Skessuhorn - 30.05.2007, Blaðsíða 22

22
MIÐVIKUDAGUR 30. MAI 2007
^■tiisaunu^
Landsbyggðarmaður í landsbyggðarráðuneyti
Rætt við Einar K. Guðfinnsson sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra
Einar K. Guðfinnsson á skrifstofu sinni ísjávarútvegsráðuneytinu við Skúlagötu. I baksýn er líkan af „Svarta Tóta, “ en afi hans, Einar Guðfinnsson, var formaður á honum. Þor-
steinn Magnússon, sem réri með Einari, smíðaði líkanið oggafEinari eldri. Systkini fóður hans gáfu ráðherra líkanið í tilefni fimmtugs afmœlis hans.
Einar K. Guðfinnsson er fimmti
þingmaður Norðvesturkjördæmis.
Hann skipaði annað sæti á lista
Sjálfstæðisflokksins fyrir síðustu
kosningar og hefur nú verið skipað-
ur sjávarútvegs- og Iandbúnaðar-
ráðherra í ríkisstjórn flokksins og
Samfylkingarinnar, en áður gegndi
hann embætti sjávarútvegsráðherra.
Sjávarútyegsmálin þekkir hann vel
enda fæddur og uppalinn í Bolung-
arvík og þar starfaði hann í fyöl-
skyldufyrirtækinu Einari Guðfmns-
syni hf. Skessuhorn hitti Einar að
máli í vikulokin þegar ný ríkisstjórn
hafði nýlega tekið við landsstjórn-
inni. Rætt er við Einar K um breyt-
ingar á ráðuneyti hans, stöðu
Norðvesturkjördæmis sem nú á
einn ráðherra í stað þriggja áður og
verkefnin ffamundan.
Æska í sjávarplássi
Einar Kristinn Guðfinnsson er
fæddur í Bolungarvík 2. desember
1955. Hann er sonur hjónanna
Guðfinns Einarssonar og Maríu K.
Haraldsdóttur. Eiginkona hans er
Sigrún J. Þórisdóttir sem starfaði
lengst af sem kennari, en er nú
starfsmaður SP Fjármögnunar. Þau
hjón eiga þrjú börn, Guðfinn Olaf
viðskiptafræðing, Sigrúnu Maríu
sem var að útskrifast stúdent ffá
Kvennaskólanum og Pétur nema.
Einar ólst upp í Bolungarvík og hóf
ungur störf við fiskvinnslufyrirtæki
fjölskyldunnar, Einar Guðfinnsson.
Að loknu stúdentsprófi ffá MI hóf
hann störf sem blaðamaður á Vísi.
Arið 1980 lauk hann námi í stjórn-
málaffæði við Essex háskóla í Bret-
landi og settist í fyrsta skipti á þing
sem varaþingmaður í hálfan mánuð
sama ár. Hann starfaði síðan hjá
Einar Guðfinnssyni hf. þar til hann
var kjörinn á Alþingi árið 1991.
Þann 26. september árið 2005 var
Einar skipaður sjávarútvegsráð-
herra.
Engar stórar breytingar
Rætur Einars liggja í sjávarútveg-
inum og enginn efast um þekkingu
hans og áhuga á þeim málum. Að-
koma hans að landbúnaðarmálum
er ekki eins augljós og ekki úr vegi
að spyrja ráðherra um tengingu
hans við þau. „Rætur mínar liggja
einnig í íslenskum landbúnaði. Eg
var í sveit norður í Skagafirði í
mörg ár og hef alltaf haft mikil
samskipti við bændur. Líka vegna
þess að í Vestfjarðakjördæmi er
landbúnaður veigamikill þáttur í at-
vinnusköpuninni, þó það blasi
kannski ekki við mönnum við fyrstu
sýn. Þegar ég var kjörinn á þing
árið 1991 fór ég strax í landbúnað-
amefhd sem þá var undir stjóm Eg-
ils Jónssonar á Seljavöllum. Þar
vorum við ungir þingmenn ég,
Guðni Agústsson og Arni M.
Mathiesen með gömlum refum eins
og Halldóri Blöndal sem þá var
landbúnaðar- og samgönguráð-
herra og Agli. Þar varð mér strax
ljóst hvar áherslur þyrftu að liggja í
landbúnaði."
Einar segir að þrátt fyrir að alltaf
verði áherslubreytingar með nýju
fólki sé ljóst að engra stórra breyt-
inga sé að vænta í landbúnaðarmál-
um. „Stór hluti þeirra mála ræðst af
búvörusamningum og um næstu
áramót tekur gildi sauðfjársamn-
ingur sem var nýverið lokið við.
