019, Qupperneq 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. APRÍL 2019
Hringdu í 907 2003 og gefðu 2500 kr.
eða upphæð að eigin vali á framlag.is
Stúlkan á myndinni tekur þátt í verkefni Hjálparstarfs kirkjunnar í Kampala
í Úganda. Nafnið er ekki hennar rétta nafn en textinn lýsir raunveruleikanum
sem hún og fjöldi annarra ungmenna býr þar við.*
GEFUM ÞEIM SÉNS!
Mig langar
til að vinna
við að sauma
en ekki stunda
vændi
HULDA SÓLEY
JÓNSDÓTTIR*
Föstudagurinn langi 19. apríl kl. 17
Tónleikar – Spuni og íhugun
Norski djasstrompetleikarinn Arne Hiorthmun flytja, ásamt
Sönghópnum við Tjörnina, Gunnari Gunnarssyni og
HljómsveitinniMöntru, ómþíða föstu- og íhugunartónlist í
bland við spuna á orgel og trompet.
Páskadagur 21. apríl kl. 9
Hátíðarguðsþjónusta á páskadagsmorgni
Séra Hjörtur Magni Jóhannsson leiðir athöfnina.
Hjörleifur Valsson, fiðluleikari, hljómsveitinMantra og
sönghópurinn við Tjörnina ásamt Gunnari Gunnars-
syni, organista, leiða tónlistina. Barnakórinn við Tjörn-
ina syngur undir stjórn Birgit Djupedal. Páskaegg og
messukaffi í safnaðarheimili að guðsþjónustu lokinni.
Helgihald
um páskahátíðina
sögulegri sveiflu. Það sem hefur
hins vegar dregið enn frekar úr söl-
unni eru óvissuþættir sem hafa
verið til staðar. Má þar nefna upp-
rifjun hrunsins síðasta haust, óvissu
um fyrirkomulag vörugjalda um
áramót, erfiðleika flugfélaganna,
kjarasamninga og verkföll, auk al-
mennrar óvissu í efnahagslífinu.
Hins vegar bendir allt til að bílasala
verði áfram með ágætum á næstu
árum.“
Metumferð í janúar og febrúar
Samkvæmt tölum Vegagerðar-
innar í janúar og febrúar hefur um-
ferð á höfuðborgarsvæðinu aldrei
verið meiri. Um er að ræða þrjú
mælisnið á höfuðborgarsvæðinu:
Hafnarfjarðarveg sunnan Kópa-
vogslækjar, Reykjanesbraut við
Dalveg í Kópavogi og Vesturlands-
veg til móts við Skeljung, austan Ár-
túnsbrekku. Summa meðalumferðar
á dag var 122.063 bílar í febrúar árið
2011 en 165.020 bílar í febrúar sl.
Það er aukning um 43 þúsund bíla.
Hluti þeirra líklega bílaleigubílar,
enda eru þeir um 24 þúsund talsins.
Að sögn Friðleifs Inga Brynjars-
sonar, sérfræðings hjá Vegagerð-
inni, benda tölurnar til að umferðin í
febrúar síðastliðnum hafi verið
meiri en alla sumarmánuðina árið
2016. Þá sé septembermánuður
meðtalinn en hann sé gjarnan
stærstur eða með þeim stærstu á
höfuðborgarsvæðinu. Það hljóti að
sæta tíðindum í sögu umferðar á
svæðinu.
Hann bendir á að sterk fylgni sé
milli hagvaxtar og umferðar. Verði
áframhald á hagvexti megi því ætla
að umferðin aukist frekar. Umferðin
dróst saman eftir efnahagshrunið
2008 en hefur stigaukist síðustu ár.
Til dæmis hækkaði vísitala ársdags-
umferðar fyrir þrjú mælisnið á
höfuðborgarsvæðinu úr tæpum 108
stigum 2011 í rúm 143 stig 2018, eða
um 33%. Með öðrum orðum jókst
umferðin um þriðjung á tímabilinu.
Óðinn segir Bílgreinasambandið
ekki hafa beina skoðun á umferðar-
tölunum. Hins vegar kunni aukinn
fjöldi bíla að leiða til aukins aksturs.
