Morgunblaðið - 02.01.2020, Blaðsíða 2

Teitur Gissurarson
teitur@mbl.is
„Ég man eftir að hafa staðið á
tröppunum á Bessastöðum með ein-
hvern hljóðnema og maður sá
ógrynni fólks koma í blysförina.
Maður varð auðmjúkur að horfa á
fólkið og finna stuðninginn og sam-
stöðuna á þessum erfiðu árum fyrir
tíu árum.“ Þetta segir Magnús Árni
Skúlason hagfræðingur í samtali við
Morgunblaðið af því tilefni að tíu ár
eru í dag liðin frá því að hann og fé-
lagar hans í samtökunum InDefence
gengu á fund Ólafs Ragnars Gríms-
sonar, þáverandi forseta Íslands, og
afhentu honum undirskriftir rúm-
lega 56 þúsund Íslendinga sem
skoruðu á forsetann að synja Ice-
save-lögunum svokölluðu staðfest-
ingar.
Mikill fjöldi safnaðist saman á
hlaðinu á Bessastöðum þennan
morgun fyrir tíu árum. Kór söng
ættjarðarlag og kveikt var á rauð-
um blysum áður en fundur forseta
og forsvarsmanna InDefence hófst.
Eins og þekkt er varð úr að
þremur dögum síðar, 5. janúar 2010,
tilkynnti Ólafur Ragnar að hann
myndi ekki staðfesta Icesave-lögin
og vísaði þeim þar með til þjóðar-
atkvæðagreiðslu. Var lögunum þar
hafnað með yfir 98% atkvæða.
Hefði getað fallið á báða vegu
Spurður hvort hann og hópurinn
hafi verið vongóður um að forseti
myndi synja lögunum staðfestingu,
þennan dag fyrir tíu árum, segir
Magnús að það hafi þótt lágmark að
vera með 50 þúsund undirskriftir,
enda var um að ræða fyrstu þjóðar-
atkvæðagreiðsluna frá setningu
nýrrar stjórnarskrár árið 1944.
Hann bætir þó við: „Við erum bjart-
sýnisfólk, og fyrst Ólafur Ragnar
tók á móti okkur á þessum tíma
þótti okkur líklegt að þetta yrði já-
kvætt. Sérstaklega vegna þess að
þetta var mjög mikilvægt mál. For-
setinn hafði sjálfur áður vitnað til
þess að hann hefði málskotsrétt. En
þetta hefði þó algerlega getað fallið
á báða vegu. Mörg sjónarmið voru
uppi í samfélaginu.“
Viðurkennd sem fullvalda þjóð
Aðspurður segir Magnús að hefði
ekki farið sem fór, og Icesave-lögin
verið samþykkt, hefði vaxtakostn-
aður orðið óbærilegur. Þá segir
hann: „En líka held ég að eitt hið
mikilvægasta hafi orðið að Íslend-
ingar voru viðurkenndir sem full-
valda þjóð.“
Spurður frekar um málið segir
hann: „Líka held ég að þetta hafi
blásið kjark í brjóst þeirra sem voru
að semja um skuldir slitabúa og
þess háttar, að ná betri samning-
um.“
Aftur á Bessastöðum
Sigurður Hannesson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins,
stóð einnig á tröppunum á Bessa-
stöðum fyrir tíu árum og afhenti
forsetanum undirskriftalista. Í gær
var hann aftur staddur þar fyrir ut-
an, þó í öðrum erindagjörðum, en
Sigurður var í gær sæmdur heið-
ursmerki hinnar íslensku fálkaorðu,
m.a. fyrir atbeina undir merkjum
samtakanna InDefence.
Í samtali við Morgunblaðið segist
Sigurður vitanlega ánægður með
nýju nafnbótina. „Það er áratugur [í
dag]. Það er býsna gaman að þetta
fari saman og að verið sé að horfa til
þessara verka og svo þeirra sem í
kjölfarið komu,“ segir Sigurður,
minntur á tímamótin. Spurður frek-
ar um mál InDefence segir hann:
„Það var auðvitað ánægjulegt að
forsetinn skyldi svara kalli þjóðar-
innar.“ Þá bætir hann við: „Nið-
urstaðan úr þjóðaratkvæðagreiðsl-
unni var athyglisverð því að
lögunum var hafnað með rúmum
98% prósentum. Því má segja að
þjóðin hafi sameinast á erfiðum tím-
um eftir fjármálaáfallið.“
Sigurður tekur þó fram að að baki
InDefence-hópnum og vinnu hans
hafi staðið fjöldi fólks sem allt eigi
þakkir skilið fyrir starf sitt. „Bak-
landið var mjög stórt. Þar voru tug-
ir manna sem létu sig málið varða
og lögðu sitt af mörkum.“ Hann seg-
ir að fólk hafi farið í þessa baráttu
af hugsjón, unnið mestmegnis í frí-
tíma sínum, og segir: „Ég lít svo á
að það sé verið að veita öllu þessu
fólki viðurkenningu.“
Áratugur frá blysför við Bessastaði
 Blés kjarki í brjóst fólks  Samstaða á erfiðum tímum eftir efnahagsáfall  „Mörg sjónarmið voru
uppi í samfélaginu“  Sigurður Hannesson aftur á Bessastöðum í gær  „Baklandið var mjög stórt“
Morgunblaðið/Ómar
Icesave InDefence-hópurinn sést hér afhenda Ólafi Ragnari Grímssyni, þá-
verandi forseta lýðveldisins, undirskriftirnar sem söfnuðust gegn Icesave.
