Heimsmynd - 01.06.1991, Qupperneq 68

í ársbyrjun 1941 birtist bréf frá Jóhanni í tímaritinu Bjarma, og er hann þá kominn á þær slóðir þar sem þeim
hjónum var ætlað að starfa. Pegar bréfið er skrifað eru þau stödd á 1200 metra háu fjalli, „Himinhvelfingarfjall-
inu“, þar sem Norska kristniboðsfélagið átti sumardvalarstað, sem kristniboðarnir not-
uðu um hásumarið þegar hitinn niðri á undirlendinu var 35-40 stig en ekki nema 25-26
stig uppi á fjallinu. Kveðst Jóhann nota tímann til að læra mállýsku þá sem töluð sé í hér-
aðinu en hún sé allólík ríkismálinu, sem þau hafi áður lært. Eiginlegt kristniboðsstarf
þeirra hjóna hófst í Sinhwa í Húnan-fylki.
Norska kristniboðsfélagið (NMS) hafði átta kristniboðsstöðvar í Húnan. Hinir kín-
versku söfnuðir voru 78 talsins, og fór þeim fjölgandi. Auk þess voru allmargir kristnir
smáflokkar. Við hverja kristniboðsstöð voru að minnsta kosti tveir kristniboðar, prestur
og kventrúboði, er vann sérstaklega meðal kvennanna. Starfssvæðinu var skipt þannig
að allstórt hérað lá að hverri kristniboðsstöð. Kristniboðarnir ferðuðust svo reglulega
um svæðið og heimsóttu söfnuðina og boðuðu Guðs orð og leituðust við að lagfæra það
sem aflaga hafði farið. Allt var gert í samstarfi við hina kínversku kirkju, og litu kristni-
boðarnir á það sem þýðingarmesta hlutverk sitt að mynda alveg sjálfstæða kirkju, sem
gæti staðið þegar þeir yrðu kallaðir heim.
-saSÉíf^ I
Það var erfitt að komast á áfanga-
stað því sprengjum hafði veriö
varpað á vegi og járnbrautir.
ferðalögin fóru með heilsu Jóhanns boðsstöðina í Sinhwa, og tók um þrjár
vikur að heimsækja þá alla þó aðeins væri staðið við einn dag á hverjum stað. Fjölþætt starfsemi var rekin af
kristniboðsstöðinni í Sinhwa en starfsliðið fámennt. Auk þeirra hjóna voru þar þrjár norskar konur — tvær
hjúkrunarkonur og ein sem var kristniboði — og einn kínverskur læknir. Það var því mikið starf sem hvfldi
á herðum fárra, og bágborinn fjárhagur gerði það að verkum að ýmislegt varð erfiðara en ella. Jóhann
þurfti að fara fótgangandi mjög langar vegalengdir út í héruðin og það fór með heilsu hans. „Fjárhagurinn
var þannig að við höfðum ekki efni á öðru en að ganga,“ segir Astrid. „Loftslagið var ekki heldur það allra
besta, og Jóhann var ekki vel hraustur. Hann hafði fengið mislinga 22 ára og fékk þá eitthvað fyrir hjartað
og var aldrei virkilega vel hraustur eftir það.“
Starf Jóhanns var ekki síst fólgið í því að ferðast um hið víðáttumikla umdæmi sem kristniboðsstöðinni
var ætlað að þjóna og heimsækja söfnuðina fimmtán. íbúarnir voru hátt á aðra milljón í borgum, bæjum og
sveitum. í hvert skipti sem Jóhann heimsótti söfnuðina varð hann að ferðast rúmlega 350 kílómetra, þar af
50 kílómetra á bát, en hitt fótgangandi, stundum með manni er aðstoðaði hann við að bera nauðsynlegan
farangur, en oft einn. Vegalengdin sem hann þurfti að fara fótgangandi var því álíka mikil og þvert yfir Is-
land, og söfnuðina þurfti hann að heimsækja þrisvar til fjórum sinnum á ári.
