Skessuhorn - 06.02.2019, Blaðsíða 23

MIÐVIKUDAGUR 6. FEBRÚAR 2019 23
Vísnahorn
Jæja gott fólk. Þar er fyrst
til að taka að ráðningin á
vísnagátunni í síðasta blaði
er „Ófeigur Oddsson frá
Mörk.“ Eini maðurinn sem sýndi einhver við-
brögð við gátunni var Gunnar Gauti Gunnars-
son dýralæknir en hann átti hvort sem var báðar
bækurnar sem hefðu komið til greina í verðlaun
þannig að það féll um sjálft sig. En hvað um það.
Ein af þeim vísum sem blessunin hún amma mín
tautaði stundum fyrir munni sér meðan hún
baslaði við uppeldið á dóttursyninum með frek-
ar litlum árangri hljóðaði svo:
Bjarni nefndur baukur,
brosa margir að.
Er hann ættarlaukur,
allir vita það.
Nú langar mig að vita hvort nokkur kann-
ast við þessa vísu og þá hugsanlega um til-
drög hennar eða höfund sem ég man ekki til
að gamla konan hafi nokkru sinni nefnt enda
á þeim tíma lítill áhugi vaknaður fyrir slík-
um fróðleik. Hvað um það, gestakomur hafa
löngum lífgað hvunndaginn í dreifbýlinu en
eftir tiltekna gestakomu varð Sveinbirni Bein-
teinssyni að orði:
Efni það sem um var spurt
ekki verður kannað.
Samt er víst hann bar á burt
bæði frjálst og annað.
Bragi Jónsson eða Refur bóndi öðru nafni
var staddur við guðsþjónustu þegar honum
datt eftirfarandi í hug og hefði kannske verið
heppilegt fyrir þann sem Sveinbjörn kvað um
að vera örlítið kirkjuræknari:
Stendur oss um alla jörð
opin Drottins kirkja.
Mun ei sérhver messugjörð
manninn bæta og styrkja?
Næsta vísa Refs bónda mun hafa orðið til út
af stjórnmálaástandi þeirra tíma og er svosem
ekki að sjá að mönnunum hafi þokað mikið
áleiðis:
Hörgull er á hagsýni,
harðla smátt um framsýni.
Þrot er ei á þröngsýni
en þó er mest af rangsýni.
Það er margt sem mönnunum dettur í hug.
Sérstaklega utanbæjarmönnum eins og flestir
vita en þessi er allavega eftir Baldur Eiríksson
sem væntanlega hefur ýmist verið heimamað-
ur eða utanbæjar eftir staðsetningu á hverjum
tíma:
Löngum rægja lygarar,
löngum hlæja afglapar.
Eru á gægjum alstaðar
utanbæjarspéfuglar.
Það er nú svo með bæði utan og innan-
bæjarspéfugla að þeir þurfa með einhverjum
hætti að afla sér lífsviðurværis og stundum að
grípa þau tækifæri sem bjóðast. Sumarið 1942
fór Rósberg Snædal í uppskipunarvinnu einn
sælan sunnudagsmorgun og stakk þá einn
vinnufélagi hans að honum þessari vísu:
Rósberg snýr á svipinn súr
sjón að víra-flagði.
Nuddar stírur augum úr
ekki hýr í bragði.
Eftir augnablik kom svarið:
Betra er ef svefn og súr
sálaraugun blindar,
að þegja en grafa orð sín úr
undirdjúpum þindar.
Á þorranum ástundar fólk gjarnan að næra
sig á ýmsum þjóðlegum réttum sem voru
reyndar hversdagsmatur á flestum heimilum
lengi vel og eru jafnvel enn. Sumir gera mikið
úr þeim kjarki sínum að þora að smakka slíkt
sem hélt þó í okkur líftórunni gegnum ald-
irnar enda hefur það aldrei þótt góður sið-
ur að nýta ekki skepnuna til fullnustu þegar
hún hefur á annað borð verið aflífuð. Ingólfur
Ómar hugsaði allavega heldur gott til matar-
ins:
Nú er best að kýla kvið
kjamsa vel og lengi.
Hangikjöt og söltuð svið
súran pung og rengi.
Bragðið kæsta bætir geð
bros ég set á trýnið.
Hákarlsbita í trantinn treð
og teyga brennivínið.
Fleiri hafa lofsamað þorramatinn bæði hátt
og í hljóði og stundum notað til þess rím og
stuðla. Hákon Aðalsteinsson hafði þetta orða-
lag:
Fegurð dýra meta má
og mæra þau í orði
en það er fögur sjón að sjá
súran hval á borði.
,,Þær launa fyrir sig þorrablíðurnar“ var
stundum sagt og sumir höfðu mestu ótrú á
því ef þorrinn var góður. Þá yrði bara verri
vorkoman í staðinn en vissulega sáu líka sumir
hrakspár í hverju horni. Hvað um það líklega
hefur það verið á þorranum 1979 sem Aðal-
björg Skarphéðinsdóttir kvað:
Þorri karlinn þeytir snjó,
þykist allur vera
undrasnjall með yndi nóg
og enga galla bera.
Eitt sem menn hafa leikið sér að er að snúa
saman ó- eða illbotnandi fyrriparta og láta svo
aðra reyna sig. Eftirfarandi fyrripartur mun
vera að minnsta kosti um 100 ára gamall en
botninn greinilega nokkru yngri:
Vond er gigt í vinstri öxl
verri þó í hægri mjöðm
einsog skáldið Aldous Huxl-
ey er verri en Kristmann Gvöðm.
