Tímarit Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.2002, Qupperneq 20

Útivist
Jökulsárgljúfrum og Skaftafelli
eru eldri og meira skipulag er
komið. Einnig er þess að gæta að
á þeim tíma sem þjóðgarðamir í
Skaftafelli og Jökulsárgljúfrum
voru stofnaðir voru ferli- og
aðgengismál fatlaðra ekki jafn
langt á veg komin og nú.
Ein vettvangsferð hefur þegar
verið farin í þjóðgarðinn en í
sumar verður gerð nákvæmari
úttekt á þjóðgarðinum. Við þessa
fyrstu yfírferð yfir þjóðgarðinn
kom samt sem áður ýmislegt í
ljós sem ég vil kanna nánar. Við
Djúpalónssand eru fyrirhugaðar
framkvæmdir á vegum Ferða-
málaráðs íslands. Stefint er að
gera göngustíg upp á hæðina
ofan við bílastæðið (sjá mynd 1).
Þar á að vera útsýnisstaður yfir
sandinn og ströndina. Taldi
starfshópur sem var að vinna að
undirbúningi að stofnun þjóð-
garðsins að þarna væri hægt að
leggja stíg sem fólk í hjólastólum
gæti komist um og haft gott
útsýni yfír. Einnig á að setja upp
salemisaðstöðu þarna og þá líka
fyrir fatlaða.
Á Skálasnaga er viti og þaðan
Skálasnagaviti
Hjá bílastæðinu við Djúpalónssand. Hæðin þar sem
stefnt er að því að gera göngustíg upp á og hafa
útsýnispall/stað vtir sandinn og ströndina.
er mjög gott að skoða
fugla þar sem mikið
er af þeim í björg-
unum. Eins og sést á
mynd 2 þá er þama
tiltölulega slétt
landslag, mikið af
hrauni en þó ekki
úfið hraun. Þarna
ætti að vera hægt að
gera aðgengilegan
stíg fyrir fatlaða og
jafnvel malbikaðan,
því að hann mundi
falla ágætlega inn í umhverfíð.
Hef ég einungis tekið tvö dæmi
úr þjóðgarðinum þar sem þetta
lítur svona út við fyrstu sýn og
ekki er hægt að fara nánar út í
þetta í þessari grein.
Stefna og aðgerðir
I ritgerðinni skoða ég einnig
stefnu og aðgerðir stjómvalda til
þess að tryggja aðgengi fatlaðra
að náttúmnni. Enn sem komið er
hef ég ekki fundið margt sem
bendir til þess að til sé mótuð
stefna í þeim málum á Islandi.
Til eru lög um málefni fatlaðra
síðan 1992 og markmið þeirra er
eins og stendur orðrétt „að
tryggja fötluðum jafnrétti og
sambærileg lífskjör við aðra
þjóðfélagsþegna og skapa þeim
skilyrði til þess að lifa eðlilegu
lífi.“ Eðlilegt líf í manngerðu
umhverfi því að í grófum
dráttum er minnst á búsetu,
þjónustu og atvinnumál en
ekkert fjallað um náttúm, útivist
eða ferðalög. I skipulags- og
byggingarlögum frá 1997 er
fjallað um aðgengi fatlaðra að
byggingum og öðrum mann-
virkjum. Hins vegar er í Banda-
ríkjunum stofnun sem heitir
National Center on Accessibility
sem hefur gegnt miklu hlutverki
í að vekja athygli á aðgengi
fatlaðra í görðum (þjóðgörðum),
ýmiss konar afþreyingu og
aðgengi að ferðaþjónustu. Stofn-
unin hefur gengist fyrir rann-
sóknum á m.a. þjóðgörðum,
þjálfað starfsfólk og veitt
tæknilega aðstoð fyrir skipu-
leggjendur þjóðgarða, ferða-
þjónustuaðila o.s.frv. Hægt er að
skoða heimasíðu þeirra á
netfanginu:
http://www.indiana.edu/~nca
Lokaorð
Mikill meirihluti landsmanna
býr nú í þéttbýli. Fólk vill geta
notið náttúru landsins. Er það
ekki síður mikilvægt fyrir fatlaða
sem ófatlaða að stunda náttúm-
skoðun og náttúmferðamennsku.
En hvemig er hægt að tryggja
aðgengi fatlaðra að náttúru
landsins?
Landslag er fjölbreytt og erfitt
að tryggja að allir komist alls
staðar um. Það fer eftir
aðstæðum hvað hægt er að gera.
Þjóðgarðar eru til að uppfylla
þarfir fólks til útivistar og við
skipulagningu þeirra gefst
tækifæri til að taka aðgengismál
fatlaðra föstum tökum.
Linda Björk Hallgrímsdóttir