Besta leiðin til að draga úr mengun
sé að endurnýja flotann.
„Við setjum okkur að sjálfsögðu
ekki upp á móti bættum almenn-
ingssamgöngum og öðrum leiðum
sem hafa verið nefndar til að draga
úr akstri eða mengun. Það sem við
höfum hins vegar bent á, sérstak-
lega varðandi mengunarþáttinn, er
að ein fljótlegasta og skilvirkasta
leiðin til að draga úr mengun er að
stjórnvöld ýti undir hraðari endur-
nýjun bílaflotans. Það ýtir honum
enda sjálfkrafa út í rafmagnsbíla,
tengiltvinnbíla, en ekki síst yfir í
nýja bensín- og dísilbíla sem hafa
langtum lægri mengunarstuðla en
eldri bílar.“
Óseldir bílar líklega í förgun
Runólfur Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra bifreiðaeig-
enda (FÍB), segir sterka fylgni milli
hagvaxtar og umferðar. Vísbend-
ingar séu um að toppi hagsveifl-
unnar sé náð. Því sé útlit fyrir að
hægja muni á vexti umferðar.
Hann telur aðspurður ekki útlit
fyrir frekari fjölgun fólksbifreiða í
ár. Bílasala sé að dragast saman og
nýskráningum að fækka milli ára.
Þá séu margir notaðir bílar
óseldir. Ekki sé ósennilegt að marg-
ir verði afskráðir og sendir í förgun.
„Fyrstu árin eftir hrunið voru
einkaaðilar sáralítið að endurnýja
ökutæki. Stærstur hluti endurnýj-
unar ökutækja var kaup bílaleiga á
nýjum bílum. Eftir að almenningur
fór að endurnýja ökutækin hefur bíl-
um fjölgað. Á móti kemur metfjöldi
afskráninga á eldri ökutækjum.
Markaðurinn á von á töluvert lak-
ara ári í bílasölu en í fyrra. Fólk fer
gjarnan að halda að sér höndum við
endurnýjun ökutækja áður en niður-
sveiflan hefst í hagkerfinu. Bíla-
kaupin veita því vísbendingar um
hvernig hjarta atvinnulífsins slær.“
Morgunblaðið/Hari
Bíll við bíl Fólksbílum á Íslandi hefur fjölgað mikið á götunum síðustu ár.
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Staðir þar sem fíklar geta nálgast
hreinar sprautunálar og aðra þjón-
ustu eru ekki undir sérstöku eftirliti
lögreglu, en eru þó „enginn griða-
staður“ hvað eftirlit laga og reglna
varðar.
Nýtt frumvarp heilbrigðisráð-
herra um neyslurými fyrir sprautu-
fíkla er til umsagnar hjá Alþingi.
Meðal annars er fyrirhugað að koma
upp „refsilausum svæðum“ í grennd
við neyslurýmin. Lögreglan á höfuð-
borgarsvæðinu skilaði inn harðorðri
umsögn um útfærslu hugmyndar-
innar í refsiréttar- og réttarfarslegu
tilliti. Fram kemur m.a. að í frum-
varpinu birtist þekkingarleysi á
skyldu lögreglu til að grípa til ráð-
stafana þegar hún hefur afskipti af
einstaklingum með fíkniefni í sinni
vörslu. Lögregla hafi ekki val um það
hvort og hvernig hún bregðist við.
Tekið er fram að lögregla leggist þó
ekki gegn skaðaminnkandi úrræðum
og neyslurýmum fyrir fíkla, sem
slíkum.
„Það er af nógu að taka“
Spurður hvernig lagaskyldur lög-
reglunnar rími við rekstur þeirra úr-
ræða sem fyrir eru, hvort lögregla
vakti þá staði sérstaklega og hvort
þar vakni oft grunur um neyslu eða
vörslu segir Jóhann Karl Þórisson,
aðstoðaryfirlögregluþjónn hjá lög-
reglunni á höfuðborgarsvæðinu, að
lögregla hafi ekki elst sérstaklega
við þá skjólstæðinga sem leita þess-
ara úrræða. „Þeir sem eru óein-
kennisklæddir úti að fiska fylgja eft-
ir vísbendingum og ná fólki hér, þar
og alls staðar. Hvort sem fólk er að
fara að skipta um nál eða er búið að
skipta um nál, þá hefur það ekkert
með það að gera að fólk sé með
vörsluskammta á sér. Við höfum
ekki setið um þetta fólk sérstak-
lega,“ segir hann. Aðspurður segir
hann að úrræði á borð við Frú Ragn-
heiði séu ekki látin afskiptalaus.
