Umhverfistölur - 15.01.1997, Blaðsíða 24
22
Umhverfistölur
Landbúnaður
Jarðrækt og búfjárrækt hefur sett svip sinn á evrópskt landslag
í mörg hundruð ár. Mikil framleiðsluaukning eftir síðari
heimsstyrjöldina hefur leitt af sér ýmis umhverfisvandamál.
Nýtt rekstrarform og afnám jarðræktar á svæðum sem þykja
óhagstæð til ræktunar hefur haft áhrif á landslag og lífsskilyrði
margra jurta og dýra.
Aburðar- og eiturefnanotkun mengar yfirborðsvatn og
grunnvatn en auk þess geta eiturefnaleifar komið fram í upp-
skerunni sjálfri. Dýrahaldogóvönduðmeðferðbúfjáráburðar
hefur í för með sér loftmengun vegna mikils útstreymis
ammoníaks.
Landsvæði
Síðustu áratugi hefur heildarland nýtt til landbúnaðar farið
minnkandi í flestum Evrópulöndum en í öllum löndum
Vestur-Evrópu hafa bújarðir stækkað að meðaltali. Frá 1960
hefur heildsvæði landbúnaðar minnkað hlutfallslega mest í
Svíþjóð en ræktarland hefur aukist í nokkrum löndum syðst
í Evrópu, t.d. Grikklandi og Portúgal. Stærstu landbúnaðar-
svæðin eru í Ukraínu, Rússlandi og Frakklandi (sjá töflu á
bls. 8). Land nýtt til landbúnaðar á íslandi var um 20 þús. km2
1970 en telst nú um 19 þús. km2.
Fjöldi búfjár eftir landshlutum 1996
I Nautgripir
1 Sauðfé
Hross
Heimild: Bændasamtökin
Norðurland vestra
115.895
Búfé
Búfjáhald hefur áhrif á umhverfið með ræktun fóðurs, beit og
búfjáráburði. Sú sérhæfing búfjárræktar sem átt hefur sér
stað hefur leitt til staðbundinnar fjölgunar dýra en heildarfjöldi
búfjár hefur einnig aukist í mörgum löndum og á það
sérstaklega við um svín. Flest dýr á hvern hektara lands eru
í Flollandi og Belgíu, og er þá átt við svín og nautgripi.
V andamál vegna gey mslu og dreifingar búfjáráburðar aukast
eftir því sem fleiri dýr eru á hverri flatareiningu. Árið 1980
var sauðfé á fslandi u.þ.b. 800.000 að tölu, nautgripir um
60.000, svín urn 1.500 og hross rúmlega 50.000. Meðfylgjandi
tafla sýnir fjölda búfjár á íslandi árið 1994 (1990 í öðrum
löndum) Flér kemur fram að sauðfé hefur fækkað að mun en
nautgripum, svínum og hrossum fjölgað.