Skessuhorn - 30.05.2007, Blaðsíða 24

24
MIÐVIKUDAGUR 30. MAI 2007

Sjómannskonur verða að vera sjálfbjarga
Sigurlína Guðmundsdóttir er ís-
firskur Skagamaður sem búið hefnr
á Akranesi síðan árið 1963. Hún
kynntist manni sínum Kristófer
Bjarnasyni í Rein árið 1964 á balli
með Dúmbó og Steina og eftir það
varð ekki aftur snúið. Þau hófu bú-
skap tveimur árum síðar. Kristófer
var í Stýrimannaskólanum þegar
þau kynntust en fór á sjóinn um
leið og skóla lauk og byrjaði sem
skipstjóri 1972. Sigurlína, eða Lína
eins og hún er jafnan kölluð, hafði
kynnst því vestur á Isafirði hvernig
það var að eiga ættmenni á sjó, það
var því fátt sem kom á óvart í þeim
efhurn þegar þau Kristófer fóru að
búa.
Ein í uppeldi og
flutningum
„Þetta var yfirleitt ekkert vanda-
mál,“ segir Lína aðspurð um ævi
sjómannskonunnar. „Og meira að
segja held ég að ef byrjað yrði upp
á nýtt myndi ég fáu breyta. Oneit-
anlega hefði ég viljað að hann yrmi
í landi en hann hafði valið sér þetta
lífsstarf. Það gat verið erfitt að vera
einn og þegar ég horfi til baka
finnst mér merkilegt hvað við kon-
urnar björguðum okkur, en þetta
vandist eins og flest annað. Fyrsta
bamið okkar fæddist 1967 klukkan
sjö að morgni. Kristófer var á síld
fyrir austan á þessum tíma, rétt
fékk að kíkja á barnið, flaug svo
austur um eittleytið sama dag til
mánaðar útivem og það þótti bara
sjálfsagt enda hefur ekki tíðkast að
túrarnir séu sniðnir eftir bamsfæð-
ingum sjónmannskvenna. Eg fór
síðan heim með barnið og lífið hélt
áfram. A þessum mánuði flutti ég
einnig í nýju íbúðina okkar, sem við
höfðum fest kaup á. Eg fékk gott
fólk til að hjálpa mér svo mér
fannst það ekkert tiltökumál. Mað-
ur var hraustur og það hafði allt að
segja. En sjómenn fara á mis við
margt sem gerist í landi. Fjölskyld-
an er stór, við eigum fjögur böm,
tólf barnabörn og tvö barnabarna-
böm.
Allir gátu hlustað
Hér áður fyrr þegar engir vom
farsímar eða NMT langdrægt kerfi
var ekki hægt að hringja til að fá
fréttir. Konurnar höfðu fá úrræði
til að heyra í mönnum sínum nema
nota bátabylgjuna, hún var eins og
sveitasíminn, á hana gátu allir
hlustað. Sumir vora búnir að koma
sér upp táknmáli til þess að geta
talað saman án þess að alþjóð vissi
hvað um væri að vera. Var það svo-
leiðis hjá Línu og Kristófer?
„Nei biddu fyrir þér, ég hefði
ábyggilega ekki getað munað
hvemig táknmálið var,“ segir Lína
hlæjandi, „maður var ekkert mikið
að hafa samband nema þegar eitt-
hvað alveg sérstakt var á seiði. Það
lengsta sem leið frá því að ég frétti
af honum var hálfur mánuður og
þegar ég lít til baka finnst mér það
ótrúlegt. Eg man nú ekki hvaða ár
það var sem farsímarnir komu til
sögunnar, en þeir vora algjör bylt-
ing, samskiptaleysið var oft erfitt.
Yfirleitt ekki hrædd
Eins og kom ffam í upphafi er
Sigurlína alin upp á Isafirði. Móðir
hennar var sjómannskona og alltaf
svo bjartsýn um að allt færi á besta
veg. Lína heldur að bjartsýni móð-
urinnar hafi smitast í dótturina og
ekki megi gleyma trúnni sem hefur
sinn sess.
„Það kom varla fyrir að ég væri
hrædd þegar hann var úti. Fannst
alltaf að allt yrði í lagi. Þó man ég
eftir einu tilfelli þar sem mér stóð
sannarlega ekki á sama. Þá bilaði
hjá þeim stýrið í kolbrjáluðu veðri.
