Skessuhorn - 11.04.2018, Blaðsíða 25

MIÐVIKUDAGUR 11. ApRÍl 2018 25
Heilsupistill Steinunnar Evu
Orkuleysi virðist vera eitthvað
sem fólk upplifir í miklum mæli.
Kannski er það aldurinn en ekki
endilega því ég þekki mikið af
fólki sem er komið vel inn í gullnu
árin og geislar af orku og lífsgleði.
Markaðurinn fyrir allskonar sem á
að endurvekja okkur, blómstrar og
hver sem hefur komist út úr þessu
er með sína lausn. Ef þú heldur að
ég sé með lausnina getur þú hætt
að lesa núna, ég veit ekki SVAR-
IÐ, en hef kynnt mér ýmislegt um
málið og aukið mína eigin orku.
Það sem ég hef lært eru yfirleitt
svo mikil grundvallaratriði að það
er eiginlega vandræðalegt að fara
að segja fullorðnu fólki þau, en ég
var samt sjálf ekki nógu meðvituð
um þau þegar ég byrjaði að um-
breyta mér. Kannski er það bara
ég, kannski ekki.
Það sem kemur á undan öðru
er að hvíla sig nóg, sérstaklega að
sofa meira. Allar þær rannsóknir
sem ég hef rekist á eru sammála
um að nútímafólk sefur almennt
og að staðaldri of lítið. Þannig að
ef þér finnst þú mega við meiri
orku á daginn prófaðu að sofa að-
eins meira, fara korteri fyrr í rúm-
ið. Auka það svo smám saman þar
til þú færð þína 8 til 9 tíma eða
hvað það er sem þú þarft. Það sem
þú munt líklega upplifa er að við
það eykst einnig svokallaður vilja-
styrkur. Svokallaður segi ég því
að hann er víst mun líkamlegri en
við höfum haldið. Viljastyrkur til
að fylgja skynsamlegu mataræði,
eða fara í ræktina er ekki bara í
hausnum. Viljastyrkur er ekki ann-
að hvort eða. Hann er takmörkuð
auðlind þannig að við getum klár-
að hann t.d. er fólk sem er duglegt
að fylgja ströngu mataræði lík-
legra til að missa sjálfstjórnina á
öðrum sviðum. Það væri dæmigert
að neita sér um kræsingar í ferm-
ingarveislu en keyra svo of hratt
heim aftur eða hreyta einhverju út
úr sér af ómerkilegu tilefni þeg-
ar heim er komið. Sjálfstjórn er
samt líka eins og vöðvi; þú getur
þjálfað hana á margvíslegan hátt.
T.d. með því að hafa litlar æfing-
ar, stilla þig um eitthvað smáveg-
is daglega til að byggja hana upp.
Einföld og fljótleg leið til að auka
viljastyrk er að stunda núvitund,
það bæði minnkar stress og bygg-
ir upp viðnám við freistingum. Fá-
einar mínútur á hreyfingu hjálpa,
eins og að fara út að ganga í 5 mín-
útur, vinna í garðinum, eða bara að
standa upp frá skrifborðinu og tví-
stíga eða teygja sig, svo dæmi séu
tekin. Mikil hreyfing sem gerir þig
þreytta/n gæti virkað öfugt og líka
gefið innra „leyfi“ til að láta eftir
sér eitthvað óskynsamlegt. Mat-
aræði hefur áhrif, það að borða
meira grænmeti ýtir undir sjálf-
stjórn. Það að verja góðum stund-
um með vinum eða við trúariðkun
líka.
Það sem étur upp viljastyrk hins-
vegar er eiginlega allt álag bæði
andlegt og líkamlegt (ég tek svona
til orða en í alvörunni er engin
greinarmunar á andlegu og líkam-
legu). Kvíði, einmanaleiki, streita,
krónískir verkir eða sjúkdómar
tæma af viljastyrkstankinum. Jafn-
vel mengun og hávaði í umhverfi
draga úr viljastyrk. Auðvelt er að
sjá hvernig fólk getur fest í víta-
hring þar sem lífsstíllinn eða veik-
indi draga orku frá þeim, sem ger-
ir breytingar til hins betra erfiðari
því sjálfstjórn krefst orku.
