Fréttablaðið - 19.05.2020, Blaðsíða 10

Mig grunar að
eitthvað hefði verið
sagt ef verktaki frá Dort-
mund í Þýskalandi fengi að
malbika Akur-
eyrarflugvöll.
Halla Helgadóttir,
framkvæmda-
stjóri Hönnunar-
miðstöðvar Íslands
ÁRA5ÁBYRGÐUMBOÐSAÐILI FIAT Á ÍSLANDI • ÍSLENSK-BANDARÍSKA • ÞVERHOLT 6 • 270 MOSFELLSBÆR • S. 534 4433 WWW.FIATPROFESSIONAL.IS • WWW.ISBAND.IS • ISBAND@ISBAND.IS • OPIÐ VIRKA DAGA 10-18 • LAUGARDAGA 12-16
FIAT HÚSBÍLAEIGENDUR
ER HÚSBÍLLINN ÞINN KLÁR FYRIR SUMARIÐ?
BJÓÐUM UPP Á SMURÞJÓNUSTU OG LÉTTA ÁSTANDSSKOÐUN FYRIR SUMARIÐ:
• SJÓNSKOÐUN Á BREMSUKERFI OG UNDIRVAGNI
• LJÓS YFIRFARIN
• ÁSTAND HJÓLBARÐA METIÐ OG LOFTÞRÝSTINGUR MÆLDUR
• ÞURRKUR OG RÚÐUSPRAUTUR YFIRFARNAR
• ÁSTAND KÆLIKERFIS METIÐ
• HLEÐSLA RAFKERFIS MÆLD.
ALLIR VINNA – ENDURGREIÐSLA Á VSK Á VINNULIÐ AÐ LÁGMARKSUPPHÆÐ 25.000 KR. ÁN VSK.
B RE TL AND Breska ríkið hefur
úthlutað verkefnum upp á meira
en milljarð punda, eða rúmlega 176
milljarða íslenskra króna, til einka-
fyrirtækja án útboðs. Um er að ræða
stór verkefni tengd viðbrögðum
ríkisins við COVID-19 faraldrinum
og hafa ráðherrar ákveðið að nota
lagaklausu frá 2015 til að víkja frá
reglum um útboð í ljósi aðstæðna.
Samkvæmt umfjöllun breska
dagblaðsins The Guardian hafa
minnst 115 fyrirtæki fengið verkefni
upp á samtals milljarð punda, án
útboðs, frá því að faraldurinn hófst.
Heildarlistinn yfir öll verkefni sem
ekki hafa farið í útboð hefur ekki
fengist afhentur. Stærsta verkefnið,
upp á 234 milljónir punda, um að
útvega ókeypis skólamáltíðir, fór til
fyrirtækisins Edenred. Brake Broth-
ers og BFS Group fengu 208 milljóna
punda verkefni sem snýst um að
útvega fólki í viðkvæmri stöðu mat.
Randox hlaut 133 milljóna punda
samning til að framleiða COVID-
19 próf. Hefur sá samningur verið
gagnrýndur þar sem Owen Pater-
son, þingmaður Íhaldsf lokksins,
er ráðgjafi hjá fyrirtækinu. Randox
hefur ekki viljað svara fyrirspurn-
um um aðkomu þingmannsins.
Samtökin Tussell aðstoðuðu The
Guardian við að safna upplýsing-
unum. Gus Tugendhat, stofnandi
samtakanna, segir að það sem hafi
verið opinberað kunni aðeins að
vera toppurinn á ísjakanum. „Frá
því að faraldurinn hófst höfum við
séð gríðarlega aukningu í úthlutun
verkefna hins opinbera án útboða,“
segir Tugendhat.
Daniel Bruce, framkvæmda-
stjóri Transparency International
UK, varar við því að aðstæðurnar
séu notaðar til að minnka gagnsæi.
„Þessi fjöldi verkefna er áhyggjuefni
og setur hættulegt fordæmi sem
getur skaðað hagsmuni almennings
og minnkað traust,“ segir Bruce.
