Morgunblaðið - 11.06.2019, Síða 19

✝ Kjartan Haf-steinn Guð-
mundsson blikk-
smíðameistari
fæddist á Búðum í
Hlöðuvík á Horn-
ströndum 18. júní
1923. Hann lést á
dvalarheimilinu
Höfða 29. maí 2019.
Foreldrar Kjart-
ans voru Guð-
mundur Jón Guðna-
son, f. 11.11. 1890 í Hælavík á
Hornströndum, d. 8.12. 1972, og
Jóhanna Bjarnadóttir, f. 21.8.
1891 í Neðri-Miðvík, d. 12.11.
1980.
Systkini Kjartans: Tvíbura-
systurnar Bjarney, f. 14.8. 1918,
d. 15.7. 2011, Guðrún Soffía, f.
15.8. 1918, d. 26.9. 2006; Krist-
jana Ólavía, f. 14.8. 1920, d. 1931;
Herdís, f. 3.9. 1929, d. 31.1. 2012.
Kjartan kvæntist 4. febrúar
1950 Auði Elíasdóttir frá Þing-
eyri Dýrafirði, f. 28.8. 1930, d.
28.6. 2012. Þau hófu búskap sinn
í Reykjavík og fluttu síðan á
Akranes 1958.
Börn Auðar og Kjartans: 1)
Kolbrún, f. 12.3. 1950. Börn
hennar: a) Auður Súsanna, maki
Sigurður V. Aðalsteinsson, þau
eiga eitt barn. b) Erla Linda,
maki Bjarki Sigurbjörnsson, þau
eiga tvö börn. c) Hafdís, maki
Halldór Oddsson, börn þeirra
útskrifaðist úr Iðnskóla Reykja-
víkur 1947. Hann var þá við
störf hjá Blikksmiðju Reykjavík-
ur. Kjartan fluttist á Akranes
1958 og stofnaði þar Blikk-
smiðju Akraness ásamt svila sín-
um, Þorsteini Ragnarssyni. Þeir
ráku fyrirtækið til 1967. Kjartan
starfaði síðan hjá Þorgeir & Ell-
ert, um tíma síðan lá leiðin í
Sementsverksmiðjuna. Hann
starfaði hjá Íslenska járnblendi-
félaginu frá 1979 til 1995 er
hann lét af störfum fyrir aldurs-
sakir. Kjartan tók þátt í marg-
víslegum félagsstörfum og
gegndi ýmsum trúnaðarstörfum
í verkalýðshreyfingunni, þar
með talið formennsku í Félagi
blikksmiða í Reykjavík, Iðn-
aðarmannafélagi Akraness,
Sveinafélagi málmiðnarmanna
Akranesi og var aðaltrún-
aðarmaður starfsmanna Ís-
lenska járnblendifélagsins.
Hann sat í stjórn Félags eldri
borgara og var formaður
Stangaveiðifélags Akraness.
Kjartan tók ungur þátt í starfi
ungra jafnaðarmanna og var
mikill jafnaðarmaður alla tíð.
Hann gegndi ýmsum trún-
aðarstörfum fyrir Alþýðuflokk-
inn. Jafnframt félagsstörfum
spilaði Kjartan mikið brids,
stundaði stangveiði eins lengi og
heilsan leyfði. Hann var hag-
mæltur eins og margir af Hæla-
víkurættinni og eru til ótal tæki-
færisvísur og ljóð eftir hann.
Kjartan var sæmdur fálkaorð-
unni 1995 fyrir félagsstörf.
