Náttúrufræðingurinn - 2019, Qupperneq 28

Náttúrufræðingurinn
28
6. mynd. Útselir á norðurskerjum Eldeyjar. – Grey seals were seen on skerries on the northern part of Eldey. Ljósm./Photo: Sindri Gíslason.
Rannsóknarmaður fylgdi drónanum
eftir í sjónauka og kannaði áhrif drónans
á fugla. Sjáanleg áhrif á fugla voru engin,
hvorki á fugla á flugi né á hreiðrum í
bjargi. Einnig var sjónrænt mat lagt á
áhrif drónans á fugla á þekju Eldeyjar út
frá skoðun myndskeiða og jafnóðum á
skjá fjarstýringar þegar tökur fóru fram.
Engin greinileg eða sýnileg áhrif komu
fram í atferli fuglanna. Ekki er þó hægt
að útiloka öll áhrif þar sem ekki var um
að ræða beinar mælingar á áhrifunum.
SÚLUVARP OG ANNAÐ
DÝRALÍF Í ELDEY
Á þekju Eldeyjar var nánast eingöngu
að finna varpfugla og verpir þar megin-
þorri súlnaparanna. Í bjargi var að finna
varpfugla (5. mynd) en þar voru einnig
stórir setstaðir ungfugla og geldfugla.
Alls voru talin 14.982 súlusetur (pör),
13.857 á þekjunni og 1.125 í bjargi (1.
tafla). Geldfuglar voru 3.180 talsins og
var þá nær eingöngu að finna í bjargi.
Aðeins örfáir fuglar sáust á þekjunni
innan um varpfugla. Til samanburðar
eru niðurstöður talninga frá árunum
1953 til 2013 (2. tafla).
Ritur í bjargi voru alls 734. Fremur
auðvelt var að telja ritur í Eldey. Þó
þurfti að varast að rugla þeim saman
við fýla við greiningu af myndum. Í
flestum tilfellum voru tegundirnar þó
auðgreinanlegar.
Fáir fýlar sáust á Eldey og ekki
reyndist unnt að greina út frá ljós-
myndum hvort þeir lægju á. Í eyjunni
verpa fýlar í sprungum og öðrum glu-
fum og því er ekki hægt að meta heildar-
fjölda setra. Niðurstöðum fýlatalningar
þarf því að taka með fyrirvara en allir
fýlar á ljósmyndum voru skráðir.
Ekki reyndist unnt að leggja mat
á heildarfjölda svartfugla í eyjunni.
Ekki tókst að taka nærmyndir af öllum
stöðum þar sem svartfugl sást á yfirlits-
myndum og því ekki hægt að tegunda-
greina af myndunum. Á þekju eyjunnar
sáust svartfuglar í sprungum og milli
súlnasetra en þó ekki nógu vel til að
leggja mat á fjölda eða tegundagreina.
Sjö útselir voru á lágum skerjum
norðan megin í eyjunni (6. mynd), þar
af að minnsta kosti einn kópur. Milli
10 og 20 svartbakar, bæði fullorðnir
og ungfuglar, sáust einnig standa á
norðurskerjum.
UMRÆÐA
áviNNiNgur
Notagildi dróna við vísindastörf er
nú almennt viðurkennt. Ýmsir van-
kantar og álitaefni fylgja þó notkun
þeirra og er um það fjallað í næsta
kafla. Margar tegundir fugla sýna lítil
viðbrögð við drónum og virðast venj-
ast nærveru þeirra mjög hratt.37,39,48–51
Þetta getur gefið nákvæmara og áreið-
anlegra stofnmat fyrir sumar tegundir
á ákveðnum búsvæðum. Í ljósi vaxandi
drónanotkunar vistfræðinga, náttúru-
ljósmyndara og útivistarfólks er þörf á
ýtarlegum leiðbeiningum um tæknilega
og siðferðilega rétta notkun þeirra.
Meðal lífvera sem hentar vel að telja
með drónum eru ýmsar fuglategundir
sem lifa í þéttum byggðum þar sem
aðstæður eru heppilegar til notkunar
dróna. Þetta eru tegundir sem verpa
yfirleitt í miklum þéttleika á sléttlendi,
bjargbrúnum eða á klettasyllum þar sem
við réttar aðstæður getur verið auðvelt
að mynda fuglana og telja með drónum.
Talningar á jörðu niðri gefa aftur á móti
oft mun takmarkaðri möguleika á að fá
nákvæmt fjöldamat sökum minni yfir-
ferðar og lakara sjónarhorns eða afstöðu
rannsakandans. Myndataka úr flugvél
hefur um áratuga skeið verið notuð
við fjöldatalningar með góðum árangri
þar sem talningum af jörðu hefur ekki
verið komið við, sem víða er raunin hér
á landi.8
Í samanburðarrannsókn sem gerð
var um notkun dróna við talningu á