Hann mun gilda í nokkur ár enn
sem og samningur við mjólkur-
framleiðendur þannig að stefnan er
mörkuð nokkur ár ffam í tímann."
*
Oheftur innflutningur
óðs manns æði
Áherslur stjórnarflokkanna í
landbúnaðarmálum hafa verið ólík-
ar. Samfylkingin lagði í fyrra fram
stefnu um töluverðar breyringar á
málaflokknum þar sem m.a. var
kveðið á um aukinn innflutning
landbúnaðarvara. Ráðherra segir að
hann telji að margir í landbúnaði
hafi haff beyg af því að ríkisstjóm
með þátttöku Samfylkingarinnar
yrði ekki vinsamleg landbúnaði.
Þeir þurfi hins vegar ekkert að ótt-
ast. „Það þarf ekki annað en að lesa
stjórnarsáttmálann til að sannfærast
um að svo er ekki. Ríkisstjórnin vill
öflugan innlendan landbúnað og ég
er viss um að það er víðtækur póli-
tískur og almennur stuðningur í
samfélaginu við að tryggja íslenskan
landbúnað. Eg tel að óheftur inn-
flutningur landbúnaðarafurða væri
óðs manns æði. Það hefur orðið
mikil hagræðing í greininni, bú
stækkað og afurðastöðvar verið
sameinaðar. Það hefur leitt til verð-
lækkana á landbúnaðarafúrðum og
það er ekki pólitískur vilji til að kaf-
færa landbúnaðinn með erlendum
lágverðsvörum."
Fyrri ríkisstjórn stóð nýverið fyr-
ir skattalækkunum á ákveðnar mat-
vömr og Einar segir að nú sé færi á
að lækka vöraverð. „Við stöndumst
ekki samanburð við ódýran land-
búnað í Evrópu og sunnar á hnett-
inum, en með aðgerðum síðustu
ríkisstjórnar skapaðist svigrúm til
að bæta samkeppni í verðlagsmál-
um. Ef við opnuðum allar gáttir
mundi það þýða endalok innlends
landbúnaðar eins og við þekkjum
hann. Með skattbreytingunum er
færi á að lækka vömverð og íslensk-
ir neytendur eiga kröfu á þá sem
flytja inn vömr um að þess gæti í
buddunni. Nú hefur gengi krón-
unnar styrkst svo um munar frá ára-
mótum og ég nota tækifæri og aug-
lýsi eftir því gagnvart innflytjend-
um að þess fari að gæta strax í verð-
lagningu. Eg sé því miður fá merki
um það ennþá. Eg held okkur væri
hollast að hugsa tun það og leyfa ís-
lenskum landbúnaði að spjara sig.“
Breytingar á ráðuneyti
Einar segir að uppstokkun ráðu-
neyta hafi ekki átt að koma neinum
á óvart, öllum hafi átt að verða ljóst
að til tíðinda drægi hvað það varð-
ar. Hann segir breytingarnar sem
að honum snúa leggjast mjög vel í
sig. „Eg fæ tækifæri til að takast á
við ný og spennandi verkefni og fæ
að halda áfram með þau verkefhi
sem ég var með á minni könnu
áður. Þannig er það með okkur ráð-
herra, maður lýkur einhverjum
verkefnum og um leið bíða manns
ný. Maður lýkur áföngum og fær að
halda áffarn sem er ánægjulegt, því
ég hafði ekki verið ráðherra sjávar-
útvegsmála í nema eitt og hálft ár.“
Allt er breytingum háð og Einar
segir það sama eiga við um Stjórn-
arráðið. „Sum verkefni lenda í
ákveðnum ráðuneytum nánast fyrir
tilviljun. Það er því ekki nema eðli-
legt að með nýjum tíma séu málin
skoðuð upp á nýtt. Eg hef hins veg-
ar ekki talið að það ætti að sameina
ráðuneyti í heilu lagi, mér finnst
mtm skynsamlegra að taka þetta
verkefhi fyrir verkefhi. Það mætti
hugsa sér að þau verkefhi sem snúa
að menntamálum í landbúnaði færa
undir menntamálaráðuneytið og
eins að landgræðsla og skógrækt
færa undir umhverfisráðuneytið að
einhverju leyti. Þegar þetta er sagt
era þetta bara hugmyndir sem á eft-
ir að þróa betur þannig að ekkert er
fast í hendi með það og því kannski
ekki alveg tímabært að ræða þau
mál út í hörgul.“
Jafrtgild verkefiii
Sameining lanbúnaðar- og sjáv-
arútvegsráðuneytis hefur vakið upp
spurningar um stöðu landbúnaðar-
mála. Munu þau verða einhvers-
konar „skúffuráðuneyti“ hjá sjávar-
útveginum? Er hægt að líta á þessa
breytingu sem vísbendingu um
minnkandi vægi landbúnaðar í sam-
félaginu? Einar segir svo ekki vera.
