Skessuhorn - 30.05.2007, Blaðsíða 27

gB.'nissumgstsiia
MIÐVIKUDAGUR 30. MAI2007
27
Mdlverk afbœnum í Fljótstungu.
aldrei hafði áður verið reynt að fara
með vélknúið ökutæki þessa leið.
Björn Pálsson flugmaður var fáan-
legur til að reyna leit úr lofti næsta
dag ef veður leyfði. Páll Bergþórs-
son átti að fara með honum úr
Reykjavík til leiðsagnar eftir að
fréttir bærust af för „undanfaranna“
á heiðina um nóttina.
Guðmtmdur Þorsteinsson og Er-
lingur Jóhannesson á Hallkelsstöð-
um fóru ríðandi á heiðina um
kvöldið og fundu á leiðinni hestinn
sem ófundinn var. Leituðu þeir
meðffam vatninu austur og norður
en fundu ekkert. Erlingur hélt þá
áffam leit meðffam vatninu og ætl-
aði að hitta leitarhópinn á slysstað
um morguninn. Guðmundur sneri
við til byggða með hestana og var
kominn niður nokkru fyrir brottför
leitarhópsins.
Hafin leit
I leitarhópnum voru þessir menn:
Torfi Magnússon Hvammi, Sigurð-
ur Guðmimdsson Kirkjubóli, Guð-
mundur Jónsson Bjarnastöðum,
Guðmundur Sigurðsson Kolsstöð-
um, Erlingur Jóhannesson Hall-
kelsstöðum, Sigurður Jóhannesson
Þorvaldsstöðum, Kalman Stefáns-
son Kalmanstungu og Kristleifur
Þorsteinsson Húsafelli.
Torfærubíllinn Unimog var með
aftanívagn og voru leitartækin flutt
á hontun, en þau voru dufl til að
merkja leitarsvæði, stórir slæði-
krókar og „vatnskíkir," en hann er
búinn til úr u.þ.b. tveggja metra
löngu röri, um 15 sm í þvermál,
með gleri í báða enda. Þrír litlir
bátar voru við vötn á heiðinni og
var skipt liði við að ná þeim og
koma þeim á slysstað. Bátur ffá
Kolsstöðum var við Grunnuvötn,
annar ffá Hraunsási við Arfavatn og
sá þriðji frá Kalmanstungu við Arn-
Ingibjörg Bergþórsdóttir.
Kristín Pdlsdóttir.
arvatn litla. Kapp hafði verið lagt á
að safina saman bátum strax í upp-
hafi, því að búast mátti við stóru
leitarsvæði.
Um morguninn var hafit samband
við Björn Pálsson og honum sagt
ffá för undanfaranna og aðstæðum
öllum. Akveðið var að gera tilraun
til leitar úr lofti þrátt fyrir slæm
veðurskilyrði. Björn lenti á Kalm-
anstungumelum við Norðlingafljót.
Páll Bergþórsson var kominn þar
og fór í flugvélina til Björns honum
til leiðbeiningar. Var flogið inn á
heiðina, yfir vatnið og hólmana, en
vegna hvassviðris og öldugangs var
vatnið mórautt og varð því ffá að
hverfa. I bakaleið lenti flugvéfin á
túninu á Sámsstöðum og fór Páll úr
vélinni þar.
Ekki var hægt að hefja leit á bát-
um fyrr en vind tók að lægja þegar
á daginn leið. Dufl sáust á neta-
trossunum og voru þær teknar upp.
Þrjár trossur lágu með skömmu
millibili og sú fjórða út af þeirri
vestustu. Þegar sú fjórða var dregin
var allt eðhlegt í fyrstu, en á að
giska þriðjungur trossunnar var í
einni bendu. Var þá augljóst að
þama hafði slysið orðið. Var strax
settur þar niður stjóri með dufli á.
Með slæðingu fannst lík Berg-
þórs fljótlega en Hjartar nokkru
seinna.
Miðað við atvik, veðurspár og
veðurlýsingar má leiða líkum að því
að suðaustanáttin hafi gengið rúðtxr
um það bil sem þeir tengdafeðgar
komu að vatninu. Þeir hafi því
ákveðið að leggja netin án tafiar og
því hafi verið nær lokið þegar vind-
ur snerist snögglega til hvassrar
suðvestanáttar.
