Dagblaðið Vísir - DV - 12.07.2019, Síða 4

4 12. júlí 2019FRÉTTIR
Ketóklikkhausarnir
S
varthöfði fylgist vel með líð-
andi stundu, enda fátt verra
en að vera staddur í góðri
veislu með kaldan í annarri
og Costco-smáköku í hinni og
vera ekki með í samræðunum.
Vera alveg úti á túni eins og sagt er.
Raunar skrýtið að talað sé um tún
í þessu samhengi því Svarthöfði
veit fátt huggulegra en að vera
einn með sjálfum sér á nýslegnu
túni. Lyktin, maður. En meira um
það síðar.
Undanfarið hefur Svarthöfða
ekki tekist nógu vel upp í
hefðbundnum ísbrjótum og
skrýtlum í mann fögnuðum.
Það þykir ekki lengur neitt
sérstaklega merkilegt að geta
farið með heilu mónólógana
úr klassískum kvikmyndum og
þekking Svarthöfða á hand-
bragði endurreisnarlista-
manna fær ekkert sérlega góð-
an hljómgrunn. Umræðuefnið
sem skýtur sífellt upp kollinum
er farið að valda Svarthöfða heila-
brotum. Umræðuefnið undarlega
er eitthvað sem almúginn kallar
ketó.
Það kemst bara ekkert annað
að. Svarthöfði var heillengi að
átta sig á hvað í ósköpunum þetta
væri. Svarthöfði hélt í fyrstu að
um væri að ræða netó, skamm-
stöfun á góða og gilda, íslenska
orðinu netasokkabuxur. Þegar
svo var ekki taldi Svarthöfði að
þetta hlyti að vera skammstöfun á
ofurleynilegum klúbbi sem hann
vildi ólmur ganga í. Svo kom það
bara á daginn að þetta var ekki
merkilegra en ákveðin tegund af
matvælum sem hljómar innilega
óspennandi. Kolvetni eru víst
bönnuð og sykurinn guðdómlegi
settur á hilluna. Svarthöfði skilur
ekkert í þessari villimennsku.
Það eina góða sem Svarthöfði sér
við þennan sértrúarsöfnuð sem
dulbýr sig sem heilsufasista er að
þeir virðast hafa rekið upp heróp
gegn sætuefninu malítól sem
Svarthöfða hefur alltaf verið illa
við. Svo gervilegt.
Það sem fer hins vegar mest
í taugarnar á Svarthöfða er
þegar þetta ketópakk þarf enda-
laust að gera allt „ketóvænt“.
Fegurðin í sértrúarsöfnuðum er
að koma með eitthvað nýtt. Til-
brigði við stíl. Ekki bara apa
eftir öðrum og nefna það nýjum
nöfnum. Því hvetur Svarthöfði
ketó klikkhausana til að hætta
að lifa í eilífri sjálfsblekkingu og
kalla ketópítsuna bara sínu rétta
nafni – eggjahræru með osti.
Megið þið kafna á eigin kolvetna
vandlætingu og sykurstraffi. n
Svarthöfði
Það er
staðreynd að…
Meðalmanneskjan ver 25 árum ævinnar
í að sofa.
Hæsta hlutfall rauðhærðra finnst í
Skotlandi.
Havaíska stafrófið inniheldur 13
stafi.
Mike Myers hatar kvikmyndina
Wayne's World.
Croissant á uppruna sinn að rekja til
Ástralíu.
Hver er
hann
n Hann verður 48
ára laugardaginn 13. júlí.
n Hann varð lands-
frægur aðeins 15 ára
gamall.
n Hann tók þátt í Söngvakeppni
sjónvarpsins árið 1992 og, þrátt
fyrir að hafa ekki unnið, er lagið
gríðarlega vinsælt enn þann dag
í dag.
n Hann starfar sem hótelstjóri.
n Hann er fyrsti látúnsbarki
þjóðarinnar.
SVAR: BJARNI ARASON, SÖNGVARI OG HÓTELSTJÓRI
BÖRNIN OKKAR ERU KOMIN Á TINDER
n „Auglýst“ eftir börnum allt niður í níu ára n Sautján ára
táningur vill gamna sér með tíu ára barni
M
ikið hefur borið á því síð-
ustu vikur og mánuði að
íslenskar stefnumótasíð-
ur skjóti upp kollinum á
samfélagsmiðlinum Instagram.
Það væri svo sem ekki í frásögur
færandi nema fyrir þær sakir að
um er að ræða stefnumótasíð-
ur þar sem börn leita sér að ein-
hverjum til að hefja samband
með eða stunda kynlíf. Nöfn síðn-
anna eru oft með vísan í vinsæla
stefnumótaforritið Tinder og eru
flestar síðurnar opnar almenningi.
Ljótar athugasemdir grassera
DV hefur fylgst með þessum síð-
um koma og fara, en sá gangur
virðist vera á að ónefndir aðilar
opni síðurnar, einstaklingar sem
segjast vera á grunnskólaaldri, afli
sér fylgjenda en síðan komist for-
eldrar eða forráðamenn á snoðir
um málið, tilkynni síðurnar og
þeim þá lokað. Þá eru einfaldlega
nýjar síður opnaðar og hringrás
fer af stað á ný. Stundum eru síð-
urnar opnar svo vikum skiptir,
stundum aðeins í nokkra daga.
Reglurnar og tilgangur þeirra er
ávallt sá sami. Börn senda mynd
af sér í einkaskilaboðum til stjórn-
anda síðunnar, sem er nafnlaus.
