Morgunblaðið - 28.01.2020, Page 4

4
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. JANÚAR 2020
Funahöfða 7, 110 Reykjavík | Sími 577 6666
KIEL/ - OG FRYSTITJEKI
., '*-�-��,�rKu�,
Kæli- & frystibúnaður
í allar gerðir sendi- og flutningabíla
Landris á Reykjanesskaga
Arnar Þór Ingólfsson
Sigurður Bogi Sævarsson
Símar gullu og skjáir blikkuðu á
miðjum íbúafundi í Grindavík síð-
degis í gær, þar sem fólki voru
kynntar líklegar sviðsmyndir og að-
stæður hefjist eldgos í nágrenni
bæjarins. „Þetta er prófun váboða,
vinsamlegast ekki svara,“ stóð í smá-
skilaboðum sem öllum stöddum í
Grindavík bárust frá Neyðarlínunni,
sem er ein þeirra stofnana sem nú
starfa skv. óvissustigi, eftir að mæl-
ingar sýndu landris og aukna jarð-
skjálftavirkni, sem bent geta til
kvikusöfnunar í jörðu vestan við
fjallið Þorbjörn. Hugsanlegt er að
þetta geti leitt til eldgoss, sem þó er
ólíklegt eins og sakir standa.
„Þetta er eldgosaland“
„Við verðum að vera tilbúin, við
búum á Íslandi og þetta er eldgosa-
land,“ sagði Magnús Tumi Guð-
mundsson jarðeðlisfræðingur, sem
flutti tölu á fundinum sem á annað
þúsund manns sóttu. Einnig fylgd-
ust margir með yfir netið.
Ástæður landrissins við Þorbjörn
eru enn ekki ljósar en sé kvikusöfn-
un orsök þess þarf slíkt ekki endi-
lega að leiða af sér eldsumbrot. Slíkt
gerist raunar sjaldnast. Stundum
fjarar atburðarásin út, stundum geta
komið gangainnskot í jörðu eða
kröftugir jarðskjálftar. Hraungos á
sprungu er svo enn einn möguleik-
inn, en Magnús Tumi segir að ef til
eldgoss á þessum slóðum kæmi yrði
það líklega vestan við Þorbjörninn.
Ósennilegt sé að gos við Grindavík
yrði stórt og hraun varla meira en 20
ferkílómetrar, væri mið tekið af öðr-
um hraunum á þessum slóðum. „Það
er nauðsynlegt að allir séu búnir
undir eldgos,“ sagði Magnús Tumi
og bætti við að líklegast kæmi þarna
hraungos og slíkt fæli ekki í sér
bráðahættu fyrir nærstadda.
„Fólk verður yfirleitt ekki undir
hrauni, það hleypur hraðar en hraun
og forðar sér. Alveg sama hvar er.
Hins vegar getur orðið mjög mikið
eignatjón.“
Margir búa við ótta og kvíða
„Það eru örugglega margir sem
búa við ótta og kvíða vegna þessa
ástands,“ sagði Fannar Jónasson
bæjarstjóri í ávarpi. Hann hvatti
bæjarbúa til að standa saman og sér-
staklega að gæta að hag og líðan
barna og ungmenna.
Ef rýma þarf Grindavíkurbæ í
skyndingu vegna aðsteðjandi eld-
goss verða Kórinn í Kópavogi,
Reykjaneshöll í Reykjanesbæ og
íþróttamiðstöðin í Þorlákshöfn nýtt
sem fjöldahjálparstöðvar. Fólk er
einnig hvatt til þess að fylgjast vel
með skilaboðum frá 112 og vista
neyðarnúmerið í tengiliðaskrá far-
síma.
Mælitækjum fjölgað og
varðstaða lögreglu efld
Fannar Jónasson, bæjarstjóri í
Grindavík, sagði í samtali við mbl.is í
gær að HS Orka og HS veitur hefðu
þegar gert ráðstafanir um viðbrögð
við landrisi og verið væri að fjölga
mælitækjum. Einnig kom fram í gær
að lögreglan efldi viðbúnað í Grinda-
vík og lögreglumenn á einum bíl
yrðu þar á verði öllum stundum.