Útför Kjartans fer fram frá
Akraneskirkju í dag, 11. júní
2019, klukkan 13.
eru tvö. 2) Elín
Hanna, f. 2.8. 1954,
maki Jón Vest-
mann, börn þeirra:
a) Auður, hún á tvö
börn. b) Eva Lind,
maki Ágúst Auð-
unsson, þau eiga
fimm börn. c)
Thelma, maki Jó-
hann Eiríksson, þau
eiga þrjú börn. 3)
Guðmundur Haf-
steinn, f. 19.10. 1961, maki Þur-
íður Baldursdóttir, börn þeirra:
a) Guðlaug Sif, hún á eitt barn, b)
Jóhanna Gréta. Fyrir átti Þur-
íður einn son, Atla Þór, maki
María Björk Helgadóttir, þau
eiga eitt barn. 4) Hörður, f. 19.10.
1961, maki Þórunn Elídóttir, þau
eiga tvo syni, Elí og Kjartan. Fyr-
ir átti Kjartan einn son. 5) Guðni,
f. 10.12. 1946, maki Magnea Erla
Ottesen. Börn þeirra a) Harpa,
maki Birgir Briem, þeirra börn
eru fjögur, b) Haukur Ingi, maki
Ragnhildur Steinunn Jónsdóttir,
þeirra börn eru fjögur. c) Mar-
grét Erla, sambýlismaður Gunn-
ar Egill Daníelsson, þau eiga eitt
barn.
Æskustöðvar Kjartans voru
Hlöðuvík á Hornströndum og bar
hann alltaf afar sterkar taugar
til heimahaganna. Kjartan flutt-
ist alfarinn til Reykjavíkur 1941
og hóf síðar nám í blikksmíði og
Fábreytta ævi mín fer ekki á þrykk,
ég er farsæll í dagsins önnum.
Heiti Kjartan og kenndur við blikk,
kominn af galdramönnum.
Í æsku ég var í ágætis höndum
og alls ekki suður hraðaði för
því nyrst er ég fæddur norður á Strönd-
um,
norðan við diska og hnífapör.
Ég flutti á Skagann með konu og krakka
og kann litla skýringu á þeirri för.
Á langri ævi látið margt flakka
og lærði á diska og hnífapör.
Svona kynnti pabbi sig á hag-
yrðingakvöldum og á fleiri stöð-
um. Pabbi var Hornstrendingur í
húð og hár og elskaði heimahag-
ana. Hann sagði okkur margar
sögur þaðan þannig að þegar við
komum í Hlöðuvík í fyrsta sinn
þekktum við hverja þúfu, svo lif-
andi voru frásagnirnar. Pabbi var
mjög lífsglaður maður og átti sér
ótal áhugamál. Meðal annars spil-
aði hann bridge, fór í laxveiði og
hnýtti flugur seinni ár. Knatt-
spyrnan var honum mjög hugleik-
in þar stóð upp úr Arsenal og að
sjálfsögðu ÍA og síðan Keflavík,
svo framarlega að þeir voru ekki
andstæðingar ÍA. Hann var góður
hagyrðingur eins og margir af
Hælavíkurættinni og liggur eftir
hann ógrynni af tækifærisvísum
og ljóðum. Hann hélt sig ávallt við
hefðbundna bragfræði. Á Höfða
var hann eins konar hirðskáld, orti
ótal tækifærisvísur við hinar ýmsu
uppákomur á Höfða og átti oft til
að lauma vísum til starfsmanna
sem og til samferðafólks í gegnum
tíðina. Pabbi starfaði mikið í fé-
lagsmálum og sagðist vera félags-
málafíkill. Hann sat í stjórnum og
nefndum í ýmsum félögum og
gerði það svo vel að Vigdís forseti
sæmdi hann fálkaorðunni 1995.
Það er ótrúlegt að horfa yfir
lífshlaup pabba, sem markaðist af
miklum breytingum sem urðu í ís-
lensku samfélagi frá byrjun tutt-
ugustu aldar til dagsins í dag.
Hann ólst upp í fámennri og ein-
angraðri sveit á Hornströndum án
allra nútíma þæginda en nýtti sér
samskiptamiðla nútímans eins og
Facebook á sínum efri árum.
Pabbi sagði reyndar alltaf að þau
hefði aldrei skort neitt því þau
voru sjálfum sér nóg í stórkost-
legri náttúru Hornstranda.
