Jólaharpan - 01.12.1929, Qupperneq 17

1929
JÓLAHARPAN
17
marmara, heldur granit, eða einhverri algengri
bergtegund), og öðru skrauti, og byggði klaust-
ur úr steini handa bræðrunum« (munkunum).
Skömmu síðar eignaðist Hróarskeldukirkja mjög
helgan dóm, nfl. höfuðskel Luciusar páfa, seui
nú mun geymd í Þjóðminjasafni Dana í Kaup-
manúahöfn.
Fornsagnaritari Dana, Saxo Grammatikus, get-
ur þess, að Sveinn konungur hafi látið myrða
marga höfðingja í kirkjunni i Hróarskeldu, vegna
þess að þeir hafi skopast með konung. Vilhjálmi
biskup tók þetta mjög sárt, ekki síst vegna vin-
áttu við konung, en lét þó fyrst á engu bera,
þangað til Sveinn konungur kom til messu. —
Biskup mætti honum í kirkjudyrum, stjakaði
honum til baka, og fyrirbauð honum að ganga
’í það guðshús, sem hann hefði saurgað.
Konungur fékk samvizkubit, gekk heim í kon-
ungsgarð, kastaði þar konungsskrúða og klædd-
ist tötrum. Síðan gekk hann berfættur til kirkju,
laut þar í auðmýkt til jarðar, og mælti iðrunar
orð. Biskup hætti messu, gekk til móts við
hann, faðmaði hann að sér og þerraði tár hans
og leiddi hann inn að altarinu, en söfnuðurinn
æpti fagnaðaróp.
Saga þessi er svo lik munnmælunum um við-
ureign Þeódósíusar keisara og Ambrósíusar bisk-
ups, að maður freistast til að halda að hún sé
stæling, en hún lýsir Vilhjálmi biskupi betur en
flest annað, sem um hann er skrifað.
Það er eftirmaður Absalons biskups á Hróars-
keldúbiskupsstóli, Peder Sunesön, sem byrjaði á
byggingu kirkju þeirrar, er nú stendur í Hróars-
keldu. Hann dó 1214, — svo kirkjan er orðin
æði gömul. En tæpum hundrað árum síðar
brann hún að mestu, en múrveggirnir stóðu,
svo dómkirkjan heldur sinni upprunalegu mynd i höfuðdráttum. — Á
miðöldunum gat fólk ekki hugsað sér annað sælla en vera grafinn
í einhverri kirkju, sem mikið helgiorð fór af, og láta þar syngja eða
lesa sálu messu yfir sér dauðum. Þetta útheimti í sumum kirkjum fjölda
af ölturum, því ekki var hægt að komast yfir að flytja slíkan messu-
fjölda frá einu alt-
ari, enda urðu ölturu
H r ó a r s k eldukirkju
50 að tölu, og loks
var farið að reisa
bænahús upp með
kirkjuveggjunum að
utan, og eru þar
nú legstaðir Dana-
konunga.
Dýrgripir oglista-
verk kirkjunnar
eyðilögðust að
mestu 1443, er hún
brann í annað sinn,