Bændablaðið - 05.12.2019, Blaðsíða 64

Bændablaðið | Fimmtudagur 5. desember 201964
MATARKRÓKURINN
LÍF&LYST – BÆRINN OKKAR
Auður kaupir jörðina af foreldr-
um sínum árið 2000 en foreldrar
hennar eru Gunnar Jóhannesson
frá Hömrum og Kristín Carol
Chadwick frá Leeds, Englandi.
Sama ættin hefur búið á
Hömrum síðan 1726.
Býli: Hamrar II í Grímsnesi.
Staðsett í sveit: Keyrt er um
Sólheimahring. Hamrar eru austast
í hringnum, niður við Hvítá.
Ábúendur: Auður Gunnarsdóttir
frá Hömrum og Ingólfur Jónsson
frá Miðfelli í Þingvallasveit.
Fjölskyldustærð (og gæludýra):
Auður og Ingólfur. Börnin eru
Gunnar, 14 ára og Hrafnhildur,
10 ára. Fyrir á Ingólfur þrjár upp­
komnar dætur, Silju, Rut og Tinnu.
Gæludýrin eru: Kettirnir Lísa,
Nala, Matti og Ólífvera.
Hundarnir eru: Birta, Skotta,
Kerling, Skvísa og Larfur.
Stærð jarðar? Hamrar II eru tæpir
200 ha og tún um 55 ha en jörðin
liggur að Hömrum I, sem einnig er
nýtt af okkur.
Gerð bús? Sauðfjárbú, hross og
verktakastarfsemi ýmiss konar.
Fjöldi búfjár og tegundir? 400
vetrarfóðraðar kindur, 30 hross og
17 hænur.
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum?
Börnin fara í skólann rétt fyrir átta.
Eftir það taka við ýmis verk, mis­
munandi eftir árstíðum. Þessa dag­
ana er rútínan frekar hefðbundin,
gegningar, bókhald og verktaka­
starfsemin.

Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Það er alltaf leiðinlegt
þegar eitthvað bilar í heyskap, þó
er heyskapur rosa skemmtilegur í
góðu veðri og allt gengur vel.
Svo er það svo merkilegt að þó
maður geti orðið mjög þreyttur
(eiginlega sjúklega þreyttur) á
sauðburði og í smalamennskum,
Þá eru það mjög skemmtilegir tímar
líka.
Hvernig sjáið þið búskapinn
fyrir ykkur á jörðinni eftir fimm
ár? Svipaður. Vonandi meiri kraft­
ur í ræktun, bæði á fé og túnum.
Hvaða skoðun hafið þið á félags-
málum bænda? Við lítum upp til
þeirra sem standa vörð um íslensk­
an landbúnað. Það er ekki auðvelt
verk þessa dagana.
Hvernig mun íslenskum landbún-
aði vegna í framtíðinni? Mjög vel.
Hvar teljið þið að helstu tæki-
færin séu í útflutningi íslenskra
búvara? Þetta er viðkvæm spurn­
ing.
Hvað er alltaf til í ísskápnum?
Mjólk, ostur, feti og rabarbarasulta.
Hver er vinsælasti maturinn á
heimilinu? Bjúgur, heimagert kjöt­
fars og ærfille.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Við munum ekkert eftir
neinu sérstöku. En gjafakerfi í fjár­
húsin, eftirlitmyndavélar á sauð­
burði og dróni við smalamennskur.
Allt framfarir sem munar mikið
um.
Snúningur á rækjukokteilinn og jólaleg önd
Margir kjósa auðveld jól með
góðum matarundirbúningi. Það er
hægt að gera bragðgóða og ferska
rétti sem kalla ekki á mikið stress,
heldur bara smá skipulagningu.
Það er hægt að kryddleggja, gera
sósur og eftirrétti með góðum fyrir­
vara og geyma í kæli eða jafnvel
frysti.
Ceviche
Það getur verið sniðug leið í mat­
reiðslunni að taka hefðir frá heitari
löndum og blanda við úrvals íslenskt
sjávarfang. Ein góð hugmynd er
rétturinn ceviche með ristuðu brauði
og þá erum við eiginlega komin með
snúning á gamla rækjukokteilinn.