Líkin voru flutt í Gilsbakka-
kirkju. Þar tóku konur við að ganga
ffá þeim og kistuleggja. Oll prests-
verk annaðist sr. Einar Guðnason í
Reykholti.
Við húskveðju í Fljótstungu 16.
júlí var sonur þeirra Ingibjargar og
Hjartar skírður Hjörtur Bergþór
efdr föður sínum og afa. Jarðarför
fór ffam ffá Gilsbakkakirkju þann
18. júlí við mikið fjölmenni.
Efrirmáli ritstjóra:
Framanrimð frásögn er tekin
saman efdr tveim meginheimild-
um. Guðmundur Jónsson á Bjama-
stöðum í Hvítársíðu var einn leitar-
manna. Hann lét Borgfirðingabók í
té ffásögn af slysinu á Ulfsvatni.
Getur hann þess að hún sé skráð af
Jóhannesi Benjamínssyni ffá Hall-
kelsstöðum árið 2002. Guðmundur
Þorsteinsson tengdasonur Bergþórs
í Fljótstungu aflaði margvíslegra
upplýsinga um aðdraganda slyssins
og leitina að Fljótstungufeðgum og
ritaði greinargerð um atburði. Leit-
aði hann heimilda víða. Tveggja er
getið hér að firaman, Einars Svein-
bjömssonar veðurfræðings og Kol-
beins Guðmundssonar í Stóra-Asi.
Aðrir er Guðmundur tilgreinir sem
heimildarmenn era Arni Þorsteins-
son, Bjami Marinósson, Erlingur
Jóhannesson, Ingibjörg Bergþórs-
dóttir, Jón Bergþórsson, Kalman
Stefánsson, Magnús Kolbeinsson,
Magnús Sigurðsson, Páll Bergþórs-
son og Sigríður Þorsteinsdóttir.
Myndir með greinirmi em í eigu
Ingibjargar Bergþórsdóttur.
fih

Þó að sjávarbáran blá - belgja nái túla
Það era ekki margir dagar sem
pósturinn kemur ekki með einhver
gylliboð til okkar um eitthvað sem
okkur vantar ekki en er á alveg
ótrúlega góðu verði. Ekki síst era
það stóra byggingavöruverslanirn-
ar sem eru duglegar að benda okk-
ur á gæði sinnar vöra og náttúru-
lega frábært verð. Ef ég man rétt
var það Páll Guðbjartsson sem
setti saman eftirfarandi auglýsingu
fyrir Vírnet h.f. með tilvísun í
fleyg orð úr Síraksbók „Nöldur-
söm kona er sem sífelldur þakleki."
Það er langt stðan þetta var skráð
ogþessi vissa var fengin.
Við þakleka kunnum við þúsund
ráð
en þrasgjamri konu engin.
Fyrir margt löngu voru þeir
Halldór Jörgensson og Sigurður
Jónsson í Tryggvaskála að breyta
þaki á gömlu Fiskivershúsunum á
Akranesi vegna nýrra véla sem ver-
ið var að setja upp. Settur var
kvistur en einhverra hluta vegna
þurfti að auka hann út með öðrum
kvisti. Sigurður mtm ekki hafa ver-
ið lærður smiður en hafði svokall-
að konungsbréf sem veitti honum
viss réttindi. Ég held endilega að
það hafi verið Sigurður sem orti:
Þá erfyrst að list er list
og langir ristir viðir.
Þegar vista kvist á kvist
kóngsins listasmiðir.
Þriggja tommu naglar eru gjarn-
an kallaðir treitomma eða bara
treisa og er að því vikið í effirfar-
andi vísu sem ég held endilega að
sé líka eftir Sigurð:
Afi'am geysast viljum vér
við að reisa hreysi.
Því óbeysið þykir mér
þetta treisuleysi.
Margt orti Sveinn Hannesson
ffá Elivogum, þar á meðal stétta-
vísur og þar í þetta um smiðina:
Smiðir lifa á smekkleysi,
smátt til þrifa vinnandi,
kítti í rifur klínandi,
klambrið yfir breiðandi.
