Bændablaðið - 05.12.2019, Síða 60

60 Bændablaðið | Fimmtudagur 5. desember 2019
Ánauð manns á jörðinni er skelfi-
leg, tegundir deyja út á degi hverj-
um!
Þegar ég var að alast upp á árunum
milli 1950–60 sá ég oft á vorin endur
með unga í skurðum og á tjörnum
sem er falleg sjón. Í sveitinni minni
á Fljótsdalshéraði var sérstaklega
mikið fuglalíf og þegar ég fór um
móana þá flugu upp rjúpur með stór-
an ungahóp sem er yndisleg sjón og
ég sakna hennar.
Fyrir nokkrum árum ræddi ég við
kunningja sem eru veiðimenn um
fækkun í andastofninum sem þeir
neituðu í fyrstu en viðurkenndu
svo, að hér áður fyrr þegar þeir fóru
um landið til að veiða, þá hafi þeir
alltaf séð eitt par í hverjum skurði
en það væri ekki lengur, þeir sögðu
það sama eiga við um þegar þeir
færu til veiða á kajaknum sínum
í sefgrasinu. Hér áður fyrr fóru
rjúpnaveiðimenn úr Reykjavík í
Heiðmörkina eða upp á Hellisheiði
en nú þurfa þeir að fara þvert yfir
landið til þess!
Ég skrifa þessar línur ekki síst
fyrir hvatningu áhyggjufulls vinar,
sem sér hversu fuglalífi hefur hrak-
að á æskustöðvum sínum undir
Eyjafjöllunum. Hann segir það mun
fátækara í dag, því þá hafi verið um
150 andapör í landi jarðarinnar.
Við vinirnir teljum að banna eigi
veiði á fleiri fuglategundum
Við teljum að bændur sem vilja
stuðla að fjölbreyttu fuglalíf í landi
sínu eigi að banna veiði á bæði and-
fuglum og rjúpu núna strax, þar til
að það verði bannað með lögum!
Bændur eigi að moka ofan í, óþarfa
skurði, sem nú er mögulegt með til-
komu Votlendissjóðs. En þangað til
að stífla þá með ónýtum heyrúllum.
Með þessu væru þeir að endurheimta
búsvæði fugla, auk þess að leggja
mikilvægt framlag til loftslagsmála
í heiminum! Já ég segi í heiminum
„því rotnun jurtaleifa, þegar súrefni
kemst að þurrum mýrum (hægur
bruni) er stærsti mengunarvaldur
heimsins!
Við teljum að banna eigi veiði
lunda og annarra sjófugla núna
strax! Það sé
til skammar að
auglýsa erlend-
is veiðiferðir
til landsins. Því
vegna hlýnunar,
súrnunar sjávar
og breyttra lífs-
skilyrða eiga
sjófuglar nú þegar erfitt uppdráttar.
Á Íslandi verði aðeins leyft að
veiða gæsir auk hreindýra, ásamt
stangveiði í ám og vötnum. Við
teljum það nægilega fjölbreytta bráð
fyrir veiðimenn.
Þessu fylgja svo óskir um góða
veiðisiðfræði „að fella ekki kú frá
hreindýrskálfi“ því kálfurinn nýtur
góðs af móður sinni, eins og allir
hljóta að sjá!
Græðgi sumra veiðimanna hefur
lítil takmörk
Sú græðgi mun þurrka upp
fuglastofna hér á landi að miklu
leyti, ef fram fer sem horfir. Eitt
sinn heyrði ég mann lýsa því þegar
hann skaut um eina helgi fulla kerru
af gæsum, alls 120 fugla, og mér
skilst það sé alls ekki einsdæmi.
En líf sumra veiðimanna virðist
ekki vera hamingjuríkt nú til dags,
nema geta farið á veiðar og veytt
fjölda dýra: anda-, gæsa-, rjúpna- og
hreindýra, auk silungs- og laxveiði
sama árið! Við teljum að banna eigi
veiði áðurnefndra tegunda, og síðan
setja kvóta á fjölda fugla hvers veiði-
manns eftir það!
Ég tel þar að auki að réttur okkar
sem ekki förum til veiða, en eigum
landið líf þess og gæði, sé að „sjá
fugl á flugi – endur með unga á
tjörnum og rjúpur með stóran unga-
hóp“.
Siðferðilega eiga dýr af öllum
tegundum rétt til lífs á jörðinni eins
og maðurinn, við öll erum erfingjar
jarðarinnar! Fátt hneykslar mann
meira en veiðimaður sem stendur
gleiður yfir bráð sinni, sem þegar
er í útrýmingarhættu!
Tökum höndum saman – drögum
úr ánauð á dýrastofna og endur-
heimtum búsvæði þeirra strax!
Skilum landinu í sama ástandi og
foreldar okkar þáðu það, SKYLDAN
er okkar!
Ábyrgð Íslands
Við Íslendingar höfum skuldbundið
okkur til að ábyrgjast 25 tegundir
fugla. Það er hlutverk sem skapast
ef 20% Evrópustofns viðkomandi
tegundar heldur líka til á Íslandi.
Þetta á við um alla fugla, til lands
og sjávar!
Örn Þorvaldsson
Komin er út hjá Bókaútgáfunni
Hólum bókin „Það eru ekki
svellin“ – sögur og sagnir af
Borgfirðingum eystri, í sam-
antekt Gunnars Finnssonar
sem lengi var skólastjóri þar.
