Skessuhorn - 30.03.2016, Blaðsíða 16

MIÐVIKUDAGUR 30. MARS 201616
Glæða von og gleðja sinnið - gefa lit á náfölt skinnið
Vísnahorn
Um tíma var það siður
hjá hinum pólitísku dag-
blöðum að þar skrifuðu
allbeittir pennar und-
ir dulnefnum. Einn slíkur nefndi sig Duf-
gus og skrifaði pistla sína í Tímann. Ekki
veit ég fyrir víst hver stóð þar að baki. Ýms-
ir grunuðu Jón Helgason fyrrverandi ritstjóra
en hann mun hafa borið af sér sakir. Veit ég
ekki hvort sannleikurinn kom nokkurntíma
fram en gaman væri nú ef einhver vissi? Svo
mikið er víst að Dufgus eltist sem aðrir menn
og kenndi sér ýmissa líkamlegra meina. Fór
hann þá sér til heilsubötunar á náttúruleys-
ingjahælið í Hveragerði og kvað um veru sína
brag sem birtist síðar í Morgunblaðinu:
Hvítt veit ég hveiti,
hverjum manni illt.
Ei neinn þess neyti.
Neggi fær það spillt.
Vantar víst kraftinn,
vambar skemmir stað,
klessist í kjaftinn.
Kannast ég við það.
Sykur svanhvítur,
svei þeim mat til grunns.
Lífsharm sá hlýtur,
sem hann sér ber til munns.
Er einskis nýtur,
eins og vænta má.
þungt böl hans bítur
barka lífsins á.
Óholl er ýsan,
út í gigt því slær.
Vanda á sér vísan
vömb, sem hana fær.
Farðu ekki að fúska.
Föl þá gjörist kinn.
Æ, komdu nú, krúska,
kviðinn fylltu minn.
Mannkindum kvöl er
kaffið beizkt og svart
Bannsett það böl er,
bráðdrepandi margt.
Vont varð mér ketið.
Váleg fýla gaus.
Ég hef það étið.
Ég er heilsulaus.
Gott er í Gerði,
gamla heilsan bætt.
Mörgum málsverði
milt að svöngum lætt.
Því er, að þar sem
þýtur blær við kinn,
— hvenær og hvar sem
hvitlauksilm ég finn.
Heill sé þeim haga,
hvar horuð kindin beit,
margfyllti maga,
miskunn grasa leit.
Óeðli andans
er eggjahvíturíkt.
Fari til fjandans
fiskur, kjöt og slíkt.
Lengi áttum við Íslendinga í stöðugri bar-
áttu við verðbólguna. Nú eða lærðum að lifa
með henni eins og öðrum náttúrulögmálum.
Verðhjöðnun hefur held ég aldrei verið vanda-
mál hérlendis eða allavega er þá mjööööög
langt síðan það var. Á dýrtíðartímum, líklega
1945 kvað Bragi Jónsson:
Saman dragast bænda bú
breytist fátt til þrifa.
Það er dýrt að deyja nú,
dýrara þó að lifa.
Það var mjög algengt hér áður að menn fóru
á vertíð úr sveitum landsins. Annað hvort til
Vestmannaeyja eða á Suðurnesin eða Akranes.
Þeir Kristinn Bjarnason sem síðar var kennd-
ur við Ás í Vatnsdal og Ásgrímur sonur hans
sem seinna bjó í Ásbrekku fóru gjarnan til
Vestmannaeyja meðan þeir bjuggu í Borgar-
holti í Biskupstungum. Eitt sinn biðu þeir þar
saman á gatnamótum og tóku sér fyrir hendur
að yrkja um alla sem fóru framhjá. Annar um
austur-vestur fara en hinn um norður-suður
stefnendur. Stundum munu þeir reyndar hafa
þurft að hjálpast að ef umferð varð mikil. Ekki
töldu þeir þó að allt hefði það verið djúpur
skáldskapur og þessi vísa tekin sem dæmi:
Þunnan vanga þessi ber,
þykir krangalegur.