Endilega minnir mig að eftirfar-
andi vísa um bílstjórana sé úr sama
bálki og vona ég þá að einhver
leiðrétti mig ef svo er ekki:
Vegi bala bílstjórar,
bændafæla truntumar,
bensínsvœlu safharar,
sannir þrala jafningjar.
Lúðvík Kemp orti einnig stétta-
vísur og þar á meðal um símastúlk-
urnar:
Iðka leiknar amorsspil,
allt er teiknað þeim í vil,
veitafiikn af ástaryl,
ekki eru reiknuð viðtalsbil.
Og um kennara:
I krakka troða kennarar,
kristni boða um sveitimar.
Fóðra á moði menningar
máttarstoðir heimskunnar.
Töluvert er einnig til af svoköll-
uðum „off er“ vísum og vísnabálk-
um og þar á meðal þessi eftir
Bjarna ffá Gröf:
Oft erflöt hjá fiárhúsum,
fim af skótu á Vestfiórðum,
slitinfót í slarkferðum,
slysagöt á konunum.
Annar leikur hagyrðinga var að
yrkja bragi þar sem sama hending-
in kom fyrir í hverri vísunni eftir
aðra. Um Gísla nokkurn Gíslason
frá Lágmúla á Skaga orti Lúðvík
Kemp alllangan brag og er þetta
þar í:
Ruddist á í réttunum
rýndi á ská að mörkunum
var að gá að geldrollum
Gísli lági af Skaganum.
Sveiflaði Ijá með sviptingum
á sinu gráaflókanum
Gæddi á strái gemlingum
Gísli lági af Skaganum.
Kölski brá upp kíkinum
Króks á háu nöfunum
Var að gá að garpinum
Gísla lága afSkaganum
Um sama mann er þessi vísa þó
ekki sé hún úr sama brag:
Þó að sjávarbáran blá
belgja nái túla
gengur ráargöltinn á
Gísli á Lágamúla.
Meðan algengast var að flestir
verkfærir menn færu til sjóróðra
síðari hluta vetrar eins og lengi var,
varð til ókjör af svokölluðum for-
mannavísum þar sem taldir voru
upp formenn báta í viðkomandi
verstöð. Eftir Magnús Teitsson á
Stokkseyri er eftirfarandi vísa sem
að öllum líkindum er úr slíkum
bálki:
Yfir bjartan bárupart
berst með hjarta ólinu.
Grætur vart, þótt gangi ei hart
Grtmur á kvartelinu.
Einhver orti á sínum tíma „For-
mannatal í Letingjavogum í
Ömennskuveri“ og er þar vikið að
Magnúsi Sálarháska með þessum
orðum:
Veiði gála gafst ei hál,
gjam að málaráski.
Meiði stála með um ál
Magnús Sálarháski.
Það er nú liðin tíð að þorskurinn
sé okkar aðal auðsuppspretta,
hverju sem um er að kenna og
hverjum augum sem menn líta á þá
þróun, en Rögnvaldur Rögnvalds-
son hafði þessa sýn á málið:
Aumt er að hafa átt og misst,
auðs erfallvölt trúin.
Islendingurinn át sinn Krist
upp - sá guli er búinn.
En, en, allt er breytingum und-
irorpið og aðrir hlutir verða mikil-
vægir, hvaða skoðun sem menn
hafa svo á þeirri þróun. Rögnvald-
ur orti líka:
Veginn hála varðar tál
valið málin þvingar.
Fyrir álið sína sál
selja gáleysing/ar.
Þegar Húsvíkingar héldu sína
Alvöku á sínum tíma þótti ýmstun
mikil fagnaðarlæti út af ekki meiri
sigri. Georg á Kjörseyri varð hugs-
að til annars Bakka og bræðra sem
þar bjuggu:
Nú heyrir maður hlakka
Húsavíkur lið.
- Og bræðumir á Bakka
bera inn sólskinið.
Ætli það sé svo ekki mál að taka
undir með Káinn gamla:
Best er nú að byrja að hætta,
búinn er ég lengi að þvætta;
endirinn skyldi í upphafi skoða,
áður en maðurfer sér að voða.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S435 1489 og 849 2715
dd@simnet.is