Einfaldasta leiðin til að byrja að
þjálfa sjálfstjórn er að æfa sig í að
hægja á öndun, þannig að þú náir
4-6 andardráttum á mín. eða þann-
ig að hver öndun taki 12-15 sek.
Þessi einfalda æfing hefur hjálpað
fíklum að halda sér edrú, og hald-
ið þunglyndi frá fólki í meðferð
við áfallastreituröskun. Æfingin
hefur aukið sjálfstjórn og minnk-
að streitu hjá fólki í krefjandi
störfum eins og við löggæslu eða
í hlutabréfaviðskiptum, sem þurfa
að „halda haus“. Svona hæg önd-
un eykur hjartsláttarbreytileika og
bætir samstundis viljastyrkinn.
Gott að gera hana fyrirfram ef
þú veist af freistingum á leiðinni.
(Hjartsláttarbreytileiki er breyti-
leiki í bili hjartsláttar, sem er það
sem kemst næst því að vera líkam-
leg mæling á viljastyrk).
Þannig að þetta kemur saman í
því sem mamma þín sagði þér þeg-
ar þú varst barn; farðu snemma í
rúmið, borðaðu grænmetið þitt
og farðu út að leika til að fá súr-
efni í kroppinn. Ég er reyndar ekki
mamma þín en ég vil bæta við nú-
vitund. Það að gefa sér tíma til að
auka meðvitund sína er forsenda
þess að breyta einhverju, bæði
þarftu að fatta hverju þú vilt breyta
og auka viljastyrkinn til þess. Mitt
„Svar“ er því; byrjaðu á að anda,
rólega. Þetta er ekki flókið.
Steinunn Eva Þórðardóttir
Aðallega byggt á bókunum The
Willpower Instinct: How Self-
Control Works, Why It Matters,
and What You Can Do to Get More
of It, eftir dr. Kelly McGonigal og
Walter Dixon og How to Boost
Your physical and Mental Energy
eftir dr. Kimberlee Bethany Bon-
ura; og svo því sem mamma sagði.
Það sem mamma þín sagði
-Pistill um orkuleysi, sjálfstjórn, meðvitund og umbreytingu
Tónlistarskóli Borgarfjarðar og
Safnahús Borgarfjarðar hafa á und-
anförnum árum unnið saman að því
að hvetja ungt fólk til að semja tón-
list við borgfirsk ljóð. Fer verkefnið
þannig fram að ljóðahefti er útbú-
ið og sett í hendur nemenda. Þeir
velja sér texta úr safninu og semja
lög við. Þeir ákveða síðan flutn-
ingsmátann sjálfir og frumflytja
verkin ásamt kennurum sínum á
opnum tónleikum. Uppskerutón-
leikar verkefnisins verða nú haldnir
í sjötta sinn, á sumardaginn fyrsta,
fimmtudaginn 19. apríl nk. kl.
15.00, í Safnahúsi. Dagskráin tekur
um klukkutíma. Hún er öllum opin
og boðið verður upp á sumarkaffi
að henni lokinni.
Að sögn Guðrúnar Jónsdóttur
forstöðumanns Safnahúss hefur
verkefnið fengið sérstaklega jákvæð
viðbrögð, bæði hjá nemendum
skólans og fjölskyldum þeirra, svo
og hjá sveitarstjórn Borgarbyggðar
og íbúum í héraðinu. „Einnig fékk
verkefnið styrk hjá afmælisnefnd
um fullveldi Íslands og eru tónleik-
arnir því einn af viðburðum afmæl-
isársins 2018. Verkefnið byggir á
ákvæði í menningarstefnu Borgar-
byggðar um frumkvæði, sköpun og
menningararf,“ segir Guðrún.
Um 160 nemendur stunda nú
nám við Tónlistarskóla Borgar-
fjarðar sem starfað hefur í fimmtíu
ár, en Safnahús hefur verið við lýði
síðan um 1960. Báðar stofnanir eru
í eigu Borgarbyggðar og vinna að
þessu verkefni þvert á fagsvið sín
undir heitinu: „Að vera skáld og
skapa“. Verkefnisstjórar eru þær
Guðrún Jónsdóttir og Theodóra
Þorsteinsdóttir skólastjóri Tónlist-
arskólans.