Pabbi var ljúfur, glaðlyndur og
ákaflega réttsýnn maður. Hann
hafði gaman af að segja sögur, var
með gott minni og stutt í húmor-
inn. Við systkinin eigum margar
og góðar minningar um góðan föð-
ur.
Við kveðjum nú elskulegan
pabba með þökk fyrir allt og lát-
um fylgja tvö síðustu erindin úr
ljóðinu hans Æskuminning.
Á Hornströndum var líf mitt ljúft
langa sumardaga.
Að vetri stundum veður hrjúft
var nú gömul saga.
Aldraður nú orðinn er,
ennþá læt mig dreyma.
Hugurinn því frjáls nú fer
í fagra vorið heima.
(KHG)
Blessuð sé minning þín.
Kolbrún, Elín Hanna,
Hafsteinn og Hörður.
Elsku afi minn. Mikið mun ég
sakna þín.
Ég tel mig hafa verið svo
heppna að hafa fengið að kynnast
þér, hlæja að ótrúlega skemmti-
legu vísunum þínum, heyra magn-
aðar sögur úr æsku þinni og öðr-
um æviskeiðum og bara spjalla
um heima og geima.
Ég er alveg viss um að þú og
amma eruð núna að skemmta ykk-
ur ærlega hinum megin við. Það
gleður mig mikið.
Allt frá því ég man eftir mér á
Skaganum hefur þú verið til stað-
ar , órjúfanlegur partur af tilver-
unni. Ófáar yndislegar samveru-
stundir okkar sex frænknanna
með ykkur, ömmu og afa á Höfða-
brautinni og síðar Háholtinu. Það
er ríkidæmi sem ég bý alltaf að.
Eftir því sem maður hefur bætt
á sig árum og þroska hef ég kom-
ist betur að því hversu merkilegur
maður þú varst. Fálkaorðan þín
var fyrir félagsstörf, en svo ertu
líka með síðustu ábúendum sem
fæddust og ólust upp á Horn-
ströndum, Hælavík sem er ein-
göngu fær bátum. Sögurnar stóðu
manni ljóslifandi fyrir augum í
frábærum lýsingum þínum. Svo
ég tali nú ekki um sögurnar af
bresku hermönnunum á stríðsár-
unum, og jú allar veiðisögurnar.
Maður lifandi hvað ég vildi að ég
hefði svona gott minni!
Ég er glöð að eiga svona marg-
ar minningar um þig og ekki síst
að við fögnuðum vel 95 ára afmæl-
inu þínu í júní í fyrra.
Góða ferð og góða nótt, elsku
afi minn
Þín
Hafdís.
Elsku afi. Í dag kveðjum við þig
í hinsta sinn. Þú sem hefur upp-
lifað tímana tvenna; allt frá því að
fæðast í torfkofa upp í að byrja á
Facebook 89 ára. Það eru ekki
margir sem hafa upplifað eins
miklar tæknibreytingar og þú. Á
Facebook gastu fylgst með fjöl-
skyldu og vinum og settir inn
skemmtilegar vísur eftir þig sem
gaman var að lesa.
Þú varst snillingur í að búa til
vísur og gerðir fallegar vísur fyrir
okkur og langafabörnin þín, þegar
við komum í heimsókn, þótti þér
gaman að fara með vísurnar upp-
hátt fyrir okkur. Ekki má gleyma
öllum skemmtilegu sögunum þín-
um frá æskuheimilinu þínu á
Hornströndum. Helsta áhugamál
þitt var að veiða og þér þótti gam-
an að búa til veiðiflugur sem þú
varst svo duglegur að gefa okkur.
Þú elskaðir að vera í félagsstörf-
um og var það þér hjartans mál og
fyrir það fékkstu fálkaorðu sem
við erum ákaflega stoltar af. Þér
þótti gaman að horfa á fótbolta og
var uppáhaldsliðið þitt Arsenal,
einnig varstu mikill stuðnings-
maður ÍA og fórst mikið á leikina
þeirra hér áður fyrr.