Kemur það til viðbótar við aðra varð-
stöðu sem haldið er úti í bænum.
Einnig er í umræðu að fleiri sjúkra-
bifreiðar verði til taks.
„Aðalatriðið er að taka á þessu,
eins og bæjarstjórn er að gera, með
faglegum hætti og þannig að það
valdi ekki óróa hjá íbúum. Svo segi
ég eins og oft áður, það á að nota
skólana til að uppfræða börnin, þau
eru oft bestu kennarar foreldranna,“
sagði Ólafur Helgi Kjartansson lög-
reglustjóri við mbl.is í gær.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Fjömenni Íbúafundurinn var haldinn í íþróttahúsinu í Grindavík og vegna fjölmennis varð að fjölga stólum í salnum.
Nauðsyn að allir séu
búnir undir eldgos
 Váboð á íbúafundi  Landris vekur ugg  Viðbúnaður
„Fundurinn var verulega upplýs-
andi og ég finn á samtölum við
íbúa hér að mörgum mikilvægum
spurningum þeirra hefur verið
svarað,“ segir Áslaug Arna
Sigurbjörnsdóttir dómsmálaráð-
herra. Hún var meðal gesta á
fundinum í Grindavík í gær þar
sem Sigurður Ingi Jóhannsson,
samgöngu- og sveitarstjórnar-
ráðherra, var einnig og aukin-
heldur nokkrir af þingmönnum
Suðurkjördæmis. Þá sat ríkislög-
reglustjóri fundinn, sveitarstjórar
úr nágrannabyggðum og fleiri.
„Tilgangur svona funda er auð-
vitað sá að koma öllum upplýs-
ingum á framfæri og hér voru
viðbragðsaðilar og fleiri til svara.
Þetta heppnaðist vel,“ segir
dómsmálaráðherra.
Þegar ljóst varð upp úr hádegi
að land væri farið að rísa við
Grindavík og órói væri í jörð
gerði almannavarnadeild Ríkis-
lögreglustjóra lögreglu á svæðinu
viðvart, björgunarsveitum, bæjar-
stjórum sveitarfélaga á Suður-
nesjum og svo fleiri. Einnig voru
send boð til forystu ríkisstjórnar-
innar en dómsmálaráðherra
mætti í samhæfingarstöð og
fylgdist með framvindunni. Málið
verður svo til umfjöllunar á ríkis-
stjórnarfundi sem er venju sam-
kvæmt í dag, á þriðjudags-
morgni.
„Í ríkisstjórninni fylgjumst við
vel með vinnu almannavarna-
deildar og allra sem að málum
koma. Núna þarf meðal annars
að huga að þeim innviðum sem
gætu beðið hnekki í náttúru-
hamförum eins og fjarskipta-
kerfi, veitur og fleira. Ýmislegt
hefur nú þegar verið gert, eins
og að löggæsla og vetrarþjónusta
vega verður efld á svæðinu,“
segir Áslaug Arna Sigurbjörns-
dóttir. sbs@mbl.is
Spurningum var svarað
 Hugað að
innviðum, segir
dómsmálaráðherra
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Ráðherra Fundurinn heppnaðist vel,
segir Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir.
„Aðstæðurnar
núna eru óvenju-
legar og við hög-
um undirbúningi
samkvæmt því, “
segir Bogi
Adolfsson, for-
maður björg-
unarsveitarinnar
Þorbjarnar í
Grindavík. Liðsmenn sveitarinnar
fengu um hádegi á sunnudag upp-
lýsingar um landris nærri bænum
og voru þá kallaðir til fundar í
samhæfingarstöð almannavarna.