Á árinu 2018 tekur markmið og
textaval sérstakt mið af fullveldis-
árinu og horft er til ástar á landinu
eins og hún kemur fram í ljóðum
skálda. Eru skáldin fulltrúar ým-
issa tímabila, alveg til samtíma. Val
ljóða annaðist Sævar Ingi Jónsson
héraðsbókvörður. mm
Að vera skáld og skapa - árlegt verk-
efni í Safnahúsi á fyrsta sumardegi
Framboðslisti Vinstri hreyfingarinn-
ar græns framboðs í Borgarbyggð
fyrir sveitarstjórnarkosningarnar í
vor var samþykktur á félagsfundi í
síðustu viku. listann leiðir Halldóra
lóa Þorvaldsdóttir, bóndi og náms-
og starfsráðgjafi, en hún hefur gegnt
fjölda trúnaðarstarfa fyrir VG á liðn-
um árum og á kjörtímabilinu sem
er að líða hefur hún verið fulltrúi í
fræðslunefnd Borgarbyggðar. Í öðru
sæti er Sigríður Júlía Brynleifsdóttir,
sviðsstjóri auðlindasviðs Skógrækt-
arinnar og sveitarstjórnarfulltrúi, en
hún var einnig í öðru sæti í síðustu
kosningum. Nýr í þriðja sæti er Ei-
ríkur Þór Theódórsson, móttöku- og
sýningastjóri í landnámssetri Íslands,
en hann tekur þátt á listanum sem
óháður frambjóðandi. Eiríkur hefur í
gegnum tíðina gegnt ýmsum ábyrgð-
arhlutverkum í félagsstörfum, og er
m.a. varaformaður ungliðahreyfingar
ASÍ og meðstjórnandi í stjórn Stétt-
arfélags Vesturlands.
Listinn í heild sinni er þannig:
1. Halldóra lóa Þorvaldsdóttir. 36
ára. Bóndi og náms- og starfsráðgjafi.
Reykholti
2. Sigríður Júlía Brynleifsdóttir. 44
ára. Sviðsstjóri auðlindasviðs Skóg-
ræktarinnar. Borgarnesi
3. Eiríkur Þór Theódórsson. 28 ára.
Móttöku- og sýningastjóri. Hvann-
eyri
4. Friðrik Aspelund. 55 ára. Skóg-
fræðingur og leiðsögumaður. Hvann-
eyri
5. Brynja Þorsteinsdóttir. 39 ára.
leiðbeinandi á leikskóla. Borgarnesi
6. Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir. 31
árs. líffræðingur og kennari. Klepp-
járnsreykjum
7. Stefán Ingi Ólafsson. 39 ára. Raf-
virki og veiðimaður. Borgarnesi
8. Ása Erlingsdóttir. 47 ára. Grunn-
skólakennari. laufskálum 2
9. Rúnar Gíslason. 21 árs. lögreglu-
maður. Borgarnesi
10. Unnur Jónsdóttir. 30 ára. Íþrótta-
fræðingur. lundi
11. Flemming Jessen. 71 árs. Fv.
skólastjóri. Hvanneyri
12. Eyrún Baldursdótir. 24 ára.
Hjúkrunarfræðinemi. Borgarnesi
13. Sigurður Helgason. 77 ára. Eldri
borgari og fv. bóndi. Hraunholti
14. Hildur Traustadóttir. 63 ára.
Framkvæmdastjóri. Hvanneyri
15. Kristberg Jónsson. 60 ára. Fyrr-
verandi verslunarmaður. litla-Holti
16. Bjarki Þór Grönfeldt Gunnars-
son. 23 ára. Sálfræðinemi. Brekku
17. Vigdís Kristjánsdóttir. 84 ára. Eft-
irlaunaþegi. Borgarnesi
18. Guðbrandur Brynjúlfsson. 69 ára.
Bóndi. Brúarlandi.
mm
Listi VG í
Borgarbyggð kynntur
Þau skipa forystusæti á lista VG. F.v. Sigríður Júlía, Halldóra Lóa og Eiríkur Þór.