Bændablaðið - 05.12.2019, Blaðsíða 29

Bændablaðið | Fimmtudagur 5. desember 2019 29
Íslensk framleiðsla
á Bílskúrs- og Iðnaðarhurðum
564-0013 | 865-1237
Þegar velja skal vinnuvéla- og landbúnaðar-
dekk skipta gæði, ending og áreiðanleiki
höfuðmáli.
Maxam dekkin eru hagkvæmur kostur
og hafa reynst vel við krefjandi aðstæður.
Gerðu kröfur — hafðu samband við sölumenn
okkar í síma 590 5280 og kynntu þér kosti
Maxam dekkjanna.
KLETTUR / SALA OG ÞJÓNUSTA / KLETTAGARÐAR 8-10 / 104 REYKJAVÍK / 590 5100 / klettur.is
Hagkvæm
dekk fyrir
alvöru kröfur
BÆKUR&MENNING
Bókhlaða Gunnars Guðmunds­
sonar frá Heiðarbrún hefur gefið
út bókina Leitin að Njáluhöfundi.
Gunnar þekkja margir því hann
var um langt árabil veiðivörður í
Veiðivötnum og árið 2017 gaf bók­
hlaðan út 2 binda verk, Veiðivötn
á Landmannaafrétti, efnismiklar
og fróðlegar bækur með skemmti­
legu myndefni.
G u n n a r, s e m e r
Njálusérfræðingur, birtist í sjón­
varpsþáttunum „Á tali hjá Hemma
Gunn“ um svipað leyti og bjórinn
var leyfður á Íslandi. Þar reyndi sá
snjalli sjónvarpsmaður Hemmi að
reka Gunnar á gat með spurningum
úr Njálu. Gunnar stóðst þetta próf
með sóma og svaraði öllum spurn­
ingum kórrétt.
Hér er á ferðinni afar fróðleg
bók, þar sem Gunnar gerir tilraun
til þess að finna hvaða maður ritaði
Njálu, eða a.m.k
þrengja hringinn
um líklegan höf­
und. Í inngangi
biður Gunnar
lesendur „að hafa
í huga, að megin­
efni bókarinnar er
byggt á athugunum
hans, hugleiðingum
og meginröksemda­
færslur eru hans“.
Fyrri hluti bókar
Gunnars segir frá
Njálu, tilurð henn­
ar, um hugsanagang
og þekkingarbak­
grunn höfundar og
svo lífsskoðanir.
Í seinni hluta eru
teknar fyrir 14 kenningar og til­
gátur um Njáluhöfund, t.d. Helga
Hannessonar, Benediks Gíslasonar
frá Hofteigi og Árna sonar hans,
Einars Ól. Sveinssonar, Tryggva
Þórhallssonar, Þórðar Tómassonar
og svo Matthíasar Johannessen og
Einars Kárasonar svo nokkrir séu
nefndir.
Gunnar hefur þann hátt á að
kryfja hverja tilgátu fyrir sig, greinir
hvað er rétt, hvað er ólíklegt og hvað
er líklegt. T.d. segir Einar Kárason
að „verk eins og Njála er skrifuð
af þrautþjálfuðu stórskáldi. Það er
skrýtið, að þegar menn giska á höf­
unda fornritanna, þá er oftast leitað
í smiðju viðvaninga ... Fullsannað
þykir að Njála hafi ekki verið skrif­
uð fyrr en nálægt 1280 og hinn
mikli rithöfundur þess tímaskeiðs
er Sturla Þórðarson.“
Bókinni vindur fram með
skemmtilegum og áhugaverðum
hætti. Vitaskuld lýkur leitinni að
höfundi Njálu aldrei en það færir
okkur nær uppruna og rótum þessa
mikla meistaraverks að beita kenn­
ingum fræðanna til þess að leita
hans. Engin bók hefur haft viðlíka
áhrif á mótun og menningu landsins
en sagan af vináttu, vonbrigðum,
svikum og morðbrennunni miklu.
Bók Gunnars um leitina að höfundi
hennar færir okkur enn nær skilningi
á verkinu og um leið þjóðarkjarnarn­
um.
Dr. Haraldur Matthíasson var
íslensku­ og sögukennari minn í
Menntaskólanum að Laugarvatni.
Dr. Haraldur fór með okkur í ferð
á Njáluslóðir í einni af langferða­
bifreiðum Ólafs
Ketilssonar og bíl­
stjórinn var Bjarni
Sigurðsson frá Geysi.
Þegar dr. Haraldur var
í hlutverki fararstjór­
ans varð sagan ljóslif­
andi, enda greinilegt
hve dr. Haraldi þótti
vænt um þetta mikla
ritverk. Dr. Haraldur
var í yfir 20 ár
fararstjóri í ferðum
Ferðafélags Íslands
á Njáluslóðir, enda
fáir menn en hann
fróðari um söguna
af brennunni miklu.
N i ð u r s t a ð a
Gunnars er að
Njá luhöfundur
er í miklum tengslum við Þvottá
í Álftafirði, fólkið á Keldum á
Rangárvöllum og í þriðja lagi er kunn­
ugleiki hans í Vestur­Skaftafellssýslu
slíkur að sá kunnugleiki byggist ekki
á nokkrum ferðum, heldur hlýtur
eitthvað meira að koma til. Getum
við fundið mann sem sameinar þetta
þrennt? er spurningin sem Gunnar
varpar fram til lesenda eftir að hafa
beitt sagnfræðilegum rökum.
Hér er vel heppnuð bók sem
allt áhugafólk um Njálu mun hafa
bæði gagn og gaman af. Kannski
munu þeir Gunnar frá Heiðarbrún,
Einar Kárason og jafnvel Matthías
Johannessen hittast á málþingi um
höfund Njálu?
Kristinn M. Bárðarson,
kennari, Selfossi.
Leitin að Njáluhöfundi
GunnarsGuðmunds son frá Heiðarbrún.