Kristófer var skipstjóri þá. Þetta
bjargaðist allt hjá þeim, þeir út-
bjuggu neyðarstýri og björguðu sér
þannig. Konur skipsverjanna höfðu
firétt af þessu og hringdu í mig til
að athuga hvort ég vissi eitthvað
meira en þær, við voram að vonum
mjög áhyggjufullar. Eg held að svo
hafi oft verið með konu skipstjór-
ans, aðrar konur hringdu gjarnan í
hana til að fá fféttir. Stundum vissi
ég eitthvað meira, en ekki alltaf.
Gjaldkeri, smiður,
pípari,
Á mörgum heimilum er það eig-
inmaðurinn sem sér um það sem
þarf að gera við eða lagfæra. Því
getur ekki verið þannig farið á
heimili sjómannsins, allavega ekki
þar sem heimilisfaðirinn er langan
tíma í burtu.
„Sjómannskonan þarf að hafa
ýmsa eiginleika og ef karlarnir era
ekki til staðar þarf hún að tileinka
sér þá. Það er ekki hægt að kalla til
iðnaðarmann í hvert sinn sem eitt-
hvað gefur sig. Maður verður bara
að ganga í verkin sjálfur. Eg reyndi
Samtök um endurreisn
✓
Olafsdals stofiiuð
Næstkomandi sunnudag verða
Samtök um endurreisn Olafsdals
stofhuð formlega í Olafsdal í Döl-
um. Unnið hefur verið að stofnun
samtakanna um nokkurt skeið og
hafa þau Sumarliði Isleifsson,
Rögnvaldur Guðjónsson, Guðjón
Torfi Sigurðsson, Sigríður Jör-
undsdóttir, Guðný Gestsdóttir og
Torfi Hjartarson setið í undirbún-
ingshópi. Lagt verður af stað ffá
Bifröst klukkan 10 um morguninn
og er ætlunin að snæða hádegisverð
í Búðardal og leggja þaðan af stað
klukkan 11:30. Klukkan 14 verður
haldinn fundur í Tjarnarlundi og
samtökin síðan stofnuð formlega
klukkan 16 í Olafsdal.
Allir áhugasamir um sögu og
endurreisn staðarins era hvattir til
að mæta. I Olafsdal stofnaði Torfi
Bjarnason fyrsta búnaðarskóla
landsins árið 1880 og var hann
starfræktur til ársins 1907. Enn
sjást merki ffamkvæmda Torfa og
hluti gamla skólahússins stendur
erm. Samtök um endurreisn Olafs-
dals hafa hug á mikilli uppbygg-
ingu á svæðinu. Skessuhorn mun
greina frá samþykktum stofnfundar
og áætlunum samtakanna í næsta
tölublaði.
kóp
Kristófer Bjamason og Sigurltna Guðmundsdóttir.
að laga hitt og þetta og fannst það
ekkert tiltökumál. Og auðvitað sá
ég um fjármálin í mörg ár, þótt
Kristófer sjái um þau núna. Eg er
svo fegin að vera laus við þann
pakka að ég veit varla hvað ég á inn
á reikningnum mínum,“ segir Lína
kímin.
Jólin þegar bóndinn
var í landi
Ég reyndi alltaf að vera búin að
öllu þegar bóndinn kom í land eftir
langa útivera. Þá var best að hafa
engin aukaverkefhi hangandi yfir
hausnum á sér, enda fannst fjöl-
skyldunni alltaf vera jólin þegar
pabbi var heima. Ég fann aldrei fyr-
ir því að hann væri einhver kóngur
á heimilinu þegar hann átti ffí og
hann var ekki það lengi úti í einu að
það væri eins og gestur væri að
koma. Kristófer hefur alltaf tekið til
hendinni hér heima, rétt eins og við
hin. Hann var sem dæmi ansi lið-
tækur við uppvaskið enda ól ég
börnin upp við það að ganga í öll
verk. Markmiðið var að geta bjarg-
að sér þegar út í lífið væri komið.
Geta eldað ofan í sig og þrifið í
kringum sig. Auðvitað urðum við
þá að vera góðar fýrirmyndir í því.“
Oskaði þess í eitt sinn
að veiddist lítið
Lína hefur ekki alveg farið var-
hluta af sjómennskunni sjálf. Þegar
hún var yngri skellti hún sér sem
kokkur á síld í þrjú sumur. Eitt sinn
þá vantaði Kristófer kokk í einn túr
þegar hann var á rækjuveiðum. „Ég
sagði við hann að ég kæmi bara
með. Kokkurinn sem var að fara í
ffí var búinn að kaupa allan kostinn
svo þetta var í góðu lagi. Svo lögð-
um við í hann, hjónin með fjóra
stráka. Eiginlega var þetta eins og
fjölskyldan væri saman til sjós. Það
var alveg brjálað að gera. Ég vann
líka á dekkinu og þegar því lauk fór
ég í eldamennskuna, við voram svo
fá að um annað var ekki að ræða.