Utanríkisráðuneytið segir að
fylgst sé með málinu og framvindu
þess. Nýverið fékk fyrirtæki í Bret-
landi úthlutað 300 milljóna króna
verkefni til að sjá um markaðsher-
ferðina „Ísland – saman í sókn“, sem
blása á lífi í íslenska ferðaþjónustu.
Mjög litlu munaði að íslensk auglýs-
ingastofa yrði fyrir valinu og kemur
til greina að útboðið verði kært.
Halla Helgadóttir, framkvæmda-
s t jór i Hön nu n a r m ið s t ö ðva r
Íslands, segir að niðurstaða útboðs-
ins sé hvort tveggja ímyndarlega
óheppileg fyrir Ísland og efna-
hagslega í ljósi þeirra aðstæðna
sem COVID-19 faraldurinn hefur
skapað. Íslensk stjórnvöld hefðu
mátt leita nýrra leiða og taka tillit
til aðstæðna, án þess að sniðganga
reglur um samkeppni og útboð eins
og Bretar virðast hafa gert, sem sé
alls ekki til fyrirmyndar.
„Mig grunar að eitthvað hefði
verið sagt ef verktaki frá Dortmund
í Þýskalandi fengi að malbika Akur-
eyrarf lugvöll, en það er verkefni
sem er líka hluti af COVID-19 við-
bragði stjórnvalda. Núna er ekki
góður tími til að senda stór verkefni
úr landi, og engar faglegar né gæða-
legar forsendur til þess miðað við
að það munaði nánast engu á þeim
sem voru í efstu sætum,“ segir Halla.
„Ísland er þekkt víða um heim
fyrir skapandi greinar og erfitt að
trúa því að ekki hefði verið hægt
að tryggja að framúrskarandi fólk
úr skapandi greinum, markaðs- og
auglýsingafólk á Íslandi, leiddi þetta
verkefni.“ arib@frettabladid.is
Stór verkefni ekki verið sett í útboð
Breskir ráðherrar hafa notað heimild í lögum til að sleppa við að fara með stór verkefni tengd COVID-19 faraldrinum í útboð. Með-
al annars samning við Randox, sem þingmaður Íhaldsflokksins starfar fyrir. Íslenska utanríkisráðuneytið fylgist vel með málinu.
Hitamælingar við verslanir
Starfsmaður tískuvöruverslunarinnar Gucci kannar hitann á konu áður en henni er hleypt inn í verslunina í miðborg Rómar á Ítalíu
í gær. Líkt og margar aðrar þjóðir eru Ítalir hægt og rólega að slaka á útgöngu- og samkomubanni vegna COVID-19 faraldursins. MYND/EPA
BANDARÍKIN Fyrsta bóluefnið við
kórónuveirunni sem veldur COVID-
19 virðist öruggt og kemur í veg fyrir
að veiran fjölgi sér. Þetta kemur
fram í frumniðurstöðum framleið-
andans Moderna í Massachusetts
í Bandaríkjunum. Átta heilbrigðir
sjálfboðaliðar fengu lítinn skammt
af bóluefninu og voru svo smitaðir
af veirunni. Náði bóluefnið að skapa
sams konar vernd fyrir veirunni og
finnst í einstaklingum sem hafa náð
sér af smiti.
Tal Zaks, yfirlæknir Moderna,
segir þetta „fyrsta mikilvæga
skrefið“ í átt að því að hægt sé að
bólusetja almenning. Miklar rann-
sóknir séu þó fram undan og þetta
bóluefni, sem er eitt af mörgum sem
eru í þróun, verði ekki tilbúið fyrr en
í janúar á næsta ári í fyrsta lagi.
Prófaðar voru þrjár skammta-
stærðir. Einn sjálfboðaliði sem fékk
lítinn skammt fékk aukaverkun,
mikinn roða í kringum svæðið þar
sem hann var sprautaður. Sá hópur
sem fékk stærri skammt fékk hita og
höfuðverk. – ab
Nýtt bóluefni
virðist öruggt
Heimurinn bíður eftir bóluefninu.
1 9 . M A Í 2 0 2 0 Þ R I Ð J U D A G U R10 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð