Skessuhorn - 31.03.2015, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 31. MARS 2015
Leiðrétt nafn
STYKKISH: Í spurningu
vikunnar í síðustu viku var
María Jónasdóttir í Stykkis-
hólmi ein þeirra sem svaraði
spurningu blaðamanns. Með
henni á myndinni var dótt-
ir hennar Katrín Orradóttir.
Fyrir mistök var nafn dóttur-
innar rangt skráð. Beðist er
velvirðingar á því og mynd-
in birt að nýju. Hér er sem-
sagt María með dóttur sína
Katrínu.
-þá
Klippti sauðfé
til sigurs
RVK Sigur í rúningskeppn-
inni Gullklippunum féll í
skaut Julio Cesar Guiter-
rez bónda á Hávarsstöð-
um í Hvalfjarðarsveit ann-
að árið í röð. Keppnin fór
fram í Reykjavík um síðustu
helgi í tengslum við aðal-
fund Landssamband sauð-
fjárbænda. Sex þrautþjálfað-
ir rúningsmenn kepptu sín
á milli um það hver þeirra
gæti unnið bestu og sneggstu
rúninguna. Julio hefur þrisv-
ar orðið Íslandsmeistari í
rúningi. Í sumar tekur hann
öðru sinni þátt í heimsmeist-
aramótinu í sauðfjárklipp-
ingum sem fram fer í Bret-
landi.
-mþh
Makríllinn
gaf rúma 20
milljarða
MIÐIN: Heildarútflutn-
ingsverðmæti makríls á síð-
asta ári nam 22,4 milljörðum
króna. Þetta verðmæti jókst
um rúma 2,2 milljarða frá
árinu 2013. Á hinn bógin var
veitt hlutfallslega meira en
sem nam verðmætaaukning-
unni. Alls voru tæp 124 þús-
und tonn af makríl á bak við
útflutningsverðmætin sem
er 17% aukning samanbor-
ið við 2013. Verð á makríl
lækkuaði á síðasta ári. Þegar
upp var staðið varð meðal-
verð síðasta árs 5% lægra en
á árinu 2013. Mest af mak-
rílnum er selt til Rússlands.
Þangað voru seld 30,5%
heildarmagnsins. Þetta var
alls 35% heildar útflutnings-
verðmæta makrílsins. Mark-
aðurinn í Rússlandi var lang-
verðmætastur fyrir íslenskan
makríl. Þær tvær þjóðir sem
næstar eru í magni og verð-
mætum á síðasta ári voru
Holland og Nígería. Þang-
að fóru alls 46 þúsund tonn.
Það var rúmlega 8 þúsund
tonnum meira en selt var
til Rússlands. Verðmætið
varð hins vegar 554 milljón-
um lægra en það sem fékkst
fyrir makrílinn hjá Rússum.
Landssamband smábáta-
eigenda birtir þessar tölur á
vef sínum og vinnur upp úr
gögnum Hagstofunnar.
-mþh
Meðal viðburða um páskana má
nefna að í Borgarneskirkju á föstu-
daginn langa verða Passíusálm-
arnir fluttir í heild sinni frá kl. 13:30.
Lesarar verða fimm hjón en tón-
list flytja Jónína Erna Arnardóttir
og Steinunn Árnadóttir. Sjá nánar
í frétt í Skessuhorni í dag.
Misjöfnu veðri er spáð næstu dag-
ana. Á miðvikudag er spáð norðan-
og norðvestan 8-15 m/sek, bjart-
viðri sunnan- og vestanlands en
annars snjókomu eða éljum. Dreg-
ur úr vindi og ofankomu síðdegis,
frost tvö til 12 stig, mildast við suð-
austur ströndina. Á fimmtudag er
spáð austlægri átt, 5-13 m/sek og
bjart norðan til á landinu, annars
skýjað. Á föstudag og laugardag
er útlit fyrir suðlæga átt, allhvassa
á köflum. Dálítil snjókoma eða
slydda verður með köflum og síð-
ar rigning með hlýnandi veðri, en
úrkomulítið norðan til.
Í síðustu viku var spurt á vef Skessu-
horns. „Hvernig hyggstu verja
páskafríinu?“ Flestir virðast ætla
að vera heima, eða 62,92%. „Verð
að vinna“ sögðu 13,37%, „ferðast
innanlands“ var svar 10,33%, „fer
til útlanda“ sögðust 4,86% ætla og
sitt lítið af hverju var svar 8,51%.
