Morgunblaðið - 30.03.2020, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 30. MARS 2020
Smiðjuvegur 68, Kópavogi | S. 587 1350 | bifreidaverkstaedi.is
Höfum sérhæft okkur í Toyota viðgerðum síðan 1995
Fljót, örugg og persónuleg þjónusta
Allar almennar bílaviðgerðir
Helgi Bjarnason
Alexander Kristjánsson
Þorsteinn Ásgrímsson
Töluvert er um tilkynningar um brot
á samkomubanni. Að sögn Víðis
Reynissonar, yfirlögregluþjóns hjá
almannavarnadeild Ríkislögreglu-
stjóra, er ekki farið að sekta fólk fyr-
ir brot á samkomubanni og öðrum
ráðstöfunum vegna sóttvarna en nú
er komið að því að það þyrfti að gera.
Víðir segist enn vera fúll vegna
brota á banninu og lýsti á blaða-
mannafundi í gær yfir vonbrigðum
vegna mikils fjölda brota aðfaranótt
laugardags. Borist hafi tilkynningar
um staði þar sem dagskrá var í gangi.
Þá hafi fjórar tilkynningar borist
vegna starfs íþróttafélaga, þrátt fyrir
ítrekun UMFÍ, um að hafa ekki slíka
dagskrá. Nefndi hann sérstaklega
dæmi um 50 manns saman á æfingu.
Ríkissaksóknari sendi fyrir helgi
öllum lögreglustjórum landsins leið-
beinandi reglur um sektir vegna
brota á samkomubanni, sóttkví og
einangrun. Víðir segist ekki vita til
þess að farið sé að beita þessum
ákvæðum en nú sé komið að því, mið-
að við tilkynningar um brot sem bor-
ist hafa.
Víðir sagði frá vettvangsferð sinni
í verslanir um helgina. Þar hafi mál
verið í góðu lagi hjá verslununum
sjálfum en viðskiptavinir hafi ekki
alltaf virt fjarðlægðarmörkin.
Fjölgun á gjörgæslu
Kórónuveirufaraldurinn er enn í
vexti hér á landi, hægum vexti. Alma
D. Möller landlæknir upplýsti á upp-
lýsingafundi Almannavarna í gær að
57 ný smit hefðu verið greind á síð-
asta sólarhring, frá hádegi á laugar-
dag til jafnlengdar í gær. Hefðu þá
1.020 smitast hér á landi.
55 sýni voru greind jákvæð hjá
sýkla- og veirufræðideild Landspít-
alans af 359 sýnum sem þar voru
rannsökuð en aðeins tvö sýni af 480
hjá Íslenskri erfðagreiningu. Hlutfall
þeirra sýna sem greindust á Land-
spítalanum var rúm 15% en 0,4% hjá
Íslenskri erfðagreiningu sem rann-
sakar almennt smit í samfélaginu.
Alma vakti athygli á því að sú
breyting hefði orðið að 36% þeirra
sýna sem greindust jákvæð á síðasta
sólarhring voru frá fólki í sóttkví.
Þetta hlutfall hefur verið 50-60% að
undanförnu og hefur það verið talið
til marks um að aðgerðir heilbrigð-
isyfirvalda væru að skila árangri.
25 sjúklingar eru inniliggjandi á
sjúkrahúsi vegna kórónuveirunnar.
Þar af eru níu á gjörgæslu og sjö
þeirra tengdir við öndunarvél. Alma
taldi að aðgerðir stjórnvalda hefðu
skilað árangri. Fjöldi smita fylgdi
bestu spám. Hinsvegar væri fjöldi á
gjörgæslu samkvæmt verstu spá og
raunar rúmlega það.
Spítalanum umbylt
Páll Matthíasson, forstjóri Land-
spítalans, sagði á upplýsingafundin-
um að starfsemi spítalans hefði verið
umbylt á síðustu dögum vegna kór-
ónuveirufaraldursins. Vel hefði tek-
ist til með það og starfsfólk ynni
hratt og örugglega að því verkefni.
Sagði forstjórinn að leggja hefði
þurft mörg önnur verkefni til hliðar,
svo sem aðgerðir sem gætu beðið.
Þakkaði hann sjúklingum og að-
standendum þeirra skilninginn.
