Fréttablaðið - 14.03.2020, Qupperneq 82

MÉR FINNST SKATT-
SVIK EINKENNA
EITRAÐA KARLMENNSKU, ÞAÐ
AÐ NEITA AÐ TAKA ÞÁTT Í
SAMFÉLAGINU.
Stefán
HVAR BIRTAST ÞÍN SKILABOÐ?
*Heimild: Rafrænar ljósvakamælingar Gallup, Q4 2019
81.925 MANNS HORFA DAGLEGA
Á SJÓNVARPSSTÖÐVAR OKKAR
ÚTVARP
79.147 HLUSTA DAGLEGA
Á ÚTVARPSTÖÐVAR OKKAR
135.264 MANNS SKOÐA
VÍSIR.IS DAGLEGA
VEFUR
AUGLÝSINGAMIÐILL LANDSINS
ÖFLUGASTI
MANNS NOTA OKKAR MIÐLA DAGLEGA!*
Síðasta fimmtudag frum-sýndi sviðslistahópur-inn Ást og karókí verkið Skattsvik Development Group í Borgarleikhúsinu. Hópinn skipa þeir Stefán
Ingvar Sigfússon, Adolf Smári
Unnarsson, Birnir Jón Sigurðsson,
Friðrik Margrétar- Guðmundsson
og Matthías Tryggvi Haraldsson.
Matthías var fyrr í mánuðinum
valinn leikskáld Borgarleikhússins
2020-21.
„Fyrsta sýningin sem við gerð-
um í Listaháskólanum hét Ást og
karókí, þaðan kemur nafnið. Við
fjöllum alltaf um ákveðnar hliðar
karlmennskunnar í verkunum
okkar. Í fyrsta verkinu okkar fjöll-
uðum við um karlmennsku og
ástarsorg. Í því verki skoðuðum
við keppni og yfirborðsgleði, meðal
annars,“ segi Stefán Ingvar.
„Núna vendum við kvæði okkar
í kross og beinum sjónum okkar að
skattsvikum,“ bætir Matthías við.
Löngum hefur sú fiskisaga f logið
að listamenn á Íslandi séu alræmdir
skattsvikarar. Nú eru þeir allir
fimm listamenn og því eðlilegt
að spyrja hvort verkið sé byggt á
þeirra eigin reynslu.
„Þetta er í það minnsta í fyrsta
skiptið sem við gerum þetta mark-
visst, að reyna að svíkja undan
skatti,“ segir Stefán.
„Já, þetta hafa þá kannski frekar
verið óviljandi skattsvik, sem hafa
orsakast af heimsku eða vanþekk-
ingu,“ segir Friðrik.
Þeir eru allir á einu máli um að
það sé líklega algengara að karl-
menn stundi skattsvik en konur.
„Ég er algjörlega á því að það
sé algengara að karlmenn stundi
skattsvik en konur. En ég vil alls
ekki skrifa það á heimsku eða van-
þekkingu, heldur einbeittan brota-
vilja,“ segir Stefán.
Helgi Seljan hjálpaði til
„Það er sannað að karlmenn eru
17% líklegri til að vera heimskir og
27% líklegri til að fremja skatta-
lagabrot,“ segir Matthías og bætir
svo við: „Þetta var listræn rannsókn
af okkar hálfu.“
„Við höfum nú samt fengið hag-
fræðinga, mannfræðinga og lög-
fræðinga til að spjalla við okkur,“
segir Birnir.
„Helgi Seljan kom líka til að
kenna okkur að svíkja undan
skatti. Eða sko, hann er bara búinn
að rannsaka skattsvikara svo ítar-
lega. Ætli hann hafi nokkuð áttað
sig á því að hann væri í raun að
kenna okkur að svíkja undan skatti
með því að deila þekkingu sinni á
þennan hátt,“ segir Matthías.
„Já, hann náttúrulega af laði
sér mikillar þekkingar í þessum
málum þegar hann rannsakaði
Samherjamálið,“ segir Birnir.
Stefán segir að það sé vafalaust
tenging á milli þess að skoða skatt-
svik til hlítar, nú í ljósi þess að þeir
séu að stíga sín fyrstu skref sem
listamenn.
„Já, það er sniðugt fyrir okkur að
vita þetta. Svo við græðum meiri
pening, auðvitað,“ segir Birnir.