Í þessari viku er spurt:
Myndir þú kjósa sama flokk og
síðast ef kosið væri í dag?
Georg Breiðfjörð, hinn síungi
Hólmari, fagnaði 106 ára afmæli
sínu í liðinni viku. Hann náði um
leið þeim áfanga að verða allra
karla elstur hér á landi.
Til minnis
Veðurhorfur
Spurning
vikunnar
Vestlendingur
vikunnar
Talsverðrar reiði gætir meðal íbúa
í dreifbýli Borgarbyggðar vegna
upplýsinga um að til standi að sam-
eina starfsstöðvar í grunnskólum
á svæðinu og selja fasteignir. Við-
mælendur Skessuhorns segjast líta
á grunnskólana sem grunnstoð
samfélagsins sem ekki verði hrófl-
að við nema með fullu samráði
við alla hagsmunaaðila. Forsvars-
menn Borgarbyggðar ræddu í síð-
ustu viku um málið við skólafólk og
íbúa á nokkrum lokuðum fundum.
Þá hafa íbúar á Hvanneyri hald-
ið fundi í sínum röðum og munu
samkvæmt heimildum Skessuhorns
Borgfirðingar reiðir vegna hugmynda um
sameiningu starfsstöðva skóla
leggja mikla áherslu á að verja
starfsstöð Grunnskóla Borgarfjarð-
ar á Hvanneyri.
Að sögn Guðveigar Önnu Eygló-
ardóttur, formanns fræðslunefndar
og formanns byggðarráðs Borg-
arbyggðar, var ákveðið að boða til
opins íbúafundar í Hjálmakletti í
gærkvöldi, mánudag. Fundurinn
var ekki byrjaður þegar Skessuhorn
var sent í prentun, en sagt verður
frá honum í næsta blaði og á vef
Skessuhorns. Á fundinum átti að
ræða eigna- og skólamál í sveitar-
félaginu. „Borgarbyggð þarf að ná
fram verulegri hagræðingu í rekstri
eins og legið hefur fyrir um hríð.
Við erum með einna lægstu skatt-
tekjur á íbúa en erum á sama tíma
í hópi þeirra sveitarfélaga þar sem
útgjöld til skólamála eru hæst mið-
að við íbúafjölda í samanburði
við önnur sveitarfélög af svipuð-
um toga. Ef við sjálf náum ekki
að koma böndum á taprekstur og
versnandi skuldastöðu verða ráð-
in einfaldlega tekin af okkur. Eftir-
litsnefnds með fjármálum sveitarfé-
laga tekur þá yfir stjórnun fjármála
og við höfum þá ekkert um það að
segja lengur,“ segir Guðveig Anna í
samtali við Skessuhorn síðastliðinn
fimmutdag. Í fjárhagsáætlun þessa
árs kemur fram að Borgarbyggð
þurfi að spara 3-5% í fræðslumál-
um á þessu ári sem svarar til 50-80
milljóna króna.
Tveir vinnuhópar
að störfum
Guðveig segir að starfandi séu tveir
vinnuhópar á vegum Borgarbyggð-
ar og eiga þeir að skila tillögum
um miðjan apríl. „Annar hópurinn
fjallar um mögulega hagræðingu í
rekstri skóla en hinn fjallar um sölu
fasteigna. Að hluta til skarast hug-
myndir þessara hópa. Fundurinn á
mánudagkvöld [í gær] með íbúum
á að gefa þeim kost á að tjá sig um
þessi mál áður en nokkrar ákvarð-
anir verða teknar,“ segir Guðveig.
Hún staðfestir við blaðamann að
búið sé að halda nokkra fundi með
starfsfólki skólanna í Borgarbyggð
og kveðst skilja að óljós orðrómur
fari illa í fólk. „Markmið okkar er
að geta bætt alla þjónustu við nem-
endur skólanna. Til þess að það
sé hægt þurfum við að finna leiðir
til að hagræða í daglegum rekstri.
Fræðslumál eru langstærsti út-
gjaldaliður sveitarfélagsins. Sífellt
þarf að leita leiða til að hagræða í
rekstri í öllum málaflokkum sveit-
arfélagsins og er lögð áhersla á að
sú vinna sé stöðugt í gangi. Skip-
an vinnuhópa nú er til að kanna
möguleika á breytingum sem hafa
varanlegan sparnað í för með sér og
lækkun vaxtakostnaðar með lækkun
skulda. Markmiðið með aðgerðun-
um er ennfremur að skapa tækifæri
til að bæta þjónustu og styðja við
faglegt starf á sviði fræðslumála,“
segir Guðveig.