2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. JANÚAR 2020
595 1000
Bir
tm
eð
fyr
irv
ar
au
m
pr
en
tvi
llu
r.
He
im
sfe
rð
ir
ás
kil
ja
sé
rr
étt
til
lei
ðr
étt
ing
aá
slí
ku
.A
th.
að
ve
rð
ge
tur
br
ey
st
án
fyr
irv
ar
a
MIKIÐÚRVALSÓLARÁFANGASTAÐA
SUMARIÐ 2020
KYNNTU ÞÉR ÚRVALIÐ Á
WWW.HEIMSFERDIR.IS
Reykjavík • Mörkin 3 • 563 6900 | Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900
ÚTSALAÁRSINSBYRJUM NÝJA ÁRIÐ MEÐ LÁTUM OG BJÓÐUMÓTRÚLEG TILBOÐ Á TÖLVUM OG TÖLVUVÖRUMÚT ALLAN JANÚAR
BYRJAR 2. JANÚAR KL. 10:00
Opið í
dag 10-18
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Rósa Margrét Tryggvadóttir
Ragnhildur Þrastardóttir
Guðni Th. Jóhannesson, forseti Ís-
lands, sæmdi fjórtán Íslendinga
heiðursmerki hinnar íslensku fálka-
orðu fyrir vel unnin störf í þágu
þjóðarinnar við hátíðlega athöfn á
Bessastöðum í gær.
Þeir eru: Árni Oddur Þórðarson
forstjóri; Daníel Bjarnason, tón-
skáld og hljómsveitarstjóri; Gestur
Pálsson barnalæknir; Guðni Kjart-
ansson, fv. íþróttakennari og þjálf-
ari; Guðrún Hildur Bjarnadóttir
ljósmóðir; Guðríður Helgadóttir,
forstöðumaður starfs- og endur-
menntunardeilda Landbúnaðarhá-
skóla Íslands; Jóhanna Gunnlaugs-
dóttir, prófessor við Háskóla
Íslands; Margrét Bjarnadóttir, fv.
formaður fimleikafélagsins Gerplu
og Fimleikasambands Íslands; Ólaf-
ur Haukur Símonarson rithöfundur;
Ólöf Hallgrímsdóttir, bóndi í Mý-
vatnssveit; Sigurborg Daðadóttir
yfirdýralæknir; Sigurður Hannes-
son, framkvæmdastjóri Samtaka
iðnaðarins; Sigurður Reynir Gísla-
son rannsóknarprófessor og Val-
gerður Stefánsdóttir, fv. forstöðu-
maður Samskiptamiðstöðvar
heyrnarlausra og heyrnaskertra.
Hélt þetta væri plat
Ólöf Hallgrímsdóttir, bóndi í Mý-
vatnssveit, er ein þeirra sem voru
sæmd heiðursmerki hinnar íslensku
fálkaorðu í gær. Hlaut hún fálkaorð-
una vegna framlags síns til ferða-
þjónustu og atvinnulífs í heima-
byggð, en hún hefur byggt upp
veitingastaðinn, gistihúsið og bú-
skapinn Vogafjós í Mývatnssveit frá
1999 og átti starfsemin því tuttugu
ára afmæli í fyrra.
„Þetta kom mjög mikið á óvart, ég
verð bara að viðurkenna það. Ég hélt
eiginlega að þetta væri bara plat,“
sagði Ólöf eftir athöfnina í gær, en
hún hefur starfað innan ferðaþjón-
ustunnar nánast frá því hún hóf
starfsferil sinn skömmu eftir ferm-
ingu.
„Í raun var hugmyndin sú að opna
búið fyrir gestum og nýta það sem er
á svæðinu eins mikið og hægt er. Við
nýtum afurðir okkar á veitinga-
staðnum, en við erum bæði með kýr
og kindur,“ segir hún.
„Við byrjuðum eiginlega með tvær
hendur tómar en ég og fjölskylda
mín og bróðir minn og hans fjöl-
skylda hafa staðið að þessari upp-
byggingu. Það má ekki gleyma því
að ég stend ekki að þessu öllu ein;
þótt ég sé kannski í brúnni þá hef ég
haft góða bakhjarla,“ segir Ólöf.
Hún segir breytingarnar í ferða-
þjónustu á síðustu tuttugu árum
hafa verið gríðarlega miklar. Fleiri
sæki Vogafjós heim en áður og nú sé
hægt að hafa þar opið allan ársins
hring.
„Það er ákveðin upplifun að koma
inn á svona opið býli, fólk gengur
ekki bara inn á venjulegan veitinga-
stað,“ segir Ólöf að lokum.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Heiður Fjórtán manns fengu fálkaorðuna á Bessastöðum í gær. Ólöf var ein þeirra, en hún er fjórða frá vinstri.
Fjórtán Íslendingar hlutu
fálkaorðu á nýársdag
 Sjö konur og sjö karlar voru sæmd riddarakrossi í gær