Læknablaðið - ágú. 2019, Blaðsíða 14

322 LÆKNAblaðið 2019/105
R A N N S Ó K N
mikla offitu miðað við kjörþyngd (p < 0,001) en aðeins munaði 5
mínútum á tangartíma hjá þessum sömu hópum.
Tafla II sýnir samanburð á tíðni fylgikvilla á fyrstu 30 dögum
eftir aðgerð, bæði minniháttar og alvarlegra. Hjá sjúklingum í
kjörþyngd var tíðni skurðsýkinga 10% en tvöfalt hærri hjá sjúk-
lingum með mikla offitu (p = 0,005). Sjúklingar með hærri LÞS
gengust marktækt sjaldnar undir aftöppun fleiðruvökva miðað
við sjúklinga í kjörþyngd en tíðni nýtilkomins gáttatifs/-flökts og
lungnabólgu var hins vegar sambærileg. Ekki sást heldur mark-
tækur munur á tíðni alvarlegra fylgivkilla milli þyngdarflokka
né heldur dánartíðni innan 30 daga frá aðgerð sem var 2% fyrir
hópinn í heild.
Blæðing fyrstu 24 klst eftir aðgerð var sambærileg í hópunum
en sjúklingar í kjörþyngd fengu oftar rauðkornaþykkni en sjúk-
lingar í ofþyngd og munaði 0,7 einingum (p = 0,009). Legutími á
gjörgæslu var sambærilegur á milli hópanna fjögurra (tafla II) en
sjúklingar í ofþyngd höfðu tveimur dögum styttri heildarlegutíma
en sjúklingar með mikla offitu (p = 0,01).
Mynd 1a sýnir langtímalifun sjúklinga eftir aðgerð í LÞS-hóp-
unum fjórum. Lifun fyrir hópinn í heild var 97% eftir 1 ár, 90%
eftir 5 ár og 73% eftir 10 ár, og reyndist ekki marktækur munur
milli LÞS-hópa (log-rank próf, p = 0,088). Mynd 1b sýnir MACCE-
fría lifun sem einnig var sambærileg milli LÞS-hópanna fjögurra
þyngd höfðu sykursýki borið saman við 37% sjúklinga með mikla
offitu (p<0,001).
Í töflu I má sjá EuroSCORE II hópanna fjögurra, en það lækk-
aði með hækkandi LÞS, eða frá 2,8 fyrir sjúklinga í kjörþyngd í
1,6 hjá þeim sem voru með mikla offitu (p = 0,002). Munurinn var
marktækur milli allra hópa nema við samanburð sjúklinga með
offitu og mikla offitu (LÞS >35 kg/m2)(p = 0,29). Tafla I sýnir einnig
að einkenni sjúklinga metin með CCS- og NYHA-kvörðum voru
áþekk, líkt og útfallsbrot vinstra slegils og fyrri saga um hjarta-
sjúkdóma.
Tafla I sýnir lyf sem sjúklingar tóku fyrir aðgerð. Af sjúklingum
með mikla offitu tóku 83% beta-blokka fyrir aðgerð miðað við 68%
sjúklinga í kjörþyngd (p = 0,002) en fyrir hina tvo LÞS-flokkana var
hlutfallið í kringum 71%. Svipaða sögu var að segja um blóðfitu-
lækkandi lyf. 50% sjúklinga með mikla offitu tóku acetýlsalisýl-
sýru, sem var marktækt fleiri borið saman við aðra þyngdarhópa,
eða 35% með offitu, 39% í ofþyngd og 29% í kjörþyngd (p <0,001).
Ekki var marktækur munur á töku heparins og clopidogrels milli
hópanna.
Fjöldi fjartenginga á kransæðar var sambærilegur á milli allra
hópanna, einnig hlutfall aðgerða sem framkvæmdar voru á slá-
andi hjarta (OPCAB) (Tafla II). Í sömu töflu sést að aðgerðartími
var að meðaltali um 25 mínútum lengri hjá þeim sem voru með
Tafla II. Aðgerðartengdir þættir, gjöf blóðhluta, legutími, minniháttar og alvarlegir fylgikvillar hjá sjúklingum sem gengust undir kransæðahjáveitu á Íslandi 2001-2013
eftir líkamsþyngdarstuðli. Gefinn er upp fjöldi sjúklinga (%) eða meðaltal með staðalfráviki. Sjúklingar geta haft fleiri en einn fylgkvilla samtímis.
Aðgerðartengdir þættir Alls (n=1698) Kjörþyngd (n=386) Ofþyngd (n=811) Offita (n=388) Mikil offita (n=113) p-gildi
Aðgerð á sláandi hjarta (OPCAB) 371 (22) 87 (23) 168 (21) 90 (23) 26 (23) 0,75
Aðgerðartími (mín) 212 ± 56 207 ± 52 209 ± 56 219 ± 58 232 ± 62 < 0,001
Tangartími (mín) 46 ± 17 45 ± 17 47 ± 16 48 ± 21 50 ± 18 0,004
Notkun LIMA-græðlings 1597 (94) 354 (92) 767 (95) 365 (94) 111 (98) 0,047
Fjöldi fjærtenginga (bil) 3,5 (1-6) 3,4 (1-6) 3,5 (1-6) 3,5 (1-6) 3,5 (1-5) 0,61
Blæðing eftir aðgerð (ml) 983 ± 1016 1076 ± 811 957 ± 614 974 ± 1707 897 ± 719 0,09
Rauðkornaþykkni (ein) 2,6 ± 5 3,3 ± 6 2,6 ± 4 2,2 ± 6 2,4 ± 5 0,007
Minniháttar fylgikvillar 828 (49) 190 (49) 394 (48) 186 (48) 58 (51) 0,93
Sýking í skurðsári 176 (10) 39 (10) 72 (8,9) 43 (11) 23 (20) 0,003
Nýtilkomið gáttatif/-flökt 566 (33) 129 (33) 282 (35) 125 (32) 30 (27) 0,33
Aftöppun fleiðruvökva 185 (11) 61 (16) 83 (10) 32 (8) 9 (8) < 0,003
Lungnabólga 111 (7) 28 (7) 52 (6) 25 (6) 6 (5) 0,89
Þvagfærasýking 58 (3) 12 (3) 24 (3) 17 (4) 5 (4) 0,56
Alvarlegir fylgikvillar 286 (17) 75 (19) 131 (16) 60 (16) 20 (18) 0,45
Bráður nýrnaskaði 14 (1) 4 (1) 4 (0,5) 4 (1) 2 (2) 0,27
Miðmætisbólga 14 (1) 0 (0) 8 (1) 4 (1) 2 (2) 0,08
Bringubeinslos 27 (2) 4 (1) 12 (1) 9 (2) 2 (2) 0,51
Heilablóðfall 22 (1) 7 (2) 8 (1) 4 (1) 3 (3) 0,29
Fjöllíffærabilun 54 (3) 15 (4) 25 (3) 8 (2) 6 (5) 0,24
30 daga dánartíðni 40 (2) 12 (3) 17 (2) 9 (2) 2 (12) 0,73
Legutími
Legutími á gjörgæslu (dagar) 1,9 ± 3 1,9 ± 3 2 ± 3 1,7 ± 3 2 ± 3 0,70
Heildarlegutími (dagar) 11 ± 8 11 ± 8 11 ± 7 11 ± 8 13 ± 13 0,43