Þetta var stærsti túr sumarsins og
ábyggilega í eina skiptið sem Krist-
ófer hefur óskað þess að lítið væri í.
Hann hafði svo mikla áhyggjur af
frúrmi, að hún myndi kafkeyra sig á
þessu. Og þegar ég mætti í mína
föstu vinnu aftur sagði ég við stelp-
urnar að það væri munur að skella
sér bara í einn túr í nokkra daga og
koma heim með ríflega mánaðar-
launin þeirra til baka. En lífið er
sannarlega ekki alltaf svona og yfir-
leitt mikil vinna sem liggur á bak
við þessar krónur sem fólk sem
starfar við sjávarútverg er að vinna
sér inn,“ sagði Sigurlína Guð-
mundsdóttir og bætti við að hún
væri svo fegin að kjör sjó-
mannskvenna hefðu batnað síðan
hún var að eiga börnin. Feðraorlof
og betri fjarskipti væra meðal ann-
ars það sem henni finndist ffábært
að er nú til staðar. Kristófer er við
annan mann með smábátaútgerð
sjálfur. Þeir era á netum og Línu
finnst yndislegt að hafa eiginmann-
inn hvern dag í stað þess sem áður
var.
Mál er að linni. Þau hjón vora að
drífa sig í sumarbústaðinn og
blaðamaður kveður með góðum
óskum og þökkum fyrir að veita
landkrabbanum innsýn í líf sjó-
mannskonunnar.
bgk
Fjölskyldugöngur á Hreggnasa
og Eyrarfjall
HSH hefur skipulagt göngu á
flallið Hreggnasa fimmtudaginn 7.
júní klukkan 19 frá Eysteinsdal.
Ganga þessi er hluti af verkefni
UMFÍ „Fjölskyldan á fjallið.“ HSH
tilnefndi tvö fjöll í ár; Hreggnasa í
Þjóðgarðinum Snæfellsjökli og
Eyrarfjall í Framsveit v/Grandar-
fjörð.
Göngustjóri á Hreggnasa verður
Þórunn Sigþórsdóttir sem þekkir
svæðið vel enda unnið sem land-
vörður í þjóðgarðinum og stikaði
einnig þessa leið. Eysteinsdalur er
skammt utan við Gufuskála. Frá
veginum upp í Eysteinsdal er stikuð
leið á Hreggnasa (469 m.y.s). Farið
er yfir göngubrú á Móðulæk og
þaðan upp á milli Hreggnasa og
Miðfells. Af Hreggnasa er fallegt
útsýni yfir Öndverðarnes og víðar.
Gangan er stutt og þægilega og
tekur 1-2 klst.
Loks stendur HSH og Sigríður
H. Pálsdóttir afmælisbarn og
göngustjóri fyrir fjölskyldugöngu á
Eyrarfjall í framsveit við Grundar-
fjörð fimmtudaginn 14. júní nk.
Mæting er klukkan 20:00 að Hall-
bjarnareyri. Sigríður hefur í mörg
ár haft það fýrir hefð að ganga á
Eyrarfjall á afmælisdaginn. Þekkir
því svæðið mjög vel. Eyrarfjall
(352m.y.s) er með snarbröttum
gróðurlausum skriðum og klettum
að norðanverðu. Ofarlega í þeim
upp af bænum Skallabúðum era
tveir hrikalegir drangar, sem nefn-
ast Strákar (Eyrarstrákar). Þeir eru
úr blágrýti og allgildir að neðan, en
mjórri hið effa og enda sem odd-
hvöss spjót.
Ahugafólk um holla hreyfingu og
útivist er hvatt til að fjölmenna og
hafa gaman af göngunum. Héraðs-
sambandið hvetur félagsmenn sem
og aðra landsmenn til að skoða
þessar náttúraperlur og skrifa nafh
og símanúmer í gestabækurnar sem
staðsettar era í póstkössunum á
fjöllunum. Síðar í haust mega ein-
hverjir göngugarpar eiga von á
vinningi.
mm