Við eigum margar dásamlegar
minningar með þér og ömmu, eins
og veiðiferðir, sumarbústaðar-
ferðir, jólin, þar sem þú varst allra
spenntastur að opna gjafirnar, og
matarboð hjá mömmu og pabba.
Elsku afi, við munum sakna þín
og nú eruð þið amma sameinuð á
ný.
Þínar afastelpur,
Auður, Eva Lind og Thelma.
Það er mér ljúft að skrifa nokk-
ur orð um tengdaföður minn
Kjartan Hafstein Guðmundsson.
Samleið okkar Kjartans nálgaðist
fimmta tuginn, eða frá því að ég
kynntist yngstu dóttur hans.
Kjartan var einn af þessum eðal-
krötum og var mikill jafnaðarmað-
ur alla tíð. Hann var maður sátta
og leitaðist alltaf við að finna
lausnir á málum. Ég átti því láni
að fagna að vinna á sama stað og
hann hjá Íslenska járnblendi-
félaginu, þar sem hann var aðal-
trúnaðarmaður. Þar naut hann
trausts og virðingar þó að stund-
um blésu erfiðir vindar í kjarabar-
áttunni. Í blaðaviðtali er meðal
annars sagt um hann meðal sam-
starfsmanna hans í verkalýðs-
hreyfingunni að hann reyni alltaf
að ná farsælli lausn fyrir heildina
og aldrei hafi orðið vart við að
Kjartan beiti bolabrögðum í störf-
um sínum þar. Þessi ummæli eiga
svo sannarlega við um hann.
Kjartan ólst upp í Hlöðuvík á
Hornströndum og bar alltaf mikl-
ar tilfinningar og ást til heimaslóð-
anna. Hef ég hlustað á margar
sögur frá honum þaðan, af óblíðri
náttúrunni, ísbjörnum og draug-
um, en alltaf stóð upp úr dásemdin
Hlöðuvíkin, gott mannlíf, sólskins-
bjartar sumarnætur, bjargsig,
eggjataka, leikur barnanna í
frjálsri náttúru og kveðskapur.
Allt þetta hljómaði vel frá sögu-
manni sem átti þessar dásamlegu
minningar frá heimaslóðum sínum
norður á hjara veraldar, eða norð-
an við diska og hnífapör eins og
hann sagði stundum. Var ég svo
lánsamur að geta farið í ferð með
Kjartani norður í Hlöðuvík og
dvalið þar með honum. Er sú ferð
ógleymanleg. Kjartan hafði unun
af veiðimennsku og stundaði lax-
og silungsveiði. Einhverju sinni
hafði ég orð á því við Kjartan eftir
einn laxveiðitúrinn hjá honum
hvort hann hefði veitt upp í kostn-
að. Horfði hann á mig og sagði
mjög yfirvegaður og kíminn:
„Nonni, hvenær hefur þú dansað
upp í kostnað?“ Þannig var Kjart-
an. Að ferðast með honum var
fróðlegt og skemmtilegt. Hann
var hafsjór af fróðleik, þekkti
hverja ársprænu, hvert fjall og
liggur við hverja þúfu sem farið
var framhjá eða komið var að og
hann var óspar á að miðla af þekk-
ingu sinni til okkar hinna.
Þegar árin færðust yfir hjá
þeim Auði og Kjartani kom það oft
í minn hlut að aðstoða þau við
ýmsar lagfæringar á heimili
þeirra. Að vinna með Kjartani í
þeim verkefnum var lærdómsríkt
og þegar ég var að velta fyrir mér
hvernig við gætum gert hlutina
sagði Kjartan mjög oft: „Jón,
þetta er seinna tíma vandamál.“
Hann var ekkert að velta sér upp
úr vandamálinu fyrr en kom að því
að leysa það.