Út á Tanga ætlar sér,
er það langur vegur.
Í vorblíðunni nú á dögunum orti Björn Ing-
ólfsson:
Sólin á himninum hækkaði um fet
þá hitnaði af fögnuði jörðin
en skaflinn í brekkunni bölvaði og grét
og bráðnaði og hvarf oní svörðinn.
Mikið er til af góðum vorvísum sem væri
eflaust ástæða til að rifja upp. Þessi er eftir
Kristin Bjarnason frá Ási:
Lífið þor og fögnuð fær
frið við horinn semur.
Þrautasporum þokar fjær
þegar vorið kemur.
Nú er nýafstaðið jafndægri á vori og þann
dag kvað Sigrún Haraldsdóttir:
Skúrir væta, skarir molna, skaflar hjaðna,
sitrar vatn um svörð og rætur,
söm er lengdin dags og nætur.
Sólin er á sinni vissu sigurgöngu,
hærra mun á himni rísa,
heimi öllum skærar lýsa.
Vekja mun hún vallargrös og vorsins angan,
kalla úr suðri kæra gesti,
kríur, lóur, spóa og þresti.
Folöldum hún fagna mun og frískum lömbum.
Glæða von og gleðja sinnið,
gefa lit á náfölt skinnið.
Það mun hafa verið Páll Ásgeir Ásgeirsson
sem orti þessa ágætu vorvísu sem ég hef víst
áður birt höfundarlausa:
Sólin eins og Luxorlampi
ljómar yfir skít og slor.
Nú fer ég að ná upp dampi.
Nú er loks að koma vor.
Tilvera Guðs hefur orðið mörgum íhug-
unarefni og enda ýmsar niðurstöður fengist
úr þeim vangaveltum. Þó breytum við engu
þar um því sé hann (eða hún) ekki til verður
svo ekkert frekar þó við trúum að svo sé en ef
hann er til þá breytum við engu með því að
trúa ekki. Trúlega er öruggast að reyna bara
að vera sæmilegur maður sjálfur og vona það
skásta. Ólafur Sigfússon í Forsæludal kvað
við kunningja sinn:
Engin mun þig öflug trú
upp i hæðir bera,
hattbörðin ef heldur þú
himins takmörk vera.
Ætli sé svo ekki rétt að enda þetta með vísu
eftir Jochum M. Eggertsson:
Bláa skeiðar himins hind
hálofts breiða vegi
til að greiða lá og lind
ljós af heiðum degi.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S: 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Dagbjört Lína Kristjánsdóttir kenn-
ir stærðfræði í 5. og 6. bekk í Grunn-
skólanum í Grundarfirði. Hún hef-
ur lengi beitt vendikennslu í sínu
starfi og um allnokkurt skeið falið
nemendum sínum að búa til vendi-
kennslumyndbönd. „Þetta er þann-
ig að í lok hvers kafla, til upprifjun-
ar, þá læt ég börnin búa til vendi-
kennslumyndbönd um efni kaflans,
sem þau síðan varpa upp á skjáinn og
kynna fyrir samnemendum sínum,“
segir Lína í samtali við Skessuhorn.
Með því taka nemendur sæti kenn-
arans. „Kennarinn er sá sem er alltaf
að miðla þekkingu og útskýra hluti
fyrir öðrum. Með því að láta nem-
endur fara í hlutverk kennarans þá
miðla þeir sinni vitneskju, þeir læra
mikið af því að kenna það sem þeir
eru sjálfir að nema. Mergur málsins
er sá að maður lærir svo mikið af því
að kenna öðrum,“ segir hún.
