Fréttablaðið - 18.03.2011, Blaðsíða 18

18 18. mars 2011 FÖSTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Í
grein, sem átta hæstaréttarlögmenn birtu hér í Fréttablaðinu í
gær, benda þeir á ýmis mikilvæg atriði sem rétt er að fólk hafi
í huga þegar það gerir upp hug sinn til Icesave-samningsins,
sem greiða á atkvæði um 9. apríl.
Í fyrsta lagi benda þeir á að áhætta vegna gengisþróunar,
endurheimtna þrotabús Landsbankans og almennrar efnahagsþró-
unar, sem vissulega tengist fyrirliggjandi samningi, hverfi ekki þótt
samningurinn verði felldur. Þá blasir við að Ísland verður dregið
fyrir dómstóla. Verði niðurstaðan
sú að Ísland þurfi að greiða inn-
stæðutryggingarnar, eiga sömu
áhættuþættir við áfram. Raunar
er líklegt að nei við Icesave-
samningnum myndi hafa svo nei-
kvæð áhrif á íslenzkt efnahagslíf
að óhagstæð niðurstaða í dóms-
máli myndi enn magnast upp.
Í öðru lagi benda áttmenningarnir á að með fyrirliggjandi samn-
ingi hafi Ísland stjórn á niðurstöðu málsins. Jáyrði við honum þýðir
sömuleiðis að Icesave-deilunni er lokið, í sátt við nágrannaríkin og
alþjóðasamfélagið. Nei við samningnum þýðir hins vegar að deilan
heldur áfram og við höfum enga stjórn á því hver verður lokaniður-
staðan. Það er fræðilegur möguleiki að hún verði hagstæð, en miklar
líkur á að hún verði Íslandi í óhag og miklu óhagstæðari en samn-
ingurinn.
Lögmennirnir draga fram það augljósa, að Eftirlitsstofnun EFTA
muni draga Ísland fyrir EFTA-dómstólinn verði Icesave-samningur-
inn felldur. Reimar Pétursson hæstaréttarlögmaður segir í annarri
grein í blaðinu í gær að það álit ESA sem liggur fyrir, að Ísland sé
brotlegt við EES-samninginn með því að greiða ekki innstæðutrygg-
ingarnar, sé „illa ígrundað“. Lögmennirnir átta benda hins vegar á
þá staðreynd, að ESA hefur unnið 27 af 29 samningsbrotamálum
fyrir EFTA-dómstólnum. Það þarf „sérstaka tegund af kokhreysti
til þess að viðurkenna ekki að dómstólaleiðin felur í sér alvarlega
áhættu fyrir Ísland,“ segja þeir.
Í þriðju greininni í blaði gærdagsins fjallar Margrét Jónsdóttir,
forstöðumaður Evrópuréttarstofnunar Háskólans í Reykjavík,
um Icesave-málið út frá Evrópuréttinum, meðal annars dómafor-
dæmum. Finnst henni afstaða ESA illa ígrunduð? Nei, hún kemst
að þeirri niðurstöðu að dómstólaleiðinni fylgi „veruleg áhætta fyrir
Íslendinga“.
Í umræðunni undanfarið hefur verið vísað til fyrri þjóðarat-
kvæðagreiðslunnar, þar sem yfirgnæfandi meirihluti sagði nei við
þáverandi Icesave-samningi og bent á að sú niðurstaða hafi styrkt
samningsstöðu Íslands. Það er rétt að synjun forsetans á fyrri Ice-
save-lögum styrkti stöðu Íslands og fékk Holland og Bretland aftur
að samningaborðinu. Í þetta sinn hefur ekkert slíkt gerzt og mun
ekki gerast. Næsta skref er dómsmál, sem felur í sér mikla áhættu.
Þeir sem vilja semja um Icesave í sátt við nágranna- og vinaríki
hafa mátt sitja undir ásökunum um að ganga erinda erlendra ríkja,
binda framtíðarkynslóðir á skuldaklafa og þar fram eftir götunum.
Líkurnar á því að framtíðarhagsmunum þjóðarinnar sé í hættu
stefnt, eru hins vegar meiri ef þjóðin segir nei við samningnum.
Eins og lögmennirnir átta skrifa, höfum við engan rétt til að leika
okkur að efnahagslegri framtíð barna okkar með því að þykjast vera
ósigrandi og bjóða hvaða aðstæðum sem er byrginn.
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN HALLDÓR
Um flest sem lýtur að Icesave þarf ekki að fjölyrða. Þar ber hæst að
enginn vill taka á sig þær byrðar og allir
íslenskir ráðherrar og embættismenn
sem að málinu hafa komið, allt frá hausti
2008, hafa lofað Bretum og Hollendingum
að um málið yrði samið. Icesave fer held-
ur ekki burt þó við höfnum því í atkvæða-
greiðslu.