„Engin fyrirmæli hafa verið gefin
um það. Við hleypum ekki ákveðnum
hópum yfir á rauðu,“ segir Jóhann
og bætir því við að lögreglumenn
geti brotið af sér í starfi, hafi þeir
ekki afskipti af refsiverðri háttsemi.
„Þetta er enginn griðastaður frá
sjónarhóli lögreglunnar. Það getur
alveg komið upp að við sitjum fyrir
einhverjum þaðan. Það er aftur á
móti af nógu að taka og við sitjum
frekar um sölumenn heldur en neyt-
endur. Við einblínum á það,“ segir
hann.
Varsla fíkniefna er refsiverð hér á
landi, en ekki neysla. Samkvæmt
upplýsingum frá lögreglunni á
höfuðborgarsvæðinu koma upp um
950 neyslumál árlega þar sem hald-
lögð eru fíkniefni sem ekki eru í sölu-
skyni. 30-40% málanna enda í
sektarmeðferð.
Jóhann Karl segir að í flestum til-
fellum finnist fíkniefnin við afskipti
af öðrum ástæðum, t.d. við handtöku
vegna aksturs undir áhrifum, lík-
amsárása eða innbrota. Þá sé ávallt
leitað á þeim sem eru í fanga-
geymslum lögreglu. „Það er allur
gangur á þessu og yfirleitt er þetta
fylgifiskur annarra afskipta,“ segir
hann. Sem dæmi um önnur tilvik þar
sem neysluskammtar finnast má
nefna þegar lögregla annast sérstakt
eftirlit, t.d. á tónlistarhátíðum á borð
við Secret Solstice og Sónar Reykja-
vík.
Ekki fylgst sérstaklega
með athvörfum fíkla
 Ekki griðastaðir gagnvart lögum  950 „neyslumál“ á ári
Morgunblaðið/Ómar
Athvarf Frú Ragnheiður er eitt úrræðanna sem fíklar í neyslu geta nýtt sér
til að gæta að heilsu sinni. Þar má fá hreinar nálar, sprautur og smokka.
Brotum er tengjast ofbeldi gegn
lögreglumanni fjölgar mikið í
mars borið saman við meðaltal síð-
ustu sex mánaða og síðustu 12
mánaða. Ofbeldisbrotum fer al-
mennt fækkandi, en þau voru 83 í
mars miðað við 116 sama mánuð í
fyrra. Þetta kemur fram í af-
brotatölfræði lögreglunnar á
höfuðborgarsvæðinu fyrir mars-
mánuð.
Fíkniefnabrotum fjölgar mikið
ef mars er borinn saman við með-
altal síðustu sex mánaða, en þá er
fjölgun slíkra brota 21%. Fjölgunin
er þó aðeins 5% ef miðað er við
meðaltal síðustu 12 mánuði.
Einnig fjölgar umferðarlaga-
brotum, en 2.886 slík brot hafa
verið framin það sem af er ári bor-
ið saman við 2.424 brot á sama
tímabili í fyrra. Einnig er mikil
fjölgun tilfelli þar sem um er að
ræða akstur undir áhrifum ávana-
og fíkniefna og ölvun við akstur.
Heimilisofbeldismálum fækkar
hjá lögreglunni samkvæmt töl-
fræðinni og hafa þær tilkynningar
ekki verið færri í þrjú ár. Fækkar
slíkum tilvikum í marsmánuði um
20% miðað við síðustu sex mánuði
og síðustu 12 mánuði.
Breyting á fjölda kynferðis-
brotamála eru innan marka.
Ofbeldisbrotum fækkaði milli ára