Jóhann þurfti að skrifa og sjá um kirkjubækur fyrir alla söfnuðina fimmtán og einnig að leiðbeina þeim
um bókhald og fjárhagsáætlanir. „En fyrst og fremst að boða Guðs orð og veita sakramentin, skírn og
kvöldmáltíð, þegar tækifæri gefst, og þar sem menn eru færir um að taka við þeim. Það tekur áhugasaman
heiðingja rúmlega eitt ár að búa sig undir skírn, eftir að hafa tekið trú og játað, að hann vilji verða kristinn
maður,“ skrifar Jóhann í einu bréfa sinna frá Kína. Þá fór mjög mikill tími í bréfaskriftir á kínversku, ensku
og norsku og raunar á íslensku líka því Jóhann sendi reglulega bréf til kristniboðsvina heima.
Jafnframt kristniboðsstarfinu hafði Jóhann með höndum aðalum-
sjón og bókfærslu holdsveikraheimilis í borginni, en starfið þar
hvíldi annars mikið á konu hans. Holdsveiki var mjög algeng á þessum slóðum, og meðal þjóðarinnar ríkti hið
mesta hirðuleysi um þennan sjúkdóm. Höfðu menn um hönd kukl og særingar til að hljóta lækningu enda var
hjátrú í sambandi við sjúkdóma mjög algeng. Holdsveikraheimilið tók um þrjátíu sjúklinga, en ekki hefði veitt
af heimili handa 300 sjúklingum. Arás Þjóðverja á Noreg hafði hins vegar gert það að verkum að ekkert fé kom
frá Noregi til starfseminnar. Leit því um skeið út fyrir að vegna fjárhagsörðugleika yrði að loka heimilinu, þó
svo færi ekki. Árið 1942 veitti kínverska stjórnin heimilinu styrk, sem tryggði áframhaldandi starfsemi. „Fjórir
hinna holdsveiku hafa orðið kristnir á árinu,“ skrifar Jóhann í skýrslu sinni fyrir árið 1942.
Á sama hátt og aðrir kristniboðar á þessum slóðum tók Jóhann þátt í starfi því sem Rauði krossinn vann til
hjálpar hinni stríðshrjáðu þjóð. Þátttaka hans var að miklu leyti fólgin í bréfaskriftum á ensku og að úthluta fé
sem safnað hafði verið handa flóttamönnum. Þetta var að sjálfsögðu talsvert vandaverk því nóg var af mönnum
sem vildu ná þessu fé með brögðum, þó að þeir hefðu enga þörf fyrir það.
„hinar grönnu línur líkamans koma af sjálfu sér“ £
gerði grein fyrir helstu erfiðleikunum varðandi starfið á kristniboðsakrinum þá var honum ekki efst í huga að
hann varð að ferðast fótgangandi svo langan ver að erfitt er að gera sér það í hugarlund. Það sem að hans mati
olli mestum erfiðleikum á fyrstu starfsárunum í Sinhwa var verðbólgan, sem styrjöldin átti mikinn þátt í. Allar
nauðsynjar höfðu tí- eða fimmtánfaldast í verði á tiltölulega skömmum tíma. Hækkanir á launum kirkjulegra
starfsmanna höfðu hins vegar verið alltof litlar í samanburði við verðhækkanir. Af þessu leiddi að þrír af sam-
verkamönnum Jóhanns hættu á árinu 1941, og olli það að sjálfsögðu miklum erfiðleikum. Fór mikill tími Jó-
hanns í að útvega nýja starfsmenn í þeirra stað. í skýrslu fyrir starfið á árinu 1942 er Jóhanni dýrtíðin ofarlega í
huga og nefnir að margar vörur hafi hundraðfaldast í verði síðan styrjöldin byrjaði. Kristniboðar hafi þess
vegna orðið að hætta við að kaupa ýmsar nauðsynjavörur, mjólk, steinolíu, skó, fatnað, smjör, ost, bækur og
flestöll blöð.
68 HEIMSMYND