Mörgum dýrmætum minning-
um skjóta upp í kollinn og eitt er
víst, að næsta aðfangadagskvöld
verður ekki eins hjá okkur í fjöl-
skyldunni.
Kveð ég kæran tengdaföður
með þakklæti og virðingu í huga.
Blessuð sé minning hans.
En komin eru leiðarlok
og lífsins kerti brunnið,
og þín er liðin æviönn,
á enda skeiðið runnið.
Í hugann kemur minning mörg
og myndir horfinna daga,
frá liðnum stundum læðist fram
mörg ljúf og falleg saga.
(höfundur ókunnur)
Jón Vestmann.
Þeim fækkar óðum sem geta
sagt frá lífinu á Hornströndum
meðan byggð var þar og menn
höfðu lífsviðurværi sitt af því sem
sjórinn gaf og sótt var í björg, fugl
og egg. Lífsbaráttan var oft hörð á
þessum slóðum og bæri eitthvað
út af urðu menn að standa á eigin
fótum, duga eða drepast. Og
snemma þurftu unglingar að taka
til hendinni því að ekki var spurt
um aldur heldur hvort menn
kynnu til verka. Einn slíkra
manna sem ólust upp við þessar
aðstæður hefir nú kvatt sína jarð-
vist, Kjartan Guðmundsson, sem
fæddist á Búðum í Hlöðuvík í
Sléttuhreppi á Hornströndum 18.
júní 1923. Bærinn á Búðum stóð
vestan undir Skálakambi sem skil-
ur að víkurnar Hlöðuvík og Hæla-
vík og talinn einn brattasti fjall-
vegur á Hornströndum og oft
illfær á vetrum í hálku og harð-
fenni. Á þessum stað ólst Kjartan
upp við óblíð kjör oft og einatt og
fór ungur á sjó með föður sínum á
lítilli skektu heimilisins. Ekki voru
gerðar miklar kröfur til lífsins eða
meiri en hornstrendskar byggðir
buðu upp á. Þegar Kjartan var 13
ára árið 1936 varð afdrifaríkur at-
burður í lífi fólksins á Búðum.
Hinn 16. september 1936 varð
mikið óveður á Búðum og slíkt
hvassviðri að reif af torfþekju
hússins og stóð stormur þar inn-
um gat á þekjunni svo að húsið
skalf og nötraði í mestu hviðunum.
Tróð móðir Kjartans, kodda í opið
á þekjunni og stóð þar á stól og
hélt höndum upp fyrir sig þar til
draga tók úr veðurofsanum. En
Kjartan og fleiri börn á bænum
höfðu lagst á panelþil sem svign-
aði undan storminum. Þegar veðr-
inu slotaði kom í ljós að þak hafði
fokið af heyhlöðu og allt hey var
fokið. Önnur hlaða full af heyi var
horfin af grunni sínum og þar með
farinn vetrarforði handa búfé. Af
tveim bátum sást ekkert af öðrum
en af hinum aðeins hnýfillinn sem
brotnað hafði af stefninu og
krappinn sem fangalínan var
bundin um.
Eftir þennan atburð fluttist
fjölskyldan að Stað í Aðalvík 1937.
Kjartan hleypti heimdraganum 18
ára gamall og hélt til Reykjavíkur
þar sem hann nam blikksmíði sem
varð hans atvinnugrein í mörg ár.
Um það kvað hann:
Fábreytt ævi mín fer ekki á þrykk,
ég er farsæll í dagsins önnum,
heiti Kjartan og kenndur við blikk,
kominn af galdramönnum.
Lengst af bjó Kjartan ásamt
fjölskyldu sinni á Akranesi. Hann
var félagslyndur, hagmæltur vel
og fenginn stundum til að flytja
gamanmál á fundum og skemmt-
unum. Sá hið skoplega í hlutunum.
Hugur hans var löngum bund-
inn æskustöðvunum og um þær
orti hann:
Á bernskuslóðum:
Hvergi litið fegri fjöll
né fold í meiri blóma,
vorsins skrúða vafin öll
veröld leyst úr dróma.