„Eg get vel skilið það að menn
ktrnni að hafa áhyggjur af því að
landbúnaðarmálin verði undirdeild
hjá sjávarútvegsráðuneytinu. Raun-
ar hafa margir í sjávarútvegi þær
áhyggjur að aðaláherslan verði á
landbúnaðarmálin. Minn vilji
stendur hins vegar aðeins til eins;
að líta þannig á að þessi verkefni
séu jafngild. Það mega menn vita
frá fyrsta degi.“
Einar segir að í báðum ráðuneyt-
um sé gríðarlega gott starfsfólk sem
muni leggja sig ffam við að gera
breytingarnar sem bestar úr garði.
„Þegar að því kemur að skipulagi
hefur verið breytt í nýja ráðuneyt-
inu munum við líta þannig á að
verkefnum sé sinnt í heild sinni.
Við verðum ekki með sjávarútvegs-
eða landbúnaðarkassa í ráðuneyt-
inu, eingöngu verkefhi sem rökrétt
er að séu hér. Auðvitað era mis-
munandi áherslur á milli þessara
tveggja greina. Sjávarútvegurinn
sækir mest á erlendan markað á
meðan landbúnaðurinn er að mestu
á heimamarkaði. Þetta era hins
vegar allt verkefhi sem þarf að leysa
og það munum við gera.“
Sjávarútvegur
dráttarkláriim
Einar hefur lifað og hrærst í sjáv-
arútvegi um langa hríð og þekkir
þau mál því vel. Hann er ekki í vafa
um hvert er mikilvægasta verkefnið
í þeim málaflokki. „Eftir því sem ég
hef orðið reynslumeiri í ráðuneyt-
inu og velt þessum málum fyrir mér
hef ég hugsað um þessa hluti með
nokkuð skýrari hætti en áður. Eg tel
að mesta verkefni sem sjávarútveg-
urinn stendur ffammi fyrir innan-
lands sé að verða skipulagður
þannig að hann standist algjörlega
samkeppni við aðrar atvinnugreinar
um fólk og fjármagn. Hann á að
vera leiðandi afl í íslensku samfélagi
og er það í dag, þökk sé þeim sem
hafa skipulagt greinina og hrærst í
henni. Lífskjarasókn síðustu ára-
tuga hefði ekki orðið ef sjávarútveg-
urinn hefði ekki staðið sína plikt,
hann hefur verið dráttarklárinn á
gnægtarvagn samfélagsins. Nú er
hins vegar svo komið að ungt fólk
vill ekki fara í sjávarútveg í nægjan-
lega ríkum mæli og það er áhyggju-
efhi.“
Einar segir að sjávarútvegur verði
að geta bragðist við samkeppni, í
hvaða formi sem er. „Það er sem
betur fer mikill uppgangur í mörg-
tun greinum og sjávarútvegurinn
verður því enn ffekar að standa
vaktina. Við getum nefnt stóriðju,
en þar er um að ræða ríkisábyrgð á
lánum, ferðaþjónustu sem er ný og
aðlaðandi grein og fjármálaþjón-
ustu sem er öflug atvinnugrein í
mikilli sókn sem dregur til sín ungt
fólk alls staðar að af landinu. Við
öllu þessu þarf sjávarútvegurinn að
eiga svör. Hann þarf að hafa fjár-
hagslegt svigrúm og ffelsi til að
skipuleggja. Við höfum gert miklar
hagræðingarkröfur í greininni og
geram áfram til að fá besta fólk sem
á þarf að halda.“
Byggðarfrg úrræði
„Sjávarútvegurinn nýtur hins
vegar mikillar sérstöðu vegna þess
að hann er svo víða þungamiðja
samfélaga við sjávarsíðuna. Við höf-
um gripið til sérstakra úrræða til að
bregðast við þessu sérstaka hlut-
verki. Með handafli höfum við fært
gríðarlega mikið af aflaheimildum
frá stærri bátum til minni, við höf-
um komið á línuívilnun fyrir þá sem
beita í landi, þá höfum við veitt tals-
verðum byggðakvóta til þeirra sem