Morgunblaðið - Sunnudagur - 26.04.2020, Blaðsíða 17

kynslóðirnar á undan þeim bera þó alla ábyrgð á. Það
væri nær að senda okkur niður í fjöru að tína. En við
höfum séð myndir nafna Attenborough og vitum að
það mun ekki bjarga höfunum úr þessu að tína plast
þar. Og við vitum líka flest að það er fæst satt sem
sagt er um endurvinnslu í ríkustu þjóðfélögum heims.
Það er engin endurvinnsla að senda risa pramma með
plasti heim í fátæktina á Filippseyjum eða á annan
svipaðan stað.
Það eyðileggur hins vegar alla umræðu þegar hún
er færð í búning heilagra sanninda sem aðeins megi
ræða að fyrir fram gefinni forsendu og lokaniður-
stöðu. Það er ekkert að því að ræða trú sína undir
þannig formerkjum. Það felst í orðinu sjálfu og inn-
taki þess.
Og af því að þar er trú á ferðinni vitum við og
virðum að það má ekki gera þá kröfu að náunginn
fallist á þá trú. Það er algjörlega hans mál.
Enn fjarlægra og framandi er það þá að ætla sér að
fella fræðilegar eða pólitískar deilur í trúarlegan
ramma. Og ekki bara trúarlegan, heldur það sem
myndi vera nær að kalla ofsatrúarlegan ramma!
Þorði að blása á ruglið
Margrét II. Danadrottning kom sumum löndum sín-
um á óvart í aðdraganda 80 ára afmælis síns þegar
hún svaraði spurningum um loftslagsmálin. Hún
svaraði einni spurningunni svona: „Mannfólkið hefur
sín áhrif á loftslagsmálin, um það er ekki að efast. En
hvort umræddar breytingarnar eru beinlínis af völd-
um mannsins er ég ekki fyllilega sannfærð um. Lofts-
lagið tekur sífelldum breytingum eins og sagan sýn-
ir.“
Og drottningin bætti við: „Sem þjóðfélag ættum við
ekki að vera í uppnámi vegna loftslagsbreytinga.
Auðvitað eru þetta mikilvægir þættir sem ber að hafa
vara á. En uppnám (panik) er óhæf leið til að leysa úr
þeim vanda. Slík nálgun gengur aldrei.“
Ríkisútvarpið hér sagði frá því að nokkurt uppnám
hefði orðið út af orðum drottningar.
En það var aðeins hálfsannleikur, eins og vænta
mátti frá þeim bæ. Talsmaður Sósíalistaflokksins,
Signe Munk, sagði að yfirlýsing drottningar væri
„sérlega ógeðfelld“ og „fáheyrð“. Og talsmaðurinn
bætti við að „drottningin bæri mikla ábyrgð gagnvart
dönsku þjóðinni sem hún hefði ekki risið undir
þarna“. Og bætti svo við: „Þetta var mikið högg í kvið
allra þeirra barna og ungs fólks sem hefur djúp-
stæðar áhyggjur af loftslagsmálum.“
Mai Villadsen, talsmaður Rauðgræna bandalags-
ins, sagði það valda vonbrigðum að drottningin skyldi
nota afmæli sitt til að blása nýju lífi í gamlar glæður
sem notaðar hefðu verið til að vekja vantrú á að lofts-
lagsbreytingar væru beinlínis af manna völdum.
En af hinni hlið stjórnmálanna sagðist talsmaður
Danska þjóðarfloksins „stoltur og ánægður með að
búa að drottningu sem hefði dirfsku og kjark til að
tala af hreinskilni við þjóð sína“. Aðrir af þeim væng
tóku í sama streng.
Það var augljóst að íslenska Ríkisútvarpið var hlut-
drægt þegar það fjallaði um þetta mál og dró þekktan
taum.
Á heimsvísu mætti ætla að páfinn í Róm hefði
meiri áhrif en hin ágæta drottning Dana. En það
fékk furðu litla umræðu og enga hneykslan þegar
Frans páfi gaf til kynna fyrr í þessum mánuði að
„líta mætti á kórónuveiruna og faraldur hennar sem
eitt svar náttúrunnar vegna aðgerðarleysis mann-
kyns í loftslagsmálum!“
Nýtt hálmstrá
Í Bretlandi eru þeir til sem ekki hafa litið glaðan
dag eftir að Boris Johnson fékk stuðning þjóð-
arinnar í annað sinn við að koma Bretum úr Evr-
ópusambandinu. Nú líta þeir á kórónuveiruna sem
óvæntan bandamann. Fyrst reyndu þeir að gera sér
mat úr smælki og blésu upp að Bretar hefðu misst
af því að vera með í innkaupapakka á grímum og
þess háttar með ESB af því að þeir væru á leiðinni
út.
Þetta mál lognaðist þó út af þegar í ljós kom að
ESB hafði sjálft misst af þeim kaupum.
En þá kom stóra málið: Krafa um að útgöngunni
úr ESB yrði nú frestað í tvö ár vegna veirunnar og
þeirra efnahagslegu afleiðinga sem faraldurinn
myndi hafa á Breta!
Það hafði farið framhjá þessum súru töpurum að
efnahagurinn í bandalaginu er á ónýtari brauðfótum
en menn standa á víðast hvar annars staðar.
Allvíðtæk umræða er hins vegar um það hvort
ESB sjálft lifi af aumingjadóm sinn í baráttunni við
veiruna.
Það verði því ekkert til að fara úr.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
26.4. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17