Tímarit Máls og menningar - 01.03.2002, Blaðsíða 35

Katrín Jakobsdóttir: ísland í aðalhlutverki tmm
bls. 33
in cultural studies. Ritstj. David Morley og Kuan-Hsing
Chen. London og New York, 1996.
Sverrir Jakobsson: „Hvers konar þjóð voru Islending-
ará miðöldum?" Sklrnir 173, (1999), 111-140.
* Þessi grein var upphaflega ritgerð í námskeiði Berg-
Ijótar S. Kristjánsdóttur við íslenskuskor HÍ vorið 2000,
Atthagar og önnur lönd. Henni eru þakkaðar margar
gagnlegar ábendingar. Þá mun (tarlegri gerð þessarar
greinar þirtast í greinasafni um þjóðernishyggju sem
kemur út hjá Háskólaútgáfunni 2002.
1 Björn Ingi Hrafnsson o.fl.: „Island í aðalhlutverki í
heila viku", 44.
2 Kellas: The Politics of Nationalism and Ethnicity,
3-4.
3 Renan: „Qu'est-ce qu'une nation?", 17.
4 Gunnar Karlsson: „íslensk þjóðernisvitund á
óþjóðlegum öldum", 143-5.
5 Sverrir Jakobsson: „Hvers konar þjóð voru Islend-
ingar á miðöldum?", 112-115.
6 Jóhann Páll Árnason: „Nation and Modernity", 63.
2 Stratton, Jon og len Ang: „On the impossibility of
a global cultural studies", 380-1.
8 Anthony D. Smith hefur.gagnrýnt móderníska af-
stöðu til þjóðarhugtaksins, m.a. í kafla sem nefn-
ist „The Modernist Fallacy" (Smith: Nations and
Nationalism in a Global Era, 29-50).
9 Gunnar Karlsson: „(slensk þjóðernisvitund á
óþjóðlegum öldum", 145-6.
Gellner: Nationalism, 5-6.
Gellner: Nations and nationalism, 138.
12 Gellner: Nationalism, 13.
13 Hobsbawm: Nations and Nationalism since 1780,
14-45. Kenningum Hobsbawms hefur verið harð-
lega mótmælt af Adrian Hastings sem telur Eng-
land gott dæmi um þjóð sem hafi hugsað um sig
sem þjóð strax á síðmiðöldum (Hastings: The
Construction of Nationhood, 15-27).
14 Hobsbawm: Nations and Nationalism since 1780,
192.
15 Anderson: Imagined Communities, 15.
16 Anderson: Imagined Communities, 41-9.
17 Smith: Nations and Nationalism in a Global Era,
53- 4.
18 Kellas: The Politics of Nationalism and Ethnicity,
22.
19 Smith: Nations and Nationalism in a Global Era,
54- 58.
20 Kellas: The Politics of Nationalism and Ethnicity,
51-2.
21 Gunnar Karlsson: „Upphaf þjóðar á íslandi", 26-8.
22 Gunnar Karlsson: „(slensk þjóðernisvitund á
óþjóðlegum öldum", 178.
23 Sverrir Jakobsson: „Hvers konar þjóð voru íslend-
ingar á miðöldum?", 134-140.
24 Gunnar Karlsson: „Islensk þjóðernisvitund á
óþjóðlegum öldum", 170. Guðmundur Hálfdanar-
son hefur raunar bent á að við upphaf sjálfstæðis-
baráttunnar hafi hugmyndin um íslenskt þjóðfrelsi
ekki vakið virka andstöðu á fslandi. Hér virðist eng-
inn hópur hafa verið til sem vildi auka tengslin við
Danmörku; engin stétt sem taldi sig geta haft hag
af því að auka slíkt samband. Þess vegna hafi ís-
lensk þjóðernisvitund stundum verið talin náttúru-
leg staðreynd en ekki pólitísk ákvörðun (Guð-
mundur Hálfdanarson: „Hvað gerir Islendinga að
þjóð?", 27).
25 Sigríður Matthíasdóttir: „Réttlæting þjóðernis",
60.
26 Arnar Guðmundsson: „Mýtan um Island", 104-5.
27 Arnar Guðmundsson: „Mýtan um fsland", 129-
131.
28 Anderson: Imagined Communities, 41-49.
29 Björn Ingi Hrafnsson o.fl.: „ísland í aðalhlutverki í
heila viku", 44.
30 Reyndar hafa íslensk skip löngum siglt til Norfolk
og Islendingar þekkja því kannski nafn borgarinnar
úr skipafréttum.
31 Björn Ingi Hrafnsson o.fl.: „Áætlað er að 15-20
milljónir manna muni sækja sýninguna", 42-43.
32 „Merkilegur viðburður", 42.
33 Björn Ingi Hrafnsson o.fl.: „Ferðir víkinganna jafn-
ast á við geimferðir nútímans", 40-41.
34 Jón Baldvin Hannibalsson: „Leifur heppni fær
landvist í sögu Ameríku", 32-33.
35 Barthes: Mythologies, 142-45.
36 Barthes: Mythologies, 143.
37 Barthes: Mythologies, 148-155.
38 Barthes: Mythologies, 149.
39 Barthes: Mythologies, 145-48.
40 Kellas: The Politics of Nationalism and Ethnicity,
20-21.
41 „Islendingar í sviðsljósinu", 3.
42 „Tíu (slendingar ( Noregi", 5.
43 „Þr(r fslendingar á Wembley", 1.
44 „Á réttri leið undir stjórn íslendinganna", 9.
45 Nikolaj N. Simonov: „Einskonarföðurland í mínum
huga", 4.
46 Súsanna Svavarsdóttir: „fslendingar eru mús-
(kalskir, 6.
47 Erling S. Tómasson: Landafræði handa grunnskól-
um, 65.
48 Erling S. Tómasson: Landafræði handa grunnskól-
um, 75.
49 Erling S. Tómasson: Landafræði handa grunnskól-
um, 38.
50 „Siglir með víkingaskipinu í sumar", 2.
51 Sigrún Davíðsdóttir: „Þakklátir (slendingum fyrir
að viðurkenna Slóveníu fyrstir", 28-9.
52 Hér er rétt að benda á að íslendingar hafa verið
duglegir við að halda á lofti þeirri goðsögn að þeir
hafi bjargað Eystrasaltslöndunum einir manna
undan oki Sovétríkjanna. Sú goðsögn er greinilega
náskyld þessari frásögn af Slóveníu og hugsan-
lega öðrum slíkum frásögnum af austantjaldsríkj-
um. Áhugavert væri að kanna hvernig viðurkenn-
ing (slendinga á sjálfstæði Slóveníu, Króatíu og
annarra austantjaldsríkja birtist annars vegar f
fréttaflutningi hérlendis og hins vegar annars stað-
ar á Norðurlöndum en þar hefur þetta framtak fs-
lendinga verið nokkuð gagnrýnt.