Tímarit Máls og menningar - 01.03.2002, Blaðsíða 66

íslendingar í aðalhlutverki?
Um kápumynd tmm
List þeirra Erlu S. Haraldsdóttur og Bo Melin er
skemmtileg andstæða við þjóðernishyggjuna
sem lesa má um í grein Katrínar Jakobsdóttur
hér framar í tmm, íslendingar í aðalhlutverki. Á
Ijósmyndum þeirra er Reykjavík ekki lengur
skipulögð og einsleit smáborg heldur rjúkandi
suðupottur, fjölskrúðug og kaótísk. íslendingar
eru ekki lengur i aðalhlutverki í höfuðborginni
heldur mætist þar fólk frá öllum heimshornum
og af ólíkum uppruna.
Samsettar myndir þeirra Bo og Erlu sýna
stórborg þar sem margvíslegir menningar-
straumar liggja saman. Þetta er borg eins og
við þekkjum af ferðalögum okkar í útlöndum
eða úr erlendum kvikmyndum, borg sem gæti
verið hvar sem er í heiminum og verður jafnvel
einhvern tímann til á íslandi. Það er því vel við
hæfi að myndasyrpan skuli kallast Here, there
and everywhere, Hér, þar og alls staðar.
Hið erlenda yfirbragð myndanna er sótt til
San Francisco og Berlínar, þar sem Erla og Bo
mynduðu stórborgarsamfélagið og íbúa þess.
Því er síðan bætt inn á hefðbundnar borgar-
myndir frá Reykjavík með stafrænni Ijósmynda-
tækni. Að sögn Erlu er markmiðið með mynd-
unum að vekja fólk til umhugsunar um nánasta
umhverfi sitt, benda því á að taka hvorki hlut-
um né aðstæðum sem sjálfgefnum. Þau
skekkja þá viðteknu mynd sem íslendingar
hafa af höfuðborg sinni, sýna hana frá nýjum
sjónarhóli sem eina af vaxandi stórborgum
heimsins, og breyta þar með stöðluðum hug-
myndum um hið íslenska borgarsamfélag. Þeir
sem ekki þekkja til munu hins vegar ekki sjá
neitt athugavert við myndirnar.
Einsleitt samfélag eða
fjölmenningarlegt
Erla S. Haraldsdóttir fluttist til Svíþjóðar 10 ára
að aldri og hefur að mestu búið þar síðan. Hún
nam myndlist og blandaða tækni við Konung-
lega Listaháskólann í Stokkhólmi, San
Francisco Art Institute og Listaháskólann
Valand í Gautaborg, þaðan sem hún útskrifað-
ist 1998. Bo Melin er hins vegar fæddur og
uppalínn í Svíþjóð. Hann er menntaður við
Konstfack í Stokkhólmi og Listaháskólann
Valand og útskrifaðist þaðan 1997.
Myndasyrpan Here, there and everywhere
er annað samvinnuverkefni þessara tveggja
listamanna. Fyrsta verkefnið á þessum nótum
var fimm metra löng panorama-mynd af torgi í
Skoghall, litlum og snyrtilegum smábæ í Mið-
Svíþjóð. Erla og Bo breyttu þessum huggulega
„Astrid Lindgren bæ" í níðurnítt stórborgarút-
hverfi og vöktu fyrir vikið mikla athygli. Reykja-
vík verður hins vegar ekki níðurnídd og fráhrind-
andi á myndum þeirra heldur dýnamísk og
spennandi.
Erla segir að hugmyndin að verkunum hafi
kviknað erlendis, á ferðalögum þeirra Bo um
Evrópu og í Svíþjóð þar sem þau bjuggu um
skeið. Auk þess hafi hún sjálf búið í San
Francisco, rétt hjá China town, og upplifað þar
þessa samsuðu menningaráhrifa. Erla segist
hafa orðið vör við breytingar á sænsku samfé-
lagi, það verði stöðugt fjölskrúðugra og litríkara.
Hún bendir þó á að Skandinavía sé enn einsleitt
samfélag, mun einsleitara en Suður-Evrópa og
Bandaríkin. Það sama megi segja um ísland,
þótt sumum finnist þegar vera of margir út-
lendingará landinu. Erla segist vona að íslenskt
samfélag muni einhvern tímann líkjast því sem
þau Bo hafa skeytt saman, að Reykjavík verði
einhvern tímann alvöru fjölmenningarsamfélag.
Nánar má lesa um verkefni Erlu og Bo á vef Bo
Melin, www.bomelin.net.