Samkvæmt heimildum Skessu-
horns hafa forsvarsmenn Borgar-
byggðar látið þau ummæli falla að
meðal tillagna starfshópanna sé að
loka Hvanneyrardeild Grunnskóla
Borgarfjarðar og þess hluta skól-
ans á Varmalandi sem verið hef-
ur í gamla húsmæðraskólahúsinu.
Nemendum á Varmalandi verði
þá öllum kennt undir sama þaki
en nemendum á Hvanneyri ekið
í grunnskólann í Borgarnesi eða á
Kleppjárnsreyki. Hús gamli hús-
mæðraskólans á Varmalandi og
grunnskólahúsið á Hvanneyri yrðu
þá seld. mm
Meðal hugmynda er að hætta rekstri GBF í gamla húsi Húsmæðraskólans á
Varmalandi. Ljósm. Mats Wibe Lund.
Frá skólaslitum í Hvanneyrardeild Grunnskóli Borgarfjarðar á Hvanneyri fyrir
nokkrum árum. Ljósm. úr safni Skessuhorns.
Landssamtök sauðfjár-
bænda héldu aðalfund sinn
í Reykjavík um liðna helgi.
Á fundinum var meðal
annars lögð fram og kynnt
skýrslan „Samfélags leg
þýðing sauðfjárræktar.“
Hún var unnin af Rann-
sóknastofnun Háskól-
ans á Akureyri. Í skýrsl-
unni er dregin upp mynd
af byggðalegri þýðingu
sauðfjárræktarinnar, verð-
mætasköpun greinarinn-
ar og ýmsu fleiru. Skýrslan
er alls 60 síður og má nálg-
ast hana á heimasíðu LS;
saudfe.is. Alls eru 87 bein
störf í sauðfjárrækt í Borg-
arfirði. Það eru 1,6% af
öllum störfum þar sem eru
alls metin 5.500 talsins. Á
Snæfellsnesi og í Dölum
er þetta hlutfall 3,6% af
heildinni.
Ýmislegt fleira áhuga-
vert er að finna í skýrsl-
unni þegar gluggað er í töl-
ur. Til að mynda kom 16%
sláturfjár á landinu frá Vesturlandi
(Borgarfirði, Snæfellsnesi og Döl-
um) árið 2014. Þrátt fyrir það eru
engin sláturhús eða afurðastöðv-
ar lengur í landshlutanum og þar
af leiðandi engin störf á svæðinu
sem tengjast úrvinnslu sauðfjár-
afurða. Mestu er slátrað á Norð-
vesturlandi. Árið 2014 var 52% af
öllu sláturfé slátrað á Sauðárkróki,
Hvammstanga og Blönduósi, alls
306 þúsund af 592 þúsund
fullorðnu fé og lömbum.
Úrvinnslan dreifist hins
vegar meira um landið.
Verðmætasköpun sauð-
fjárræktar vegna sláturfjár
nam alls 835 milljónum
króna á Vesturlandi árið
2014. Heildar verðmæta-
sköpun sláturfjár á landinu
var hins vegar 10.707 millj-
ónir það ár. Verðmæta-
sköpunin á Vesturlandi er
þannig 7,8% af heildinni.
Verðmætasköpunin er svo
lítil hlutfallslega í lands-
hlutanum samanborið við
framleiðsluhlutfall slát-
urfjár (16%) vegna þess
að á Vesturlandi eru eng-
in sláturhús eða úrvinnslu-
stöðvar eins og áður seg-
ir. Mesta verðmætasköp-
unin er á Norðurlandi og á
Suðurlandi þar sem slátur-
húsin og afurðastöðvarn-
ar eru. Þannig má segja að
vestlenskir sauðfjárbænd-
ur séu að færa úrvinnslu-
stöðvum á Norðurlandi og Suður-
landi störf við slátrun og úrvinnslu
og þar verður verðmætasköpunin
hlutfallslega langmest.
mþh
Sauðfjárslátrun á Sauðárkróki.
Hlutfallslega lítil verðmætasköpun í
sauðfjárrækt á Vesturlandi