Hér á eftir verður gripið niður
í bókina:
Helgi Hlynur Ásgrímsson á
Svalbarði og Hvannstóðsmaðurinn
Jón Sveinsson á Grund voru
ásamt fleiri gangnamönnum við
smalamennsku í Loðmundarfirði.
Þegar þeir eru að búa sig undir
að fara heim bregður Jón sér upp
fyrir réttarvegginn til að ganga
örna sinna. Þegar hann er nýbúinn
að hysja upp um sig kemur hundur
Helga Hlyns og byrjar að velta sér
upp úr afurðunum. Helgi tekur
hundinn útkámugan og illa þefj-
andi og hendir honum í ána, trekk
í trekk þangað til rakkinn neitar
að koma til hans. Endar það með
því að þeir taka hann með í bíl-
inn. Þegar hundurinn er rétt kom-
inn inn í bílinn hristir hann sig
allan og stendur ýringurinn yfir
þá Jón og Helga og lyktin engu
betri en fyrir baðið. Helgi Hlynur
varð alveg brjálaður en Jóni var
skemmt og hann ætlaði alveg að
kafna úr hlátri alla leiðina heim.
Eftir þetta voru þeir „félagar“,
Jón og hundurinn, aldrei kallaðir
annað en Nonni og Manni!
Hundurinn átti sér ekki við-
reisnar von því að Helgi Hlynur
leit hann aldrei réttu auga eftir
þetta og lét lóga honum stuttu
síðar.
– – –
Sveinbjörn á Dallandsparti var
sérdeilis skemmtilegur náungi
og eru margar sögur sagðar
af honum. Eitt sinn kleif hann
Álftavíkurtindinn. Þá sagði hann
að það þýddi ekkert nema fyrir
þaulvana fjallgöngumenn að
klífa tinda. Þeir yrðu að æfa sig
að ganga á snúrustaurunum heima
hjá sér áður en þeir legðu í hann.
Sveinbirni sagðist svo frá við
komuna á tindinn:
„Það voru svo mikil veðra-
brigði þarna uppi að ég sólbrann
á annarri kinninni en mig kól á
hinni!“
– – –
Ingimundur Magnússon hét at-
vinnuráðgjafi á Héraði. Hann var
glaðbeittur og kotroskinn og gerði
sér far um að kynnast bændum og
búaliði í efra og neðra.
Eitt sinn heimsótti hann
Magnús Þorsteinsson í Höfn, sem
lengi var oddviti og síðar sveitar-
stjóri í Borgarfjarðarhreppi. Þegar
Ingimundur kemur í fjárhúsið
blasir við honum stólpagripur og
hann segir:
„Það leynir sér ekki að hérna er
göfug ættmóðir margra myndar-
legra lamba.“
„Ja, það er einn hængur á,“
segir Magnús þá.
„Nú? Hver er hann?“ spyr
Ingimundur.
„Það er pungurinn,“ svarar
Magnús.
LESENDABÁS
Gamansögur af
Borgfirðingum
eystri
Ánauð mannsins á jörðinni!
Örn Þorvaldsson.
Stokkandarmóðir með unga
BÆKUR & MENNING
Sveitarstjórn Húnaþings vestra:
Brýnt að flýta framkvæmdum
við Vatnsnesveg
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
Sveitarstjórn Húnaþings vestra
fagnar því að framkvæmdir við
veg 711, Vatnsnesveg, sé að finna
í fimmtán ára samgönguáætlun
fyrir árin 2020–2034.
Tekið er tillit til áherslu sveit-
arstjórnar Húnaþings vestra að
vegurinn sé ekki fjármagnaður úr
tengivegapotti
enda hefði það
líklega seinkað
öðrum nauðsyn-
legum tengi-
vegabótum á
svæðinu.
Ferðatími í
skólabíl hefur
lengst
Sveitarstjórn
H ú n a þ i n g s
vestra ítrekar
nauðsyn þess
að f ram-
kvæmdir við
skólaakstursleiðir verði settar í
forgang innan samgönguáætlunar.
Grunnskólabörn sem búa við veg
711 þurfa að fara í skólabíl um veg-
inn tvisvar á dag, hvern virkan dag,
níu mánuði ársins, í tíu ár. Þannig
velkjast börnin á vondum vegi, á
lágmarkshraða, með tilheyrandi
óþægindum og nú í haust hefur
daglegur ferðatími skólabíla lengst
um 40 mínútur vegna óviðunandi
ástands vegarins.
Aukin umferð um veg 711
Mælingar sýna að veruleg umferð-
araukning hefur orðið um veg 711
og telur sveitar-
stjórn varhuga-
vert að slá af
öryggiskröfum
á þeim köflum
vegarins þar sem
umferð skólabíla
er enda hefur
aukin umferð
haft í för með sér
aukna slysatíðni,
s.s. útafakstur og
bílveltur.
Það veldur
sve i t a r s t jó rn
H ú n a þ i n g s
vestra veruleg-
um vonbrigðum
að framkvæmdir við veg 711 séu
ekki fyrirhugaðar fyrr en á þriðja
tímabili áætlunarinnar, á árunum
2029–2034. Sveitarstjórn telur afar
brýnt að framkvæmdinni verði flýtt
og sett á fimm ára aðgerðaáætlun
fyrir árin 2020–2024 þannig að
vinna við hönnun og framkvæmdir
hefjist tafarlaust. /MÞÞ
Gunnar Finnsson er til vinstri á
myndinni.