Náttúrufræðingurinn - 2019, Síða 68

Náttúrufræðingurinn
68
Nýr umhverfis- og auðlindaráðherra, Guðmundur Ingi
Guðbrandsson, hafði þegar kallað hópinn saman til kynningar
þegar nýr formaður tók til starfa. Árni Hjartarson, þáverandi
formaður, fór á þann fund sem fulltrúi HÍN og greindi frá
starfsemi félagsins með áherslu á málefni Náttúrufræðistofn-
unar og ekki síður Náttúruminjasafnsins.
MÁLEFNI NÁTTÚRUMINJASAFNS
HÍN hefur lagt áherslu á bága stöðu Náttúruminjasafns
Íslands frá stofnun þess árið 2008 og staðið þétt að baki
forsvarsmönnum safnsins í baráttu fyrir úrbótum í hús-
næðismálum. Á síðasta starfsári birti heldur betur til í þeim
efnum þegar fyrsta sýning safnsins var opnuð í Perlunni hinn
1. desember, á aldarafmæli fullvalda ríkis á Íslandi. Eins og
fram hefur komið er sýningaraðstaðan í Perlunni þó aðeins í
mýflugumynd, eða 350 m2 sem er talsvert undir áætlaðri þörf
fyrir starfsemina. Sýningin er þó glæsileg í alla staði og til fyr-
irmyndar. Hið örlitla sýningasvæði sem safninu hefur verið
úthlutað er leigt af Perlu norðursins, einkaaðilum sem hafa
Perluna til umráða og reka þar sýningu um náttúru Íslands.
Nú er svo komið að einkaaðilar reka stærstu og veglegustu
sýningu um náttúru landsins í hagnaðarskyni en framtíðar-
húsnæðismál Náttúruminjasafnsins eru enn í ólestri.
LOKAORÐ
Fyrsta starfsár mitt sem formaður Hins íslenska nátt-
úrufræðifélags hefur nú runnið sitt skeið. Ekki hafa orðið
neinar stórkostlegar breytingar frá tíð forvera míns, Árna
Hjartarsonar. Stjórnin var að hálfu leyti skipuð nýliðum og
tókum við okkur tíma til að greina styrkleika og veikleika,
ógnir og tækifæri. Ég bý að því að hafa leitað til Árna varð-
andi hlutverk formanns en það tekur sinn tíma að komast inn
í verkefni sem á sér svo langa forsögu. Ég færi honum kærar
þakkir fyrir veitta leiðsögn um fyrirkomulagið, sögu og mál-
efni félagsins.
Eins og áður hefur komið fram stendur félagið á tíma-
mótum en á þessu ári eru 130 ár frá stofnun þess. Félagið
okkar stendur frammi fyrir sömu áskorunum og mörg önnur
áhugamannafélög um þessar mundir, fækkun virkra félaga.
Frítími fólks er takmarkaður og ákaflega fjölbreytt dagskrá
í boði fyrir þá sem hafa áhuga á málefnum náttúrunnar, eða
bara hverju sem er. Fólk virðist almennt minna tilbúið til að
skuldbinda sig, en það er bót í máli að þegar mikið liggur við
getur verið auðvelt að ná saman fjölda manns til skyndilegs
átaks. Hið háaldraða félag okkar nýtur virðingar og hefur
skapað sér ákveðinn sess í huga fólksins í landinu. Mikilvægt
er að halda áfram starfinu og virða þau gildi sem félagarnir
og almenningur telja að HÍN standi fyrir. Í þessu samhengi
eru mér ofarlega í huga þær tvær stofnanir sem sprottnar eru
af grunni félagsins: Náttúrufræðistofnun (stofnuð 1965) og
Náttúruminjasafnið (stofnað 2008). Þessar stofnanir verða
ætíð nátengdar félaginu, vegna starfsemi sinnar, forsögu og
hlutverks. Mér finnst því mikilvægt að félagar þekki sögu
þessara stofnana og krefjist þess að yfirvöld styðji sem best
við starfsemi þeirra.
Útgáfa tímaritsins Náttúrufræðingurinn er eitt merkasta
og mikilvægasta langtímaverkefni HÍN. Þar ríkir fyllsti metn-
aður, þökk sé framlagi dugmikillar ritstjórnar. Von er á frum-
varpi á Alþingi í vor um opinberan stuðning við frjálsa fjöl-
miðlun. Vísað er til þess að Íslendingar þurfi að hafa aðgang
að vönduðu fréttatengdu efni á íslensku máli til að vera læsir
á málefni líðandi stundar og geta tekið lýðræðislega afstöðu
til mála. Að sama skapi þarf að styðja við útgáfu fræðirita á
borð við Náttúrufræðinginn. Mikilvægt er að almenningur
hafi aðgang að vönduðu efni um brýn málefni á borð við nátt-
úrufræði og umhverfismál. Þetta er okkar hlutverk og hér
kemur útgáfa Náttúrufræðingsins sannarlega að gagni.
Á 130 ára afmælisári félagsins eru upphafleg markmið
Hins íslenska náttúrufræðifélags enn í fullu gildi: Miðlun
fróðleiks á sviði náttúrufræða og að koma á fót veglegu náttúru-
gripasafni. Ekki er annað að sjá en að baráttan fyrir varanlegu
húsnæði Náttúruminjasafnsins standi enn þótt heilmikið hafi
miðað áleiðis á síðasta ári með opnun þemasýningarinnar í
Perlunni. Málið er einfalt. Baráttu HÍN og annarra áhuga-
samra aðila fyrir lausn á málefnum Náttúruminjasafnsins er
ekki lokið fyrr en safnið fær til umráða varanlegt húsnæði
fyrir starfsemi sína. Aðeins þá verður hægt að framfylgja lög-
bundnu hlutverki Náttúruminjasafnsins, höfuðsafns Íslands
í náttúrufræðum.
Ester Rut Unnsteinsdóttir
formaður Hins íslenska náttúrufræðifélags
Á aðalfundi HÍN 25. febrúar 2019 barst félaginu gjöf, Handrit að
námsefni um gróðurríki Íslands handa skólapiltum við Möðruvallaskóla
veturinn 1890–1891 eftir Stefán Stefánsson. Ester Rut Unnsteins-
dóttir formaður HÍN tók við bókinni á aðalfundi HÍN en gefandinn
er Hjörtur Marteinsson. Á mynd er einnig Guðbjörg Lind Jónsdóttir.
Ljósm. Margrét Hugadóttir.