Annan botn rakst ég á og í þeirri útgáfu
hljóðar vísan svo:
Vond er gigt í vinstri öxl,
verri þó í hægri mjöðm.
Eystra þykir ekki mjögsl-
æmt að heita Pétur Gvöðm.
Enga hugmynd hef ég hinsvegar um höf-
unda hvorki að fyrriparti né botnum en ekki
hefur þá skort hugmyndaflug. Svo mikið er
víst.
Í þingmannstíð Gylfa Þ Gíslasonar þótti
mörgum sem andaði heldur köldu frá honum
til bænda landsins og kom þá fyrir að menn
reyndu að gjalda líku líkt. Eftirfarandi mun
vera eftir Gísla Björgvinsson í Þrastahlíð:
Að launa þér sem verðugt væri,
verður gert á öðrum stað.
En einhvers staðar á ég snæri
ef þig skyldi vanta það.
Sigurður E. Hlíðar var lengi þingmaður
Sjálfstæðisflokksins og bjó á Akureyri ef ég
veit rétt. Þó honum gengi yfirleitt vel í kosn-
ingum þótti honum vissara að minna Akur-
eyringa öðru hvoru á að þingmennska hans
væri í þeirra þágu og alltaf væru þeir blessaðir
þingmennirnir nú eitthvað að úðra fyrir kjós-
endur. Jón Sigurðsson verkstjóri hjá Akureyr-
arbæ stakk þessu að honum:
Varla efast þarf um það,
að þeir fyrir okkur vinni,
fyrst þó skari eldinn að
eigin köku sinni.
Jón Ósmann var lengi ferjumaður við vest-
urósinn á Héraðsvötnum. Heljarmenni að
burðum en örlítið ölkær og svosem til margar
sögur af kröftum hans og þreki. Kofa byggði
hann sér við ferjustaðinn sem hann nefndi
Furðustrendur en eftir fráfall hans orti Rögn-
valdur í Réttarholti:
Furðustranda steingerð borg
starir hrygg í bláinn,
ósinn hefur ekka af sorg
eftir vininn dáinn.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Eru á gægjum alstaðar - utanbæjarspéfuglar
Fimmtugasta og fjórða þorrablót
Hjónaklúbbs Eyrarsveitar var hald-
ið í Grundarfirði laugardaginn 2.
febrúar síðastliðinn og þótti það
heppnast einstaklega vel. Skemmti-
nefndin stóð vel fyrir sínu er hún
fór yfir atburði síðasta árs undir
gellandi hlátrasköllum viðstaddra.
Það var svo Bjargarsteinn sem sá
til þess að allir fengju magafylli og
rúmlega það af gómsætum þorra-
mat. tfk
Frábært þorrablót
Hjónaklúbbs Eyrarsveitar
Venju fremur hefur verið kalt á
landinu undanfarna daga. Þessa
miðsvetrarmynd tók Þorleifur
Geirsson í Borgarnesi. Frostið á
laugardagsmorgninum fór í 15,5
gráður við Þórólfsgötuna, í logni
og heiðskírum himni. Hér er lins-
unni beint yfir Borgarfjörðinn og
að snævi þöktum fjöllunum.
mm
Kuldatíð að undanförnu
Þorra var blótað í Ólafsvík síðastlið-
inn laugardag. Að blótinu í Ólafsvík
standa Átthagafélag Fróðhreppinga,
Kvenfélag Ólafsvíkur, Leikfélag
Ólafsvíkur, Lionsklúbbur Ólafsvíkur
og Lionsklúbburinn Rán. Það er allt-
af líf og fjör á þorrablótunum í Ólafs-
vík og mjög vel mætt að þessu sinni.
Seldust rúmlega 260 miðar á blótið
og gaman að sjá að margir brottflutt-
ir Ólsarar eru farnir að mæta á blót-
ið. Veitingahúsið Sker sá um þorra-
matinn og var hann mjög góður og
vel úti látinn. Einar Magnús Gunn-
laugsson, formaður þorrablótsnefnd-
ar, sá um veislustjórn eins og honum
einum er lagið. Sóley Jónsdóttir flutti
minni karla og Hilmar Már Arason
minni kvenna við góðar undirtekt-
ir blótsgesta. Skemmtiatriðin voru
ekki af verri endanum enda búið að
leggja mikla vinnu í þau og höfðu
nefndarmenn og konur í þorrablóts-
nefndinni ekki sést heima hjá sér síð-
ustu dagana fyrir blótið. Voru atrið-
in bæði leikin og sungin ásamt því að
búið var að útbúa frábært myndband
sem spilað var. Gerðust öll atrið-
in í Happyvík enda íbúar Snæfells-
bæjar þeir ánægðustu á landinu eins
og fram kom í fréttum á síðasta ári.
Þorrablótinu lauk svo með dansleik
þar sem hljómsveitin Band-menn sáu
um fjörið, tókst þeim það mjög vel
og gáfu þeir sér ekki einu sinni tíma
til að taka eina pásu allt ballið frekar
en þeir sem á dansgóflinu voru. Þess
má geta að Þorra verður blótað á
Hellissandi næsta laugardag og verð-
ur sama fjörið þar ef að líkum lætur.
þa
Happyvíkingar skemmtu sér á þorrablóti