Landspítalinn hefur þurft að tak-
marka heimsóknir gesta allverulega
síðustu vikur en síðast í dag var til-
kynnt að sængurlegudeild spítalans,
þar sem nýbakaðar mæður og börn
þeirra dvelja, yrði nú lokuð mökum.
Beindi hann þeim tilmælum til að-
standenda sem fá að heimsækja
sjúklinga í undantekningartilfellum,
að koma alls ekki finni þeir til ein-
hverra einkenna, jafnvel bara kvef-
einkenna, þótt þeir hefðu fengið
heimsóknarleyfi.
7.000 símtöl á dag
Fólk sem hefur farið í sýnatöku
hjá heilsugæslu vegna gruns um kór-
ónuveirusmit á að vera í einangrun
þar til niðurstaða sýnatökunnar ligg-
ur fyrir. Á þetta benti Ragnheiður
Ósk Erlendsdóttir, framkvæmda-
stjóri hjúkrunar hjá Heilsugæslu
höfuðborgarsvæðisins, á fundinum í
gær.
Sagði hún dæmi um að fólk kæmi á
bílnum í sýnatöku og ætlaði sér síðan
að sinna öðrum erindum í leiðinni.
Það er algerlega óheimilt, sam-
kvæmt reglum.
Einungis fólk með einkenni smits
fær að fara í sýnatökur heilsugæsl-
unnar en Ragnheiður segir að fólki
sé einnig forgangsraðað með tilliti til
sjúkrasögu og þess hvar það starfar.
Þannig fái heilbrigðisstéttir og aðrir í
framlínustörfum í baráttunni við far-
aldurinn forgang.
Mikið hefur mætt á starfsmönnum
heilsugæslustöðva undanfarnar vik-
ur. Um 7.000 símtöl berast á degi
hverjum auk 500-1000 netspjalla.
Sinna nú flestir starfsmenn heilsu-
gæslunnar upplýsingagjöf.
Benti Ragnheiður fólki á að
hringja ekki ef komast mætti hjá því.
Hægt væri að skrá sig í sóttkví á
vefnum heilsuvera.is og þar væri
einnig hægt að ná sér í vottorð um
sóttkví. Forsendan væri að fólk væri
með rafræn skilríki og hvatti hún þá
sem ekki hafa slík skilríki nú þegar
að ná sér í þau.
Fjöldi eftir landshlutum
Óstaðsett 25 1.963
Útlönd 0 0
Austurland 5 183
Höfuðborgarsvæði 773 4.755
Suðurnes 47 436
Norðurland vestra 22 392
Norðurland eystra 22 401
Suðurland 105 876
Vestfirðir 3 213
Vesturland 18 312
Smit
Sóttkví
Uppruni smits
Innanlands Erlendis
Óþekktur
65%
7%
28%15.484
sýni hafa
verið tekin
135 einstaklingar hafa náð bata
4.796 hafa lokið sóttkví
25 eru á sjúkrahúsi
2 einstaklingar eru látnir
9 á gjör-gæslu
894 manns eru í einangrun
Fjöldi staðfestra smita frá 28. febrúar
Upplýsingar eru fengnar af
covid.is og landspitali.is
1.020 smit voru staðfest
í gær kl. 13.00
9.531 manns eru í sóttkví
1.000
800
600
400
200
1.020
28. 29. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.
Komið að því að sekta þurfi fólk
 Töluvert um tilkynningar um brot á samkomubanni  Dæmi um fimmtíu manns íþróttaæfingu
 Áhyggjur af fjölgun innlagna á gjörgæslu  Minnihluti þeirra sem greinast nú með smit er í sóttkví
Ljósmynd/Lögreglan
Upplýsingafundur Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn, Alma D. Möller landlæknir, Páll Matthíasson, forstjóri Land-
spítalans, og Ragnheiður Ósk Erlendsdóttir, framkvæmdastjóri hjúkrunar hjá Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins.
Alma D. Möll-
er landlæknir
segir að
fréttir af auk-
inni sölu
áfengis hér á
landi valdi
áhyggjum og
varar við
notkun þess
á meðan á
faraldri stendur.