Chili Tiger's safi
› Lítið stykki (5 cm) ferskur engifer,
skorinn í tvennt
› 1 lítið hvítlauksrif, skorið í tvennt
› Blöð af 4 kóríander stilkum, söxuð
› 8 lime-aldin, safinn kreistur úr og
börkur tekinn af helmingnum
› 1/2 tsk. salt
› 2 tsk. Amarillo Chile Paste (eða hvaða
chili sem er)
Aðferð
Setjið engiferið, hvítlaukinn, kórí­
ander og lime­safann í skál. Hrærið
og leyfið því að standa í 5 mínútur.
Sigtið blönduna í gegnum sigti í aðra
skál. Bætið við salti og chili­maukinu
og blandið vel saman. Þetta er gott
að geyma í fjórar klukkustundir í
ísskápnum.
Ceviche
› 1 stór rauðlaukur, mjög þunnt skorinn
› 600 g af hvítum fiski eða
skelfiski, bein- og roðlaus
› Chili Tiger‘s safi (hér að ofan)
› Nokkur kóríanderlauf, fínt söxuð
› 1 chili, fræhreinsaður og saxaður fínt
› 1 sæt kartafla, soðin og skorin í litla
teninga
› Fínt sjávarsalt
Aðferð
Skolið laukinn og látið hann liggja
í bleyti í klakavatni í 10 mínútur.
Hellið vatninu af og þerrið vand­
lega, dreifið á pappír eða hreint eld­
hússtykki til að fjarlægja umfram
vatn og setjið síðan í ísskáp þar til
þess er þörf. Þetta mun gera laukinn
mildari og hjálpa til við að halda
sneiðunum stökkum.
Skerið fiskinn í jafnar ræmur (3 x
2 cm). Setjið í stóra skál, bætið við
góðri klípu af salti og blandið var­
lega saman við með skeið. Saltið
mun hjálpa til við að marinera fisk­
inn. Látið þetta standa í tvær mín­
útur, hellið síðan kryddvökvanum
yfir og blandið varlega saman með
skeiðinni. Látið fiskinn „eldast“ í
þessari marineríngu í 2 mínútur.
Bætið lauknum, kóríander, chili
og sætum kartöflum við fiskinn.
Blandið varlega saman við með
skeiðinni og smakkið, til að ganga
úr skugga um að jafnvægi salts, súrs
og chili sé í lagi. Skiptið þessu á
milli diska og berið fram strax með
salati.
Jólaleg önd með stökkum kartöfl-
um og púrtvínssósu
Hunangs­ og sinnepsgljáð önd er
falleg viðbót við jólaborðið. Það er
góð hugmynd að láta hana liggja í
kryddlegi yfir nótt.
› 3 kvistir af fersku rósmarín
› 1 stk. múskat
› nýmalaður svartur pipar
› 2 appelsínur
› 1 x 2 kg heil önd eða bringur (þá er
pönnusteiking og svo settar í ofn
þegar gesti ber að garði, gott að nota
hitamæli upp að 60 gráðu kjarnhita)
› 8 hvítlauksrif
› 3 rauðlaukar
› nokkrir stilkar sellerí
› 3 stk. gulrætur
› 5 sentimetrar ferskt engifer
› ½ stafur kanil
› 3 lárviðarlauf
› 2 kg kartöflur
› 1 lítri eplasafi eða kjúklingasoð
› 2 msk. hveiti
› 200 ml púrtvín
Taktu laufin af einum rósmarínstilk.
Rífið hálft múskatið og takið börk
af báðum appelsínunum.
Skerið appelsínurnar í tvennt og
leggið til hliðar til að fylla öndina
með.
Setjið allt hráefni á bretti með einni
matskeið af sjávarsalti og saxið
það allt saman. Nuddið blöndunni
um alla öndina, að innan sem
utan. Lokið með plastfilmu og
látið standa í ísskápnum í nokkrar
klukkustundir eða yfir nótt til að
láta jólabragðið komast inn í kjötið.
Hitið ofninn í 180 gráður og setjið
ofnskúffu í miðjan ofninn.
Fyllið öndina með rósmarínkvist­
um, hvítlauksrifunum og skornum
appelsínuhelmingnum.
Afhýðið og skerið laukinn í fjóra
hluta. Snyrtið síðan og saxið selleríið
og gulræturnar gróflega. Afhýðið og
saxið engiferinn. Dreifið grænmetinu
og engiferinu í botninn á ofnfatinu
ásamt kanil og lárviðarlaufum.
Setjið öndina ofan á kryddið og
grænmetið, með brjósthliðina upp,
og skiljið eftir pláss fyrir kart­
öflurnar í kring til að þær eldist í
fitunni og safanum.
Á meðan eru kartöflurnar afhýddar
og skornar í bita.
Setjið í pott og hyljið með köldu,
söltu vatni. Látið sjóða í 5 til 10
mínútur, en hellið síðan vatninu af
og þerrið í sigti.
Penslið fituna með sinnepi og hun­
angi.
Öndin er loks pipruð, kartöflur
settar í kringum hana, eplasafa hellt
í botninn og hún elduð í klukku­
stund, þar til hún er orðin gullin.
Hellið safa yfir á 15 mínútna fresti
til að tryggja jafnan gljáa.
Takið úr ofninum og látið hvíla
í 15 mínútur. Hægt er að nota
yndislegan safann sem eftir er á
pönnunni til að búa til kjötsósu,
með smá hveiti og púrtvíni.
Berið fram með kartöflunum og
kjötsósunni.
Bjarni Gunnar Kristinsson
Matreiðslumeistari
Ceviche með skelfiski, japönsku
majónesi með kóríander og lime-safa.
Hamrar II
Úr eftirlitsmyndavélinni í fjárhúsunum.