Kynni okkar Kjartans hófust
eftir að ég kvæntist systur hans,
Herdísi. Kjartan fagnaði 95 ára af-
mæli sínu fyrir tæpu ári á dval-
arheimilinu Höfða þar sem hann
dvaldi sín síðustu ár. Var hann
nokkurskonar hirðskáld heimilis-
ins og vísur hans vel metnar. Þar
heimsótti ég hann stundum er leið
mín lá til Reykjavíkur. Umræðu-
efnið var oftast Hornstrandir og
heimahagar Kjartans og naut ég
þess oft að fá að heyra sögur hans
og kviðlinga.
Góður drengur er kvaddur og
börnum hans og afkomendum
vottuð samúð.
Sigurjón Jóhannesson.
Kjartan Guðmundsson, sem
var aðaltrúnaðarmaður verkalýðs-
félaganna á Grundartanga í 15 ár
af þeim tíma sem ég starfaði þar,
lést á dögunum. Af minni hálfu er
þetta ærið tilefni til að rifja upp og
minnast þeirra starfa sem hann
sinnti á þessum tíma. Það kallar
eftir meira rými en gefst á síðum
Morgunblaðsins. Hér verður því
ekki fleira sagt en að vel gerður
hæfileikamaður er fallinn frá í
hárri elli og honum þökkuð sam-
fylgdin.
Minningargrein mína um
Kjartan má finna á vefsíðu Morg-
unblaðsins, mbl.is, undir liðnum
„Andlát“.
Meira: mbl.is/andlat
Jón Sigurðsson, fv.
framkvæmdastjóri
Íslenska járnblendifélagsins.
Kjartan Hafsteinn
Guðmundsson
MINNINGAR 19
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ 2019
Ástkær sonur okkar, bróðir, barnabarn og
barnabarnabarn,
BALDVIN RÚNARSSON,
Háhlíð 10, Akureyri,
lést föstudaginn 31. maí.
Útförin fer fram frá Akureyrarkirkju
miðvikudaginn 12. júní klukkan 13.30.
Þeim sem vilja minnast hans er bent á minningarsjóð sem
stofnaður verður í hans nafni, reikn.nr. 565-14-605,
kt. 020800-2910.
Ragnheiður Jakbosdóttir Rúnar Hermannsson
Hermann Helgi Rúnarsson
Jóhanna Maríanna Antonsdóttir
Hermann Jónsson
Áslaug Þorleifsdóttir
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
DÓRA INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR
lést á Dvalarheimili aldraðra á Sauðárkróki
þriðjudaginn 4. júní. Jarðsett verður frá
Sauðárkrókskirkju fimmtudaginn 13. juní
klukkan 14. Sérstakar þakkir færum við
starfsfólki deildar 5 fyrir frábæra umönnun í gegnum árin.
Hólmfríður Rögnvaldsdóttir Guðmundur Halldórsson
Ólína Rut Rögnvaldsdóttir Stefán Skarphéðinsson
Halla S. Rögnvaldsdóttir Haukur Steingrímsson
Magnús H. Rögnvaldsson Sigríður Valgarðsdóttir
Sigurbjörg Rögnvaldsdóttir Ólafur Jónsson
barnabörn, barnabarnabörn
og barnabarnabarnabörn
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
BÁRA JÓNSDÓTTIR
frá Hafnarnesi,
lést þriðjudaginn 4. júní á
hjúkrunarheimilinu Hrafnistu í Hafnarfirði.
Útförin fer fram frá Hafnarfjarðarkirkju
föstudaginn 14. júní klukkan 13.
Katrín Sigurðardóttir Þorgils Þorgilsson
Þóra Sigurðardóttir Einar Gunnlaugsson
Jóna Sigurðardóttir Kristján Ólafsson
Sigurður Sigurðsson
barnabörn, barnabarnabörn
og barnabarnabarnabörn