Alma vakti athygli á að lýð-
heilsusvið Embættis landlæknis
hefði tekið saman 10 heilræði
og birt á vef landlæknis. Þau
byggjast á niðurstöðum rann-
sókna á því hvað er gagnlegt að
gera til að hlúa að andlegri, lík-
amlegri og félagslegri vellíðan.
Þar kemur fram að ekki er gagn-
legt að nota áfengi eða tóbak til
að takast á við erfiðar tilfinn-
ingar, eins og áhyggjur og kvíða,
eða til að slaka á. Neysla áfeng-
is og reykingar veiki ónæm-
iskerfið auk þess að hafa nei-
kvæð áhrif á heilsu og vellíðan
til lengri tíma.
Deyfir dómgreind
„Það er skammgóður vermir
sem gerir ógagn,“ sagði Alma
um áfengið. Auk áhrifa þess á
heilsuna deyfi áfengisneysla
dómgreind fólks og þannig yrði
meiri hætta á að „við hlýðum
ekki Víði“ og leit í áttina að yfir-
lögregluþjóninum.
Að lokum nefndi Alma að á tím-
um sem þessum þyrfti að gæta
vel að svefni sem væri mikilvæg
undirstaða góðrar heilsu.
„Áfengi getur hjálpað fólki að
sofna en það rýrir gæði svefns.“
Varað við
áfengisnotkun
EMBÆTTI LANDLÆKNIS
Bjór Ekkert gagn
er að áfenginu.
Samtals höfðu 17.500 umsóknir
vegna skerts starfshlutfalls borist
Vinnumálastofnun á laugardag.
Hafði þeim fjölgað um 2.500 frá því
fyrri partinn á föstudaginn. Voru
þær frá starfsmönnum 3.700 fyr-
irtækja. Þá hafa 4.500 almennar
umsóknir borist stofnuninni í þess-
um mánuði vegna atvinnuleysis.
Þetta staðfestir Unnur Sverris-
dóttir, forstjóri Vinnumálastofn-
unar, við mbl.is.
Unnur segir að í flestum til-
fellum sé verið að sækja um há-
marksgreiðslu samhliða minnkuðu
starfshlutfalli
Alþingi samþykkti á föstudag
fyrir rúmri viku frumvarp Ásmund-
ar Einars Daðasonar, félags- og
barnamálaráðherra, um rétt til
greiðslu atvinnuleysisbóta samhliða
minnkuðu starfshlutfalli vegna
tímabundins samdráttar í starfsemi
vinnuveitenda, svokallaða hluta-
starfaleið. Flestar umsóknir sem
hafa borist miða við að minnka
starfshlutfall um hámarkið, en sam-
kvæmt lögunum getur fólk sem
verið hefur í fullu starfi farið niður
í allt að 25 prósenta starfshlutfall
og átt rétt á bótum. Hafi starfs-
maður verið með 400 þúsund krón-
ur eða minna í laun fyrir 100%
starf fær hann skerðinguna að fullu
bætta.
Gjarnan meira en
50% skerðing
Á föstudaginn var hlutfallið
þannig að 59% höfðu sótt um 75%
skerðingu á starfshlutfalli, 29%
höfðu sótt um 50-74% skerðingu
starfshlutfalls og 12% um að
minnka um minna en 50%. Það er
því ljóst að langstærsti hluti um-
sóknanna er við efri mörkin.
Unnur segir að langstærstur
hluti umsókna tengist ferðaþjón-
ustu.
Þar sé um að ræða starfsfólk í
farþegaflutningum, bæði í lofti og á
landi, starfsfólk í veitingageiranum,
á bílaleigum, hótelum o.s.frv. „Það
var eftir bókinni,“ segir hún, en
ljóst var að áhrif útbreiðslu veir-
unnar yrðu hvað hörðust á ferða-
þjónustuna.
Varðandi almennu umsóknirnar
segir Unnur að hafa verði í huga að
þar sé fólk að sækja um sem missti
vinnuna fyrir 1-3 mánuðum þegar
áhrifa kórónuveirunnar var ekki
farið að gæta. thorsteinn@mbl.is
Umsóknir streyma inn
 17.500 umsóknir um bætur vegna skerts starfshlutfalls
KÓRÓNUVEIRUFARALDUR