Morgunblaðið - 07.11.2019, Qupperneq 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. NÓVEMBER 2019
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Marti í Noregi, sem er í eigu sviss-
neska félagsins Marti Holding AG,
hefur stefnt norsku vegagerðinni
vegna þess að kostnaður við bygg-
ingu Nordnesjarðganganna í Norð-
ur-Noregi fór langt fram úr áætl-
un.
Marti Holding AG á um 80 fyrir-
tæki víða um heim sem öll eru rek-
in sem sjálfstæðar einingar. Þeirra
á meðal er ÍAV á Íslandi. Nefna má
að Marti og ÍAV stóðu að Ósafli sf.
sem gerði Vaðlaheiðargöng.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins tók ÍAV þátt í norska jarð-
gangaverkefninu í byrjun fram-
kvæmda en dró sig síðan alfarið út
úr því. ÍAV á því ekki aðild að
málaferlunum. Nokkrir Íslendingar
vinna hjá Marti í Noregi og tóku
sumir þeirra þátt í gangagerðinni.
Krefst hárrar viðbótargreiðslu
Marti í Noregi var aðalverktak-
inn við gerð jarðganganna sem eru
5,8 km löng. Þau komu í stað eldra
vegstæðis E6-þjóðvegarins um
Nordnes við Kåfjord í N-Noregi
þar sem er mikil skriðuhætta.
Göngin voru tekin í notkun 10. nóv-
ember 2018 og styttu leiðina um
átta kílómetra. Framkvæmdinni
lauk tíu mánuðum á eftir áætlun,
að sögn fréttavefjarins Framtid i
Nord. Tilboðið í verkið hljóðaði upp
á nærri 600 milljónir NOK (8,2
milljarða ÍSK) en Marti krefst við-
bótargreiðslu upp á 333 milljónir
NOK (4,5 milljarða ÍSK).
Krafa Marti byggist m.a. á mik-
illi kostnaðaraukningu verktakans
sem rakin er til tafa á framkvæmd-
inni. Fréttavefurinn Nord24.no hef-
ur eftir lögmanni Marti að sam-
skipti við norsku vegagerðina hafi
verið mjög erfið. Lögmaðurinn tel-
ur að útboðið hafi verið byggt á
röngum forsendum. Norska vega-
gerðin hafi gengið út frá því að
unnið yrði við jarðgangagerðina
allan sólarhringinn en svo hafi
norska vinnueftirlitið bannað næt-
urvinnu í göngunum. Marti telur að
norska vegagerðin verði að axla
ábyrgð á því.
Margir verktakar höfða mál
Heimildir Morgunblaðsins herma
að vinnuumhverfið í Noregi sé á
margan hátt flóknara en við eigum
að venjast. Hluti krafnanna stafi af
því að atriði sem vafi lék á um hafi
verið túlkuð verktakanum í óhag.
Á heimasíðu norska byggingar-
iðnaðarins (bygg.no) má sjá að
fjöldi norskra verktaka hefur farið
í mál við norsku vegagerðina og
krafist aukagreiðslna fyrir verk
sem fóru fram úr áætlunum af
ástæðum sem verkkaupa var kennt
um. Þannig krafðist verktakafyr-
irtækið NCC t.d. aukagreiðslu upp
á 800 milljónir NOK (10,9 milljarða
ÍSK) vegna tiltekins verkefnis.
Marti í mál vegna
norskra jarðganga
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Gangagerð Marti kom að gerð
Vaðlaheiðarganga í gegnum Ósafl sf.
 Íslendingar komu að framkvæmdinni
Ragnhildur Þrastardóttir
ragnhildur@mbl.is
„Þetta fólk veit ekkert um hvað það er
að tala og það er það sem kaup-
mönnum svíður svo. Þeir eru með
púlsinn á þessu, þeir horfa á þróunina
og sjá þetta,“ segir Gunnar Gunn-
arsson, talsmaður Miðbæjarfélagsins
í Reykjavík.
Félagsmenn eru afar ósáttir við
málflutning tveggja borgarfulltrúa,
Hildar Björnsdóttur og Sigurborgar
Óskar Haraldsdóttur, í Silfrinu síð-
astliðinn sunnudag en Gunnar segir
að þær hafi farið með rangfærslur og
fengið tækifæri á að tjá sig um götu-
lokanir miðsvæðis gagnrýnislaust.
Bæði Hildur og Sigurborg töluðu fyr-
ir göngugötum í þættinum.
Rekstraraðilar eru ósáttir við orð
borgarfulltrúa um að rekstraraðilar í
miðbænum hafi til þessa talað mið-
borgina niður með andstöðu sinni við
götulokanir, að sögn Gunnars sem
segir að rekstraraðilar miðsvæðis hafi
of lengi látið eins og allt væri í lagi og
vonað að ástandið myndi batna.
„Kaupmenn eru búnir að vera að
segja ósatt með því að tala upp
ástandið og á meðan hefur kvarnast
úr undirstöðum rekstrar þeirra. Við
leysum ekki málin með því að lifa í
lyginni. Við verðum að horfa á raun-
veruleikann.“
Ekkert samráð
Gunnar segir að samráð yfirvalda
við verslunareigendur í miðborginni
sem eru andvígir götulokunum hafi
ekkert verið þegar ákvarðanir hafa
verið teknar um lokun gatna. Hann
segir afgerandi meirihluta rekstr-
araðila á svæðinu á móti götulok-
unum.
„Kaupmenn hafa ítrekað sagt frá
tjóninu sem götulokanirnar hafa
valdið ár frá ári og er það er greini-
legt að ekkert hefur verið hlustað á
þá. Það er ekkert samráð og ekkert
samstarf.“
Undir það tekur Helga Jónsdóttir,
eigandi Gullkúnstar Helgu sem
stendur á horni Laugavegar og
Smiðjustígs. Helga hefur staðið í
þeim rekstri í 30 ár.
