Dagblaðið Vísir - DV - 26.06.2020, Blaðsíða 8

Dagblaðið Vísir - DV - 26.06.2020, Blaðsíða 8
Þ ann 30. september 1977 sögðu dagblöðin frá yfirvofandi formanns- slag í Heimdalli, velgengni sælgætisgerðarinnar Ópals, en bæði bláu og rauðu „Ópal- töflurnar“ voru þá uppseldar, Framsóknarfélag Rangár- vallasýslu skoraði á Einar Ágústsson að fara í framboð og örlítil frétt í Vísi sagði frá stofnfundi Samtaka áhuga- manna um áfengisvandamálið næsta dag. Með fyrirsögninni „99 mætir borgarar skora á menn að mæta“ hófst saga SÁÁ á Íslandi 1. október 1977. Á næstu árum leigðu sam- tökin ýmsar fasteignir í Reykjavík, gerðu afnota- samning við ríkið um Staðar- fell í Dölum og árið 1983 vígðu samtökin sjúkrahúsið Vog í Grafarvogi. Bygging hús- næðisins kostaði samtökin 45 milljónir króna og var framkvæmdin fjármögnuð að megninu til með sjálfsaflafé, fengnu úr söfnunum og happ- drætti. Ein milljón kom úr hendi ríkissjóðs. Var þannig grunnur lagður að starfsemi og rekstrarformi samtakanna næstu áratugina. Nú á 43. starfsári sam- takanna er Vogur enn horn- steinn meðferðarúrræða við fíknisjúkdómi á Íslandi. 600 manns árlega í sína fyrstu meðferð Á Vogi er veitt sérhæfð og ein- staklingsbundin meðferð við fíknisjúkdómi, byggð á lækn- isfræðilegum greiningum, afeitrunar- og lyfjameðferð og sálfélagslegri meðferð í kjöl- farið. Meðaldvöl er þar um 10 dagar. Meðferð á Vík á Kjalar- nesi tekur við eftir afeitrunar- dvöl á Vogi. Þar fer fram 28 daga löng viðtalsmeðferð. Til viðbótar við sjúkrahúsin Vog og Vík reka samtökin göngudeildina Von í Reykjavík og aðra á Akureyri. Um 600 manns innrita sig árlega í sína fyrstu meðferð á Vogi, alls staðar að af landinu, og hefur sá fjöldi verið nokkuð stöðugur um árabil. Mun fleiri leggjast inn á Vog ár hvert, eða 1.700 einstaklingar í 2.200 innlagnir, en 60 rúm eru þar til skiptanna. Rúmlega 500 manns hafa verið á biðlista eftir innlögn á Vogi hverju sinni undanfarin misseri. Allir þekkja einhvern Frá stofnun SÁÁ hafa um 27.000 einstaklingar nýtt sér meðferðarúrræðin. Hjá fá- mennri þjóð má því ætla að allflestir þekki einhvern sem hefur nýtt sér meðferðarúr- ræði SÁÁ. Samkvæmt tölum SÁÁ frá 2018 höfðu 7,4% þá- lifandi Íslendinga farið í með- ferð á Vogi, 10,1% karla og 4,6% kvenna. Það er því ekki furða að Vogur og meðferð- arúrræði SÁÁ eigi sér vissan sess í íslenskri þjóðarsál. Birt- ist sú staða e.t.v. með bestum hætti í ódauðlegum leik Ladda sem Salómons í Stellu í orlofi, sem á leið sinni í meðferð hér á landi villist „með í ferð“ með Stellu. Þessi hlýi meðbyr í samfélaginu hefur gert sam- tökunum kleift að afla sér fjár til rekstursins með ýmsum hætti. Álfasala SÁÁ fer t.d. fram á hverju ári og ýmsar styrktarleiðir eru í boði. Auk þess selja samtökin edrúaf- mæliskort og batagjafir. Til viðbótar við áðurnefndar styrktarleiðir eru samtökin einn eigandi Íslandsspila. Mikill styr hefur staðið um þessa ráðstöfun, en 9,5% eign- arhlutur samtakanna aflar SÁÁ um 50 milljóna árlega. Þykir mörgum það ekki rétt- lætanlegt að samtök sem eiga að veita skjól gegn, og með- ferð við, fíknisjúkdómum, sé einn örfárra einkaleyfishafa spilakassa á Íslandi. Vantar hálfan milljarð árlega Rekstrarkostnaður SÁÁ nem- ur á hverju ári rúmum einum og hálfum milljarði og er rík- isframlagið um milljarður. Eftir stendur um 600 milljóna gat, sem SÁÁ þarf að fylla upp í eitt síns liðs á hverju ári. SÁÁ hefur gagnrýnt hið opinbera fyrir þetta bil sem samtökin þurfa að brúa á hverju ári og segja að með þessu sé SÁÁ að niðurgreiða lögbundinn heilbrigðisrekstur hins opinbera. Hafa forsvars- menn SÁÁ haldið því fram að eðlilegra væri að sjálfsaflafé rynni í uppbyggingu og ný- sköpun í starfseminni. „Tæki- færi sem við höfum til sóknar glatast, á meðan sértekjur og fjáraflanir SÁÁ renna að mestu leyti í niðurgreiðslu á lögbundinni heilbrigðisþjón- ustu, sem veitt hefur verið í áratugi. Fjáraflanir SÁÁ ætti fremur að nýta til upp- byggingar og nýsköpunar á þjónustu sem skortir í sam- félaginu,“ segir í greinargerð samtakanna um þjónustu SÁÁ. Engin önnur sambærileg meðferðarúrræði standa til boða á Íslandi og því umræða SÁÁ HLUTI AF ÞJÓÐARSÁLINNI Frá stofnun SÁÁ hafa um 27.000 manns nýtt sér þjónustu samtakanna og allir þekkja einhvern sem hefur farið í áfengis- og vímuefnameðferð. Að jafnaði eru yfir 500 manns á biðlista eftir meðferð á Vogi. Samtökin eru á 43. starfsári. Vogur tók við 2.137 innlögnum í fyrra. 60 rúm eru á sjúkrahúsinu. MYND/ERNIR Framhald á síðu 10 ➤ Stofnfundur SÁÁ fór fram 1. október 1977. Fjöldi „mætra borgara“ hafði skorað á fólk að mæta. Ráðherrar, þingmenn, leikarar og fjöldi annarra mætti á fundinn. MYND/TÍMARIT.IS Heimir Hannesson heimir@dv.is 8 FRÉTTIR 26. JÚNÍ 2020 DV

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.