Dagblaðið Vísir - DV - 17.07.2020, Blaðsíða 30

Dagblaðið Vísir - DV - 17.07.2020, Blaðsíða 30
TÍMAVÉLIN Í dag kl. 15.00 verður Min Tanaka, japanski dansar-inn, með fyrri sýningu sína í Laugardalshöll. Ekki er að efa að sýning hans er með forvitnilegri atburðum á Listahátíð, enda hefur Min Tanaka getið sér orð fyrir sérstæða danslist og hvar- vetna hlotið lof gagnrýnenda og óskipta athygli áhorfenda.“ Þannig hófst grein sem birtist í Dagblaðinu þann 7. júní 1980. Fram kom að Min Tanaka dansaði nakinn og nauðrakaður og notaðist ekki við nein hjálpartæki við list- iðkun sína. Blaðamaður Þjóð- viljans var á meðal áhorfenda í Laugardalshöll og lýsti upp- lifun sinni í grein sem birtist í blaðinu nokkrum dögum síðar: „Sá dans eða sú hreyfinga- list sem Japaninn flutti var svo langt frá hversdagslegri reynslu okkar að skilning- urinn haltrar langt á eftir undruninni og mikill vafi á að hann nái henni nokkru sinni. Fyrst kom Japaninn inn í regnkápu og tók eins konar forskot á það sem síðar kom. Í seinna skiptið birtist hann í opnum dyrum íþróttahall- arinnar allsnakinn og rak- aður. Hreyfingar hans voru í fyrstu firna hægar, eins og reynt hefði verið að hægja á tímavélinni, þannig valt hann inn gólfið, fjarlægur á svip eins og hugurinn væri enn austur í Japan. En mestallan þann tíma sem þessi sérstæða sýning stóð var Min Tanaka á fótum, hann sveigði og hneigði með einkennilegum hætti og ein- hver líkti hreyfingunum við krampa. Nema hvað, eftir því sem lengra leið komu aðstoð- armenn Min Tanaka meira við sögu. Þeir börðu á slag- verk, dauft og strjált í fyrstu, eða skutust um að baki áhorf- enda og töluðu fuglamál, sem dansarinn að lokum tók undir. Engin saga var sögð, en ferill sýningarinnar var fólginn í eins konar stigmögnun, í æ ofsafengnari hreyfingum í svitabaði, í miklum bumbu- slætti undir lokin.“ Dáleiðandi áhrif Í dagskrá hátíðarinnar var haft eftir Min Tanaka að hann vildi með atriði sínu „stefna á að koma á sam- bandi staðar, tíma og rúms, skapa þeim er á hann horfa nýjar víddir, kenna þeim að líta sjálfa sig og umhverfi sitt í öðru ljósi en þeir hafa van- ist.“ Blaðamaður Þjóðviljans efaðist um að Tanaka hefði tekist ætlunarverk sitt í Ís- landsheimsókninni. „Hræddur er ég um að slík og þvílík kraftaverk hafi ekki gerst meðal áhorfenda í Laugardalshöll, og voru þeir þó forvitnir vel og velviljaðir því sem fram fór. En þeir höfðu orðið fyrir óvenjulegri reynslu, sem í einhverju líkt- ist dáleiðsluáhrifum.“ Dansaði nakinn og einsamall í Almannagjá Tanaka flutti atriði sitt tvisvar á Listahátíð, í fyrra skiptið í Laugardalshöll, og svo aftur á Lækjartorgi nokkrum dögum síðar. Blaða- maður Vísis settist niður með Tanaka að lokinni sýningu á Lækjartorgi. Í viðtalinu lét Tanaka meðal annars hafa eftir sér að „nektin tæki enga afstöðu.“ Blaðamaður Vísis lýsti fundi þeirra svo: „Min Tanaka er hæglátur maður og rólegur við fyrstu sýn en býr augljóslega yfir firnamiklum krafti. Dans hans er á einhvern hátt ofur- mannlegur, ómannlegur, en ótrúlega magnaður.“ Tanaka tjáði blaðamann- inum að hann fyndi það mjög vel að nekt hans kæmi óþægi- lega við Íslendinga. „Þegar ég dansa hér finnst mér að sú staðreynd að ég er nakinn skipti áhorfend- ur meira máli en dansinn sjálfur, ólíkt öðrum stöðum sem ég hef dansað á. Hvers vegna ég dansa nakinn?“ Min Tanaka glotti. „Var það ekki í ykkar blaði sem spurt var hvort dans minn væri list eða „strip-tease“? Allt í lagi, þetta eru venju- lega viðbrögðin sem við fáum. Ástæðan fyrir nekt- inni er einfaldlega sú að ég er að reyna að losa mig við hvers konar menningar- lega umgjörð. Sko til, ef ég dansaði í einhverjum vissum búningi væri um leið auðvelt að tengja mig við eitthvað sérstakt menningarumhverfi, Japan til dæmis. Og þó ég hefði ekki nema hár: sítt hár, stutt hár, þetta þýðir allt saman eitthvað. Ég vil forð- ast svona einfaldar lausnir, leitast við að vera hlutlaus, algildur. Nektin tekur enga afstöðu. Þegar ég hafði losað mig við allar þær menn- ingarlegu klisjur sem ég gat þá komst ég að því að ég var orðinn næstum nakinn!“ Sagði Íslendinga of upptekna af nektinni Þegar hann var spurður um hvað dans hans merkti, svar- aði hann: „Það er eitt höfuðatriði dansins að gefa sér fyrirfram engar merkingar , ég upplifi dansinn á sama hátt og áhorf- endur: hann er fullkomlega impróvíseraður.“ Þá tjáði Tanaka blaðamanni að eftir sýninguna í Laugar- dalshöll hefði hann látið aka sér austur á Þingvöll þar sem hann dansaði fyrir sjálfan sig við sólarlag og sólar- upprás: Hann dansaði í Al- mannagjá, í hraungjótunum og á klettadröngunum. „Það var gríðarlega áhrifa- mikið og mér fannst ég verða mjög nákominn jörðinni. Mis- munur okkar þurrkaðist út og við sameinuðumst.“ Blaðamaður Vísis skrifaði að þótt Íslendingum fyndist erfitt að skilja listina og það sem lægi að baki dansi Min Tanaka, væri óumdeilt að listamanninum hefði tekist að koma töluverðu róti á hugs- anir fólks. „Með komu sinni á Lista- hátíð hefur hann altént knúið fólk til umhugsunar. Það má þó alltaf teljast nokkurs virði, hvað sem öðru líður.“ n Japanski dans og hreyfi­ listamaðurinn Min Ta­ naka var umtalaður þegar hann kom fram á tveimur sýningum Listahátíðar í Reykjavík sumarið 1980. Ástæðan var sú að Tan­ aka dansaði allsnakinn og hafði þar að auki rakað hvert einasta hár af líkama sinum. Undir dansinum léku japanskir tónlistarmenn undir á slagverkshljóðfæri og einn þeirra jóðlaði i takt við dansinn. Japani dansaði nakinn og hvítmálaður á Lækjartorgi Tanaka sagði tilganginn með atriðinu að „koma á sambandi staðar, tíma og rúms.“ MYNDIR/TÍMARIT.IS Í júní 1980 fór fram Listahátíð í Reykjavík. Eitt af atriðunum ýmist heillaði fólk eða hneykslaði og ekki voru allir sammála um hvort það teldist vera list eða erótík. Auður Ösp Guðmundsdóttir audur@dv.is 30 FÓKUS 17. JÚLÍ 2020 DV

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

Aðgerðir: