Morgunblaðið - 02.01.2020, Blaðsíða 14

VIÐTAL
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Bílasala dróst saman árið 2019 en
hægt er að reikna með að salan aukist
á þessu ári að því gefnu að ekki verði
nein meiriháttar skakkaföll í efna-
hagslífi landsins. Þetta segir María
Jóna Magnúsdóttir, framkvæmda-
stjóri Bílgreinasambandsins (BGS),
en samtökin birtu
í gær yfirlit yfir
sölu ársins.
Alls seldust
11.728 nýir fólks-
bílar í fyrra, sem
er 34,8% sam-
dráttur frá árinu
2018 þegar 17.976
bílar seldust.
Samdrátturinn
var svipaður í söl-
um til einstaklinga og til bílaleiga, en
það hefur verið eitt af sérkennum ís-
lenska bílamarkaðarins undanfarin ár
hve stórt hlutfall nýrra bíla fer til bíla-
leiganna. Voru 41,5% nýskráðra bíla
bílaleigubílar á síðasta ári, en 57,5%
bílar til almennra nota og er það svip-
uð skipting og undanfarin ár.
Gamall flotti en mikill
áhugi á vistvænum bílum
Markaðurinn tók að kólna nokkuð
hraustlega haustið 2018 og segir
María að minnkandi sölu megi eink-
um rekja til gjaldþrots WOW Air,
kjaradeilna, loðnubrests og síðar hóp-
uppsagnar hjá einum af stóru bönk-
unum þremur. „Allt hafði þetta þau
áhrif að neytendur héldu að sér hönd-
um og biðu átekta vegna óvissu um
hvað gæti verið að gerast í hagkerf-
inu. Ytri aðstæður skipta fólk máli
þegar kemur að kaupum á bíl enda
næststærsta fjárfesting flestra heim-
ila.“
Þrátt fyrir samdráttinn var bíla-
salan síðasta ár rétt yfir árlegri
meðalsölu frá aldamótum en María
segir töluvert vanta upp á að salan
fullnægi uppsafnaðri endurnýjunar-
þörf. „Meðalaldur íslenska bílaflot-
ans var 12,3 ár í fyrra og útlit fyrir að
hann hafi hækkað miðað við sölutöl-
ur ársins 2019 en til samanburðar er
meðalaldur einkabíla í Evrópu 10,8
ár,“ upplýsir María og bætir við að
það sé áhyggjuefni að bílar á íslensk-
um götum skuli vera svona mikið
eldri en í þeim löndum sem við vilj-
um bera okkur saman við.
Greinilegt er að almenningur er
áhugasamur um vistvæna bíla, þ.e.
bíla með tvinn- eða tengiltvinn-
mótor, metan- og rafmagnsbíla.
Myndaði þessi flokkur samtals
27,5% af heildarsölunni á nýliðnu ári
en hlutfallið var 20,7% árið 2018 og
15,2% árið 2017. María bendir á að ef
bílaleigubílarnir séu dregnir frá
hækki þetta hlutfall enn meira og
voru vistvænir bílar um 42,5% allra
nýskráðra bíla til einkanota í fyrra.
„Má gera ráð fyrir að þetta hlutfall
hefði getað orðið enn hærra ef fram-
leiðendur hefðu annað þeirri eftir-
spurn sem var á markaðnum. Áhugi
almennings er mikill en bið hefur
verið eftir ákveðnum tegundum og
gerðum, og einhverjir verið að
hinkra eftir rafbílum með lengra
drægi, sem nú eru loksins komnir á
markaðinn.“
Innviði skortir fyrir
vistvæna bílaleigubíla
Hlutfall vistvænna bifreiða er mun
lægra þegar hlutur bílaleiganna er
skoðaður sérstaklega og segir María
að til að þær geti farið að fjárfesta í
vistvænum bifreiðum í auknum mæli
þurfi að bæta innviði. Hleðsluað-
stöðu vanti við Leifsstöð og einnig
við mörg hótel og gististaði þar sem
ferðamenn leggja bílum sínum, og á
höfuðborgarsvæðinu almennt. „Yfir
háannatímann á sumrin eru um
2.000 bílar afhentir daglega á Kefla-
víkurflugvelli en í dag er þar ekki að-
staða til að hlaða mikinn fjölda raf-
bíla eða tengiltvinnbíla.“
Bílgreinasambandið væntir þess
að á þessu ári aukist sala á nýjum
fólksbílum um 8,7% miðað við 2019
og spáir að 12.750 bílar seljist. Spila
þar inn í jákvæðar horfur í atvinnu-
lífinu, aukið framboð af rafmagns- og
tengiltvinnbílum og að vextir á lán-
um eru í sögulegu lágmarki.
Þá gefa tölur um förgun bifreiða
vísbendingu um hvert markaðurinn
er að stefna. „Útlit er fyrir að nærri
11.000 fólksbílum hafi verið fargað á
síðasta ári samanborið við 10.512 bíla
árið 2018. Árin 2005 til 2008 sáum við
töluverða aukningu í förgun bifreiða
sem svo hélst í hendur við ágæta sölu
á nýjum bílum og gæti vöxtur í förg-
un verið til marks um að verr gangi
að koma elstu og slitnustu bílunum í
verð þar eða fleiri kjósa að kaupa
nýjan eða lítið notaðan bíl.“
Ráð að stofna samgönguklasa
Spurð um langtímahorfurnar seg-
ir María jákvætt að stjórnvöld virð-
ist farin að horfa lengra fram á veg-
inn þegar kemur að ívilnunum vegna
gjalda á vistvæn ökutæki, og útlit
fyrir að farið verði að ráðum Bíl-
greinasambandsins og virðisauka-
skattsívilnanir á tengiltvinnbíla
framlengdar fram til ársins 2023 í
stað þess að gilda aðeins til loka árs
2020 eins og fyrst var lagt upp með.
Hún segir að án þessara ívilnana
gætu margir rafmagns-, tvinn- og
tengiltvinnbílar ekki verið sam-
keppnishæfir í verði og því nauðsyn-
leg aðgerð til að ná markmiðum
stjórnvalda um orkuskipti í sam-
göngum. „Eftir sem áður er það
skoðun Bílgreinasambandsins að
skattlagning bifreiða eigi ekki að
vera í formi hárra gjalda á bílinn
sjálfan heldur eigi frekar að skatt-
leggja notkunina.“
Þá kunna áhugaverðar breytingar
að vera að eiga sér stað á samgöngu-
venjum almennings og bendir María
á þá líflegu umræðu sem spunnist
hefur undanfarin misseri um bíllaus-
an lífstíl, hjólreiðar og almennings-
samgöngur og tvinnast m.a. saman
við umræðuna um loftslagsmál.
Stundum tekur þessi umræða á sig
þá mynd að öll spjót beinast að
einkabílnum, sem María minnir þó á
að valdi aðeins litlu broti af losun
gróðurhúsalofttegunda á Íslandi. „Í
tali um þunga umferð og mengun af
völdum útblásturs er mikilvægt að
skoða leiðir til að láta umferðina
flæða betur og draga þannig úr
lausagangi á rauðu ljósi, hraðabreyt-
ingum vegna hraðahindrana og
slíkra þátta sem leiða til aukinnar
mengunar frá ökutækjum.“
Ein lausn sem teflt hefur verið
fram er Borgarlínan, sem María seg-
ir þó ekki alveg ljóst hvað eigi að
vera eða hve mikið hún muni kosta.
Bendir María á að ótal sniðugar
lausnir í samgöngum séu handan við
hornið. Sjálfakandi bílar eru þegar
komnir á götuna úti í heimi og
áhugaverð verkefni í gangi hér og
þar, allt frá rafmagns-hlaupahjólum
og deilibifreiðum upp í sjálfakandi
liðvagna. Segir hún að frekar en að
veðja á risaverkefni eins og Borgar-
línu gæti verið ráð að greiða leið til-
raunaverkefna í samgöngum á Ís-
landi. „Ég held það væri ógalið að
setja af stað verkefni eins og n.k.
samgönguklasa þar sem frumkvöðl-
ar gætu þróað samgöngulausnir og
jafnvel að skapaður yrði vettvangur
og hvati fyrir erlend fyrirtæki að
prófa lausnir sínar hér á landi.“
Vænta batnandi bílasölu
AFP
Þróun Frá prófun á sjálfakandi bíl frá Hyundai. Borið hefur á neikvæðri
umræðu um einkabílinn undanfarin misseri. Tæknin er á fleygiferð.
 Vistvænir bílar mynduðu liðlega 42% af sölu nýrra bíla til einstaklinga árið 2019  Spennandi ný
módel og lágir vextir ættu að örva söluna á þessu ári  Áhugavert væri að stofna samgönguklasa
María Jóna
Magnúsdóttir
14 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. JANÚAR 2020
Tekur ál, stál og ryðfrí
hnoð upp að 4,8mm.
LED ljós fyrir léleg birtuskilyrði.
Sveigjanlegt rafhlöðukerfi sem
virkar með öllum Milwaukee®
M12™ rafhlöðum.
Verð 59.900 kr. (með rafhlöðu)
M12 BPRT
Alvöru hnoðbyssa
fráMilwaukee
vfs.is
VERKFÆRASALAN • SÍÐUMÚLA 9, REYKJAVÍK • DALSHRAUNI 13, HAFNARFIRÐI • DALSBRAUT 1, AKUREYRI • S: 560 8888
Söfnum í neyðarmatar-
sjóð fyrir jólin til matarkaupa
hjá Fjölskylduhjálp Íslands
fyrir þá fjölmörgu sem lægstu
framfærsluna hafa.
Þeim sem geta lagt okkur lið
er bent á bankareikning
0546-26-6609,
kt. 660903-2590.
Fjölskylduhjálp Íslands, Iðufelli 14 Breiðholti
og Baldursgötu 14 í Reykjanesbæ.
Neyðarsöfnun í matarsjóðinn
Guð blessi ykkur öll
2. janúar 2020
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 120.81 121.39 121.1
Sterlingspund 159.03 159.81 159.42
Kanadadalur 92.67 93.21 92.94
Dönsk króna 18.129 18.235 18.182
Norsk króna 13.734 13.814 13.774
Sænsk króna 12.956 13.032 12.994
Svissn. franki 124.79 125.49 125.14
Japanskt jen 1.1122 1.1188 1.1155
SDR 167.25 168.25 167.75
Evra 135.45 136.21 135.83
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 165.819
Hrávöruverð
Gull 1523.0 ($/únsa)
Ál 1790.5 ($/tonn) LME
Hráolía 68.2 ($/fatið) Brent
● Þrátt fyrir gjöfult ár á verðbréfa-
mörkuðum fór verðið á ýmsum lúxus-
varningi lækkandi á síðasta ári. Þannig
lækkaði verð á gæðavíni um 3,6% og
verð litaðra demanta um 0,8%, að því
er WSJ greinir frá. Þá hafa fágætir
fornbílar lækkað í verði um 5,6%.
Sætir þetta furðu enda haldast þró-
un markaða og verð lúxusvarnings oft í
hendur. Er helsta skýringin að Brexit og
tollastríð Kína og Bandaríkjanna hafi
dregið úr eftirspurn, ekki síst í Kína,
sem er einn af lykilmörkuðum framleið-
enda lúxusvara.
ai@mbl.is
Lúxusvörur á niðurleið
STUTT