Lína segist skipta nemendum
upp í hópa og leyfa þeim að hafa
svolítið frjálsar hendur varðandi
það hvernig þau kjósa að búa til
kennsluefni sitt. Þau geta stuðst við
ýmis öpp sem finna má í spjaldtölv-
um grunnskólans, til dæmis Expla-
in Everything, Educreations, iMo-
vie og Book Creator. Einnig segir
Lína að nemendur hafi farið aðrar
og enn óhefðbundnari leiðir. „Þar
sem þau hafa nokkuð frjálsar hend-
ur hefur margt skemmtilegt og gott
komið út úr þessu í gegnum tíðina,
eina skilyrðið er að þau fari svolítið
afsíðis til að taka upp myndböndin
til að fá frið í upptökum á tali. Einu
sinni endaði hópur í geymslu skól-
ans að taka upp. Þar nýttu krakk-
arnir sér ýmsa hluti sem þau fundu
til að útskýra almenn brot,“ nefnir
hún sem dæmi.
Ófeimin við að
nýta sér tæknina
Aðspurð segir Lína að börnin láti vel
af vendikennslumyndböndunum og
að þau hafi gefist mjög vel í bland við
hefðbundnari kennslu. Einnig læri
þau margt annað en stærðfræði þó
að hún sé viðfangsefni myndband-
anna. „Þegar myndböndin eru tilbú-
in varpa þau þeim upp á skjáinn og
kynna fyrir samnemendum sínum.
Þannig læra þau að koma fram og
tjá sig, eins og sagt er til um í aðal-
námskránni,“ segir hún og bætir því
við að börnin læri að miðla þekkingu
sinni og læra af reynslu annarra. „Þau
eru dugleg að deila reynslunni og ón-
ísk að leyfa öðrum að nýta sínar hug-
myndir, sem er svo hollt því það er
gott að leyfa hugmyndum að vaxa,“
segir Lína. Þá sé einnig mikil hug-
myndavinna falin í gerð myndband-
anna og einnig oft og tíðum leikræn
tjáning, sem ekki er alltaf tengd við
stærðfræði. „Þannig að það er heil-
mikil sköpun fólgin í þessari vinnu,“
segir hún og bætir því við að mik-
il ánægja ríki meðal barnanna þegar
sýna á afrakstur erfiðisins.
Auk þessa verkefnis notar Lína
einnig tölvuleikinn Minecraft í sam-
félagsfræðikennslu. Þar skapa nem-
endur hennar veröld Leifs heppna.
Það er því morgunljóst að Lína er
ófeimin við að nýta tæknina í sína
þágu við kennsluna. „Að mínum
dómi ber okkur kennurum skylda til
að fylgja á eftir tækniframförum. Við
verðum að vera óhrædd við að koma
með eitthvað nýtt inn í kennslu-
stofuna jafnvel þó við þurfum sjálf
að læra á það,“ segir hún og bæt-
ir því við að krakkarnir séu svo klár-
ir að prófa sig áfram þegar kemur að
tækninýjungum að kennarar geti ein-
faldlega lært af þeim. „Aðalatriðið er
að vita hvernig maður ætlar að leggja
kennsluefnið inn, maður lærir bara á
tæknina síðar,“ segir Lína og kveðst
hvergi nærri hætt að svipast um eft-
ir spennandi nýjungum. „Ég er bara
rétt að byrja. Ég stefni á að verða enn
á fullu að afla mér þekkingar þeg-
ar ég hætti að kenna 67 ára gömul.
Annars held ég að maður staðni bara
og verði leiður á kennslunni.“
kgk
„Maður lærir svo mikið af því að kenna öðrum“
Dagbjört Lína og nemendur hennar kynna vendikennsluverkefnið fyrir mennta-
málaráðherra.
Skjáskot úr myndbandi nemenda þar sem farið hefur verið út með snjalltæki
mynd tekin í nærumhverfinu til notkunar í verkefninu. Hér má sjá hvar Kirkjufellið
hefur verið notað til að útskýra hvað trapisa er.
Formin eru skoðuðu og kynnt á fjölbreyttan hátt.