Taktlaus Stefán
Hluti hópsins kynntist í Mennta-
skólanum í Reykjavík. Allir í
hópnum lærðu svo sviðslistir við
Listaháskólann nema Friðrik, hann
lærði tónsmíðar.
„Við leikum okkur með tónlist í
sýningunni, en ég er til dæmis ekki
tónlistarmaðurinn í sýningunni.
Við erum allir að hjálpast að,“ segir
Friðrik.
„Ég spreyti mig á gítarleik,“ segir
Matthías.
„Og ég spila á trompet, sem ég hef
ekki gert í tíu ár,“ segir Birnir.
„Ég fékk ekki að taka þátt í tón-
listinni, ég er ómúsíkalskur og takt-
laus,“ bætir Stefán við.
„Já, Stefán er eiginlega rosalega
taktlaus,“ segir Friðrik.
Í öllum skilningi orðsins þá?
„Já, já, auðvitað. Í öllum skilningi
orðsins,“ segir Friðrik.
Birnir massaðastur
Þeir segja gegnumgangandi þema
í verkum þeirra vera karlmennsk-
una.
„Síðasta sýning sem við gerðum
tók á eitraðri karlmennsku í allri
sinni mynd,“ segir Stefán.
„Í henni vorum við að glíma og
berjast,“ segir Friðrik.
„Birnir var massaðasti meðlimur
hópsins, samkvæmt rannsóknum,“
segir Matthías.
„Það er ég, Birnir,“ segir Birnir.
„En þetta er ekki svo ólíkt. Mér
finnst skattsvik einkenna eitraða
karlmennsku, það að neita að taka
þátt í samfélaginu. Þetta eru alltaf
einhverjir spaðar, jakkafata Verzló-
strákar. Mér finnst þessi einbeitti
vilji til að taka ekki þátt í því að
byggja upp samfélagið vera mjög
áhugaverður,“ segir Stefán.
„Við erum í raun að læra það
hversu eitraður sá hugsunarháttur
er,“ segir Birnir og bætir svo við:
„Learning by doing, væri hægt að
segja.“
„Við stofnuðum í alvöru fyrirtæki
á Írlandi sem heitir sama nafni og
sýningin, Skattsvik Development
Group. Það er gífurlega hátt þjón-
ustustig fyrir skattsvikara á Írlandi.
Það er ekki síður mikilvægt,“ segir
Matthías.
„Alveg rétt. Við þurftum bara að
hringja eitt símtal og þá vorum við
komnir með ritara og skrifstofu.
Eða í raun gervi-skrifstofu, bara til
að sanna að við værum með starf-
semi á Írlandi.“
Adolf ætlar ekki að hætta
Hópurinn segir upphæðina sem
hann fékk frá Borgarleikhúsinu til
að skapa verkið hlaupa á milljónum
króna, en þeir fjármunir fóru að
megninu til í rannsóknarvinnuna.
„Markmiðið er að græða pening á
þessu. Þannig að við settum okkur
það markmið að allavega ekki eyða
meiri peningum en við fengum. Það
að stofna fyrirtæki á Írlandi, kaupa
skúffufyrirtæki í Panama, þetta er
náttúrulega ákveðinn kostnaður,“
segir Friðrik.
„Þetta var ákveðinn kostnaður,“
segir Matthías.
„Já, en borgar sig samt. Það mikil-
vægasta er að þótt skatturinn tapi
kannski 800 þúsund krónum á
þessu, þá erum við sjálfir að græða
kannski 25 þúsund kall,“ segir
Stefán.
„Já, já, svo getum við haldið
áfram að svindla á skattinum þó
að sýningunni ljúki,“ segir Adolf.
Miða á sýninguna er hægt að
nálgast á borgarleikhus.is, enn eru
nokkrir lausir á sýninguna í kvöld
og annað kvöld.
steingerdur@frettabladid.is
Einbeittur
brotavilji
karlmanna í
skattsvikum
Sviðslistahópurinn Ást og karókí frum-
sýndi verkið Skattsvik Development Group
í vikunni. Uppselt var á sýninguna, en
hún snýst fyrst og fremst um eitraða karl-
mennsku og skattsvik.
Meðlimir sviðslistahópsins Ást og Karókí: Stefán, Birnir og Friðrik
og fyrir framan þá sitja þeir Adolf og Matthías. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
1 4 . M A R S 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R50 L Í F I Ð ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
LÍFIÐ