Jólaharpan - 01.12.1929, Blaðsíða 2
2
1929
JÓLAHARPAN
Sagan af Áka kóngssyni.
Einu sinni var kóngur. Hann var hættulega vei ur og
læknar hans voru allir sammála um það, að honum gæti
ekki batnað nema henn fengi hlustað á s mg fugls nokk-
urs, er þeir nefndu ,Gæfufuglinn‘.
Þrjá sonu átti kórigur. Hann kaliaði þá til sin.
»Sá ykkar, sem færir mér gæfufuglinn, skal verða
konungur eftir minn dag«, sagði hann.
Svo héldu kóngssynir úr hlaði. Þeir urðu samferða
á krossgötur. Þar stóð stórt tré. Skáru þeir nöfn sín í
börk þess og ákváðu að hittast þar á heimleið. Sá, er
fyrstur kæmi átti að bíða eftir hinum.
Svo skildu þeir og hélt hver sjna leið.
Rétt á eftir kom griðarstór björn þrammandi á móti
elzta bróðurnum og ávarpaði hann:
»Hvert er ferðinni heitið ?«
»Hvað varðar þig um það?« svaraði kongsson og
hélt áfram. Björninn ■ rumdi ofurlítið en hélt svo í veg
fyrir næsta bróður og spurði hins sama.
»Mér ber víst ekki að gjöra þér grein fyrir því«, svar-
aði kóngsson og hélt áfram. Björninn rumdi hærra
en áður en gekk svo í veg fyrir yngsta bróðurinn.
»Hvert er ferðinni heitið ?«
»Hann faðir minn er veikur«, svaraði kóngsson, »og
honum getur ekki batnað nema hann heyri söng gæfu-
fuglsins. Ég og bræður mínir ætlum að leita hans«.
»Látum þá fara fótgangandi«, svaraði björninn. »Far
þú á bak mér og láttu mig svo ráða ferðinni«.
Kóngsson fór á bak birninum og þutu þeir nú af stað
svo hratt að kóngssön náði varla andanum. Eftir tólf
stunda ferð komu þeir að stórri og fagurri borg.
Þar nam björninn staðar og mælti:
»Konungurinn í þéssari borg á gæfufuglinn. Farðu
til hallarinnar og reyndu að fá vinnu. Taktu svo fuglinn
og komdu með hann hingað. Hánn er í trébúri og í því
verðurðu að fara með hann. Annars ef úti um þig.
Þetta gerði kóngsson. Hann fékk vinnu og átti að fægja
fuglabúrin. Síðar varð hann ráðsmaður í fuglahúsinu. Þá
fannst honum kominn tími til starfa, og næst þegar kóng-
urinn var ekki heima.'tók hann fuglinn. En er hann ætlafti
út, fannst honum búrið of ljótt ogtókfallegastagulltúrið.
En þá skrækti fuglinn svo hátt, að aliir þjónarnir komu
út og sáu hvað um 'var að vera. Kóngsson, Áki hét
hann, var tekinn höndum og varpað í fangelsi. Þar
hafði hann nægan tima til að iðrast flónsku sinnar.
Það gerði hann líka og hrópaði hvað eftir annað: »Ó, góði
björn, bára að ég hefði hlýtt þér. Þávissi hann ekki fyrri
til en björninn stóð þar hjá honum. Hann átaldi hann fyrir
óhlýðinna en kóngsson bað nann að fyi irgefa sér og hjálpa
sér nú aftur, »og nú skal ég gera allt sem þú segir mér«.
»0, jæja, við sjáumnutil«,svaraðibjörninn. »Kannastu
við brot þitt og segðú konungi ástæðuna til þess, en lof-
aðu honum jafnframt að vilji hann gefa þér fuglinn, skulir
þú til endurgjalds útvéga honum fegurstu stúlkuna undir
sólinni fyrir drottningu«. Þetta gerðiÁkioggekkkonung-
ur að því og lét láta h^nn lausa n.
Björninn beið hans; fyrir utan borgina, og fóru þeir nú
hraðar en vindurinn.Efiir tólf stundir komu þeir að enn
stærri og fegurri borgien hinni fyrri.
Þá sagði björninn vjð hann:
»Hjema býr konungur sem áþrjáryndislegardætur.og
er sú yngsta þeirra fegúrsta stúlkari undir sólinni. Reyndu
að komast inn í svefnherbergi hennar. Þú getur þekkt
hana á því að hún er klædd ljótustu fötúnum
í þeim verður þú að fara með hana; ef þú klæðir hana í
önnur föt, þá er úti um þig.