„Núna erum við að yfirfara bún-
að okkar og tækni. Starfið síðasta
sólarhring hefur meðal annars ver-
ið aðstoð við lögreglu í skipulags-
vinnu, svo sem því hvernig rýma
eigi bæinn komi þær aðstæður
upp. Í þeim undirbúningi höfum
við skipt bænum upp í 33 reiti og
raunar þarf að taka ótal fleiri at-
riði inn í myndina. Í björgunar-
sveitinni hér er um 30 manna
kjarni en ef upp koma stór verk-
efni hér fáum við klárlega ut-
anaðkomandi aðstoð, rétt eins og
skipulag landssamtakanna gerir
ráð fyrir. Annars þarf að taka
svona verkefni stig af stigi, því sí-
fellt koma nýjar upplýsingar og
aðstæður geta breyst hratt.“
Bogi Adolfsson
Aðstæður
óvenjulegar
„Þyrla frá
Landhelgisgæsl-
unni sveimaði
hér yfir bænum
í dag og þegar
svona viðbún-
aður er í gangi
fer fólk auðvit-
að að hugsa
hvað gæti verið
í uppsiglingu. Það fór ábyggilega
ónotatilfinning meðal allra bæjar-
búa,“ segir Linda Heimisdóttir.
„Að hugsanlega gæti brotist út
eldgos hér alveg við bæjardyrnar
er nokkuð sem maður bjóst aldrei
við en hér hef ég átt heima í
þrettán ár. Ég á átta ára stelpu
sem hefur fylgst með fréttum af
þessum hræringum af miklum
áhuga og við þessar aðstæður er
einmitt mjög mikilvægt að halda
vel utan um börnin og halda þeim
upplýstum. Sjálf kom ég helst á
þennan fund til þess að fá upplýs-
ingar um rýmingaráætlun og
landrisið, sem heldur áfram. Al-
mennt sagt fékk ég svör við því
sem ég vildi vita – og held því ró
minni.“
Linda Heimisdóttir
Ónotatilfinn-
ing í bænum
„Fundurinn var
góður og upplýs-
andi,“ sagði Ár-
dís Sif Guðjóns-
dóttir, sem
starfar á íbúða-
kjarna fyrir fatl-
að fólk í Grinda-
vík. „Ég kom
hingað til að afla
mér upplýsinga um hvaða leiðir
væru færar ef eldgos leiddi til
þess að yfirgefa þyrfti bæinn í
skyndingu. Auðvitað hefur maður
alltaf vitað að Grindavík er á
virku eldgosasvæði, en nýjustu
fréttir af landrisinu komu á óvart.
Til þess að vera viðbúin fann ég til
föt og fleira og setti í poka sem ég
hef tilbúinn í bílnum mínum ef við
íbúarnir þurfum að flýja bæinn.
Ég bara vona að börnin mín sem
eru þrjú, 5, 7 og 10 ára, verði
heima ef slíkt gerist. Í þessum að-
stæðum nú finnur maður líka vel
hversu mikilvægt er að fólk haldi
hópinn og fjölskylda mín stendur
þétt saman. Auðvitað fengum við
svör við mörgum spurningum á
fundinum í dag en eðlilega er
mörgum órótt innanbrjósts vegna
þessara tíðinda. Hugsunarháttur
fólks hér og samfélagið almennt
hefur breyst mikið á einum sólar-
hring.“
Samfélagið
hefur breyst
Árdís Sif Guðjónsdóttir
„Ég var inni í
Reykjavík í allan
dag og þú getur
rétt ímyndað þér
hvað fólk talaði
um og spurði
þegar það vissi
að ég væri úr
Grindavík. Þetta
var helsta um-
ræðuefnið hvar sem ég kom í dag,“
segir Birgir Pétursson flutningabíl-
stjóri. „Ég skal svo sem ekki segja
hvernig fólk undirbýr sig ef nátt-
úruhamfarir steðja að. Kannski er
slíkt ekki hægt. En svo ég svari fyr-
ir mig sjálfan þá er ég alveg róleg-
ur yfir þessum fréttum enn sem
komið er. Við sem hér búum erum
fyrir löngu orðin vön jarðskjálftum
en hugsanlegt eldgos er óvæntar
fréttir og vissulega nokkuð sem
þarf að óttast. En þá er bara að
fylgja þeim upplýsingum sem vís-
indamenn, almannavarnir og aðrir
hafa komið með hér í dag. Fólk
mun flýja bæinn ef þarf og ég hef í
sjálfu sér engar áhyggjur af því að
flóttaleiðir séu ekki í lagi.“
Birgir Pétursson
Eldgos þarf
að óttast