„Ég hef alltaf verið hérna sjálf sem
gullsmiður og í tengslum við kúnnann
svo ég tel mig vita um hvað málið
snýst. Þetta er náttúrlega mjög
breytt frá því sem var áður.“
Bolli Kristinsson var kaupmaður
við Laugaveg í um 30 ár. Hann segir
að samskipti kaupmanna og borgar-
yfirvalda séu mjög ólík því sem áður
var.
„Ég hafði mikil samskipti við borg-
aryfirvöld og borgarstjóra, þá sér-
staklega Davíð Oddsson og Ingi-
björgu Sólrúnu, sem alltaf höfðu
þetta samráð við okkur. Ég skil ekki
afstöðu borgaryfirvalda, hvernig þau
koma fram við þessa kaupmenn í
dag,“ segir Bolli sem biður borgar-
stjóra að funda með rekstraraðilum
miðbæjarins.
Helga segist ekki hafa gaman af
neikvæðri umræðu en vegna ástands-
ins geti hún ekki annað en látið í sér
heyra.
„Það er ekki þannig að ég eða aðrir
vilji tala Laugaveginn niður, fyrr má
nú aldeilis vera, en stundum getur
maður ekki orða bundist. Ég horfi
hérna út um gluggann hjá mér allan
daginn og sé hvernig ástandið er. Svo
koma hérna inn ungar konur sem
sitja niðri í ráðhúsi og bera á borð
fyrir okkur að þetta sé allt öðruvísi en
það raunverulega er,“ segir Helga.
Villandi málflutningur
Hún er sammála því að málflutn-
ingur borgarfulltrúanna í Silfrinu hafi
verið villandi.
„Mjög villandi, miðað við það sem
ég sé hérna út um gluggann hjá mér.
Það verður að opna augun á þessu
unga fólki sem starfar hjá borginni;
leyfa því bara hreinlega að vera
hérna í götunni og sjá hvernig þetta
er.“
Helga segir nauðsynlegt að eitt-
hvað sé gert í málinu.
„Ég lít þannig á að það þurfi að
snúa þessari þróun við því fólk hrein-
lega kemst ekki að verslunum.“
Mikilvægt er að eitthvað sé gert í
málinu þar sem lokanirnar snerti af-
komu mjög margra, að mati Gunnars.
„Það sýður á rekstraraðilum þarna
niður frá og þeir eru mjög sárir yfir
aðför borgaryfirvalda að lífsafkomu
þeirra.“
Segja ekkert hlustað á kaupmenn
 Miðbæjarfélagið ósátt við málflutning borgarfulltrúa Pírata og Sjálfstæðisflokksins í Silfrinu
 Kaupmenn með áratuga reynslu segja að rekstraraðilar séu ekki beðnir um álit á götulokunum
Morgunblaðið/RAX
Gullkúnst Eigandi Gullkúnstar Helgu, Helga Jónsdóttir, er ein af þeim sem
eru ósátt við samráðsleysi yfirvalda og ummæli borgarfulltrúanna.
Gunnar sendi þáttastjórnanda
Silfursins, Sigmari Guðmunds-
syni, tölvupóst fyrir hönd Mið-
bæjarfélagsins sl. þriðjudag þar
sem hann gagnrýndi að umfjöll-
un þáttarins hefði verið ein-
hliða. Í gær svaraði Sigmar
bréfinu og bauð fulltrúa frá
Miðbæjarfélaginu að koma í
þáttinn og gera grein fyrir sjón-
armiðum félagsins.
„Það eru tveir borgarfulltrúar
sem hafa barist með klóm og
kjafti fyrir rekstraraðila, konur
sem sjá raunveruleikann og
hafa verið í miklu sambandi við
okkur og kynnt sér ástandið.
Það eru þær Kolbrún Bald-
ursdóttir úr Flokki fólksins og
Vigdís Hauksdóttir frá Mið-
flokknum. Það hefði til dæmis
verið heppilegt að hafa aðra
þeirra þarna,“ segir Gunnar
sem kveðst afar sáttur með við-
brögð Sigmars. Miðbæjar-
félagið hafði krafist fjögurra
sæta í næsta þætti Silfursins.
Sigmari fannst það þó full-
lmikið og lagði frekar til sér-
viðtal.
Sigmar bauð
fulltrúa viðtal
BRÁST VIÐ GAGNRÝNI
Afmælisrit
RAGNARS ÁRNASONAR
Einn kunnasti vísindamaður Háskóla Íslands á alþjóðavettvangi,
Ragnar Árnason, prófessor í fiskihagfræði og formaður Rannsóknar-
ráðs RNH, varð sjötugur á árinu. Af því tilefni verður gefið út
afmælisrit með tíu helstu vísindaritgerðum Ragnars, og nefnist það
Fish, Wealth and Welfare: Ten Scientific Papers.
Verð bókarinnar er 6.990 kr. og kemur það út um áramót. Ritstjóri er
dr. Birgir Þór Runólfsson, deildarforseti hagfræðideildar, en í ritnefnd
með honum eru m. a. Þráinn Eggertsson prófessor og Trond Bjorndal
prófessor. Menn geta gerst áskrifendur að bókinni og skráð sig á
Tabula Gratulatoria á heimasíðu Rannsóknarseturs um nýsköpun og
hagvöxt, www.rnh.is (með því að ýta á hnappinn Skráning, til hægri
á síðunni og fylla út eyðublaðið, sem þá kemur í ljós).
Frestur til að skrá sig er til 1. desember.