Kóngsson fékk nú stöðu sem þjónn i höllinni, en innan
skamms varð hann salráður kóngsdætra, vegna þess hve
vel hann kom sér. Þá fannst honUm tími vera kominn til
starfa, og um nótt er kóngsdóttir var sofnuð tók hann hana
upp úr rúminu og ætlaði að bera hana út.
En þá tók hann eftir því hve dæmalaust tötralega hún
var klædd og fannst honum ómögulegt að færa kóngin-
um hana þannig. Tók hann þá fegursta kjólinn sem Hann
sá í herberginu og kastaði honum yfirkóngsdóttur. En þá
vaknaði hún og æpti yfir sig af hræðslu er hún sá hann.
Við það vöknuðu bæði systur hennar og foreldrar og fór
nú eins og fyr að Áki var tekinn og varpað í fángelsi
»Ó, kæri góði björn«, stundi hann. »Heill þeim semfer
að ráðum þínum«.
»Já,nú segir þú það aftur, sagði björninn.semalltíeinu
var kominn til hans. En þegar til kemur, gerir þú það ekki.
Einu sinni enn ætla ég að hjálpa þér en svo aldrei framar.
Farirðu ekki eftir ráðum minum verður þú hengdur —
skilurðu það — hengdur. Játaðu allt fyrir kónginum og
bjóddu honum að útvega honum fljótasta hest í heimi ef
hann vilji gefa þér dóttur sína. »Það gerir hann áreiðan-
lega«.
Nú fór eins og áður að kóngssyni var sleppt ogkóngur
gekk að boðinu.
Svo fór hann á bak birninum og fóru þeir nú hraðar en
nokkur byssukúla. Eftir tólf tíma komu þeir að borg sem
var helmingi stærri og fegurri en hinar báðar til samans.
Þá mælti björninn:
»Konungurinn hérna á fljótasta hestinn á jörðunni. Hann
er með hinum hestunum, en þú getur þekkt hannáþví að
söðullinn á honum er ljótari en hinir söðlarnir. En mundu
nú að ef þú skiftir um söðul verður þú umsvifalaust
hengdur. Eg hjálpa þér aldrei framar.
Áki lofaði öllu fögru en þegar að því kom að hann ætl-
aði að taka hestinn gat hannekkistilltsigumaðskiftaum
söðul á honum og lét áhannfallegastasöðulinnsemhann
sá i hesthúsins.
En þegar hann kom út fyrir dyrnar stökk hesturinn upp
í loftið og hrópaði:
»Þjófur og ræningil Ætlar þú að stela mér?«
Allir hallarbúar komu hlaupandi og Áka var varpað í
fangelsi.
En nú þýddi ekki að kaila á björninn. Allann daginnog
nóttina linnti kóngson ekki látum, og næsta morgun kom
björninn og spurði önugur:
»Hvað viltu mér. Þú tekur engum ráðum og þessvegna
verður þú nú hengdur«.
En kóngsson vafði höndunum um hálsinn á bangsa og
sagði: '
»EIsku hjartans bezti vinur minn! Hjálpaðu mér í sið-
asta skifti og svo skal eg aldrei öþlýðnast þér framar.
»Nú jæja einu sinni enn, en svo aldrei framar. Þegar
þú kemur fyrir réttinn þá lofaðu kónginum að útvega
honum fegursta gimsteininn, sem nokkur maður hafi séð,
ef hann vilji gefa þér hestinn«.
»Nú gekk allt að óskum. Áka var sleppt og þegarhann
kom út f rir borgina beið björninn hans þar og nú þutu
þeir áfram svo hratt að ómögulegt er að lýsa því. Uppi á
háu fjalli námu þeir staðar og sagði þá björninn:
»Eftir augnablik opnast fjallið og verður opið í eina
klukkustund. Farðu inn í enda hellisins og taktu steininn.
Hann liggur þar á litlu tréborði. Snertu engan annan
stein, og ef þú verður háifri mínútu lengur enklukkutíma
inni i hellinum þá kem$tu aldrei út úr honum framar en
verður villidýrum að bráð«. ■/ -
Kóngsson flýtti sér nú inn og sótti sieininn. í kringurií
borðið voru stórar hrúgur af fögrum steinum og héldu
Framhald á bls. 22.
123858