Börn geta einnig sent mynd af
vini sínum. Mikilvægt er að taka
fram sinn aldur og aldur á þeim
sem maður er að leita eftir. Þá
þurfa börnin einnig að láta fylgja
með hlekk á sinn persónulega
Instagram-reikning. Ekki er tekið
fram í reglunum að fylgst sé með
athugasemdum eða að þeim sé
eytt út séu þær óviðeigandi. Þess-
ar síður eru því ekki undir neinu
eftirliti stjórnanda. Hins vegar er
hægt að senda einkaskilaboð á
stjórnanda og biðja hann um eyða
mynd. Margar ljótar athugasemdir
er að finna við myndirnar eins og
þessi dæmi sýna:
Síðurnar virðast eingöngu
vera notaðar af börnum á grunn-
skólaaldri. Algengt er að ungmenni
á aldrinum þrettán til fimmtán ára
séu að leita að skyndikynnum eða
sambandi en hins vegar fann DV
fjölmörg dæmi um að verið sé að
„auglýsa“ eftir börnum allt niður í
níu ára. Þá fann DV dæmi um að
sautján ára gamall táningur væri
að leita eftir að gamna sér við börn
allt niður í tíu ára gömul. Þá hljóð-
ar ein auglýsingin sem DV fann á
þessa leið: „05 [fæðingarár 2005]
til í yngri stelpur í 3. til 6. bekk.“
Börn eiga ekki að vera á
stefnumótasíðum
„Þetta er klárlega algjörlega óvið-
eigandi,“ segir Hrefna Sigurjóns-
dóttir, framkvæmdastjóri Heimilis
og skóla. „Börn eiga ekki að þurfa
að vera á stefnumótasíðum. Þar eru
þau til dæmis óvarin fyrir alls kon-
ar áreiti og misjöfnum karakter-
um sem kannski sigla undir fölsku
flaggi, fá þau til að gefa út upplýs-
ingar eða myndir sem þeir kúga
þau með seinna,“ bætir hún við.
Hrefna segir mikilvægt að for-
eldrar ræði þessi mál við börnin sín
og unglinga en leggur ríka áherslu
á að slíkar samræður séu í róleg-
heitum og með virðingu. Hún segir
traust ekki byggt upp á einni nóttu
og samskipti foreldra og barna
skipti miklu máli því netið og tækn-
in sem því fylgir sé ekki að fara
neitt. „Það koma alltaf nýjar síður
og ný öpp. Þó að net sé tæknilegt
fyrirbæri eru samskipti alltaf sam-
skipti og þá gilda ákveðnar sam-
skiptareglur um að vera skynsamur
og koma vel fram við aðra. Við þurf-
um að taka samtal við börnin okkar
varðandi hvað þau þurfa að varast á
netinu; að fara ekki inn á hvað sem
er og að gefa ekki upp persónuupp-
lýsingar til hvers sem er. Þau þurfa
líka að njóta þess að vera á samfé-
lagsmiðlum, því þeir hafa ýmislegt
jákvætt við sig, en þau þurfa líka að
kunna að varast áreiti og leiðindi.
Það er gott að láta þau æfa sig í því
að varast hætturnar með dæmisög-
um. Þó að einhver sé með mynd af
sér á netinu og segist vera þrettán
ára stelpa, hvernig veistu að það sé
rétt? Er eitthvað við samskiptin sem
þeim finnst skrýtið? Af hverju ættir
þú að senda viðkomandi viðkvæm-
ar myndir af þér? Eru börnin með-
vituð um hvert það gæti leitt?“
Hrefna telur það þjóðráð að
nýta málefni líðandi stundar, líkt
og þessa frétt, til að ræða við börn-
in um hvort þau kannist við slíkar
síður og þannig tala við þau á jafn-
ingjagrundvelli í formi spjalls, ekki
fyrirlestrar. Þá bendir hún einnig á
að hægt sé að tilkynna síður á flest-
um samfélagsmiðlum ef þær eru
óviðeigandi. Hún telur einnig mik-
ilvægt að foreldrar vinni saman
þegar svona mál koma upp og láti
hvert annað vita.
„Við eigum að vera samfélag
og hjálpa hvert öðru með þetta.
Það er ekki hægt að segja að þetta
sé mál foreldra eða mál skólans.
Þetta er samstarfsverkefni.“ n
Lilja Katrín Gunnarsdóttir
lilja@dv.is
Hvert get ég leitað ef ég verð fyrir
einhverju á netinu?
n Tala við foreldra
n Hringja í 1717, síma Rauða
krossins
n Hafa samband við Heimili
og skóla
n Tala við kennara, skóla-
stjórnendur eða aðra skóla-
starfsmenn
Góð ráð af saft.is um hættur á
netinu
n Mikilvægt er að gefa ekki
hverjum sem er símanúmerið
sitt, síst af öllu ókunnugum.
n Aldrei svara texta- eða
myndskilaboðum sem ekki
hefur verið óskað eftir og inni-
halda óviðeigandi efni.
n Sömu reglur gilda um sam-
skipti í snjallsímum og í dag-
legu lífi. Einelti er aldrei ásætt-
anlegt.
n Börn eiga ekki að vera skráð
fyrir símanúmerum sínum.
Númer sem skráð er á kenni-
tölu barns kemur fram í síma-
skrá, sem auðveldar aðgengi að
barninu.
n Samfélagsmiðlar sem bjóða
upp á nafnlaus samskipti eru
sérstaklega hættulegir.