Jafnvel þó svo að Bretar og Hollend-
ingar kysu að fara ekki í mál við okkur,
hversu lengi viljum við vera í óvissu
um hvort þeir muni gera það eða ekki?
Þegar svo til málssóknarinnar kæmi,
ef af henni verður, þá virðist mér með
einföldum vongildismælingum að við
þurfum að hafa 90% vissu fyrir því að
við vinnum málið, til að vera jafn vel
sett og við erum nú.
Við það að hafna Icesave lendum við
eina ferðina enn í óvissu sem við vitum
ekki hversu lengi mun standa. Framþró-
un íslenskra efnahagsmála, möguleik-
inn á að skapa vinnu og velferð, veltur
á því að eyða óvissu. Með Icesave frá,
þá er einni óvissunni færra með fullri
sæmd allra sem að málinu hafa komið.
Óvissan ein kostar okkur fjármuni; að
öllum líkindum miklu meiri fjármuni en
við gætum sparað okkur með að hafna
Icesave.
Það er ódýrt að segja „látum þá bara
höfða mál“ eins og hópur lögmanna og
fleiri hafa boðað. Þeir sem slíkt segja
vita sem er að þeir munu aldrei þurfa að
standa við stóru orðin, þeir verða aldrei
sóttir til ábyrgðar þó málið tapist. Þeir
sem þannig tala vita að ummælin eru
útgjaldalaus af þeirra hálfu. Í þessari
stöðu er lítið mál fyrir áhættusækna
einstaklinga að tala digurbarkalega. Öll
þurfum við svo, jafnt hin áhættufælnu
sem hin áhættusæknu, að bera okkar
hluta hinna óhemjulegu byrða ef ráðum
digurbarkanna er fylgt og allt fer á
versta veg.
Ótrúlegt hefur verið að fylgjast með
ofstækisfullri umræðu um Icesave þar
sem fólk hnyklar vöðva og leyfir sér
málatilbúnað á þeim nótum að sam-
þykkjendur samningsins geri þjóðina
upp til hópa að gungum. Ég taldi mig
ekki mundi lifa að sjá slíkan málflutn-
ing hjá einstaklingum sem vilja láta
taka sig alvarlega. Kannski segir mála-
tilbúnaður af þessu tagi meira en margt
annað um nauðsyn þess að ljúka Icesave
með atkvæðagreiðslunni 9. apríl.
Hvers vegna ég styð Icesave
Icesave
Bolli
Héðinsson
hagfræðingur
Leiðandi
Einar K. Guðfinnsson er áhugamaður
um öryggi landsmanna. Þess vegna
hefur hann beint þessari fyrirspurn til
Ögmundar Jónassonar innanríkisráð-
herra: „Hvenær verður tekin ákvörðun
um kaup á nýrri Super Puma þyrlu
fyrir Landhelgisgæsluna og hvenær
má vænta þess að hún verði komin
í notkun?“ Þetta er helst til leiðandi
spurning. Og raunar nokkuð furðuleg,
í ljósi þess að það er bara mánuður
síðan Ögmundur sagði, á
þingi, að við hefðum ekki
efni á að kaupa nýja þyrlu
og þyrftum að láta okkur
duga að leigja eina eða
tvær til viðbótar.
Virðing
Knattspyrnusamband Íslands hefur
um nokkurt skeið auglýst eftir því í
sjónvarpi að dómurum sé sýnd virðing,
bæði af áhorfendum og leikmönnum.
Það er göfug herferð. En svo fóru
dómararnir saman út á land á
árshátíð og hegðuðu sér
eins og fífl. Þeir geta
varla vænst þess
að menn beri mikla
virðingu fyrir þeim í
náinni framtíð. Þar
fór auglýsingaher-
ferðin fyrir
lítið.
Gæðingum raðað
„Flokksfélögum og trúnaðarvinum
er raðað inn í ráðuneytin án þess að
þau störf séu auglýst,“ skrifar Birkir Jón
Jónsson, varaformaður Framsóknar-
flokksins, á vefinn. Hann er að tala
um vinnubrögð ríkisstjórnarinnar sem
nú situr og er ósáttur. Það er fínt að
Birkir Jón skuli standa þessa vakt.
Þetta er hins vegar vandamál
jafngamalt lýðveldinu. Birkir hefði
til dæmis mátt láta í sér heyra í
ríkisstjórnartíð Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks þegar hann
var þingmaður og áður aðstoðar-
maður Páls Péturssonar félags-
málaráðherra. Það gerði hann
ekki. stigur@frettabladid.is
Lögfræðingar fjalla um Icesave.
Erum við ósigrandi?