Fréttablaðið - 27.11.2020, Síða 6

Þekkirðu lyn þín?
GLÆSIBÆ / OPIÐ 08:30-18:00 mán.- fös.
Sími 517 5500 / lyfsalinn@lyfsalinn.is
VESTURLANDSVEGI / OPIÐ 10:00-22:00 alla daga
Sími 516 5500 / vesturlandsvegur@lyfsalinn.is
URÐARHVARFI / OPIÐ 08:30-18:00 mán.- fös.
Sími 516 5505 / urdarhvarf@lyfsalinn.is
og þér líður betur
Komdu eða pantaðu tíma í síma
517 5500 eða sendu póst á
lyfsalinn@lyfsalinn.is
Fáðu faglega aðstoð lyafræðings
SJÁVARÚT VEGSMÁL „Við höfum
miklar áhyggjur af þessari þróun.
Sérstaklega hversu mikil aukning-
in er í útflutningi óunnins þorsks
á þessu ári,“ segir Flosi Eiríksson,
framkvæmdastjóri Starfsgreina-
sambandsins, um nýja skýrslu
Háskólans á Akureyri. Sýnir hún
mikla aukningu í útf lutningi á
óunnum fiski á undanförnum árum.
„Með þessu stefnum við að því að
vera hráefnisland, sem bæði veikir
byggðirnar og lækkar atvinnustigið.
Þá auðveldar þetta einnig fyrirtækj-
um að stýra hvar þau eru skattlögð
og hvar hagnaðurinn er tekinn út.“
Fulltrúar verkalýðshreyfingar-
innar áttu fund með atvinnumála-
nefnd Alþingis á mánudag. Viðruðu
þeir þar áhyggjur sínar af ástandinu
og lögðu til aðgerðir til að sporna við
þessu. Til að mynda svokallað gáma-
álag sem áður tíðkaðist, það er gjald-
heimta á útfluttan óunnin fisk.
Þá telur verkalýðsforystan vanta
mun meiri upplýsingar um hvernig
þessi viðskipti fara fram í dag. „Það
skortir gagnsæi í þessu kerfi. Það
virðist vera sem aðilar kaupi fisk-
inn hér til að vinna í löndum þar
sem launin eru lægri. En við fáum
ekki að vita hverjir þeir eru,“ segir
Flosi. Óunninn fiskur er einna helst
f luttur út til Póllands og annarra
landa Austur-Evrópu.
Áhrif þróunarinnar koma hvað
harðast niður á fiskvinnslufólki og
þeim fiskvinnslum sem ekki reka
eigin útgerð og reiða sig á markaði.
Flosi tekur Ísfisk á Akranesi sem
dæmi, en sú vinnsla varð gjaldþrota
í febrúar. „Þarna misstu tugir okkar
félagsmanna vinnuna,“ segir hann.
Útf lutningur óunnins fisks er
ekki eina ástæðan fyrir því að fisk-
vinnslufólki hefur verið að fækka.
Tækninýjungar í greininni spila
einnig rullu. Starfsgreinasam-
bandið hefur ályktað um að full-
vinna ætti fisk eins og hægt er hér
á landi. Þetta sé bæði byggðamál og
að einhverju leyti kynjamál. „Kon-
urnar missa störfin úti á landi og
þau störf sem skapast eru í Reykja-
vík,“ segir Flosi.
Þó að Flosi taki undir með
skýrsluhöfundum um að f isk-
vinnslur eigi við vanda að stríða þá
gagnrýnir hann þá áherslu sem er
lögð á „órofna virðiskeðju“ útgerð-
anna. Það geti ekki verið forsenda
nýsköpunar eins og komi fram
heldur sé nýsköpun hvað öflugust
í smærri fyrirtækjum.
„Það er ekki lögmál í neinni mat-
vælaframleiðslu að öll virðiskeðjan
sé á sömu kennitölunni,“ segir Flosi.
Nefnir hann kjötvinnslu til saman-
burðar. Það sé ekki sami aðili sem
eigi kindurnar, slátri og verki kjötið
og selji það til neytandans.
Aðspurður um samkeppnis-
sjónarmiðin, það er hvort íslensk
fiskvinnsla geti keppt við ódýrari
fiskvinnslur í Austur-Evrópu segir
Flosi svo vera. „Íslensk fiskvinnsla
með sinni tækni, þekkingu og frá-
bæra starfsfólki getur keppt við
vinnslur hvar sem er í heiminum,“
segir hann.
kristinnhaukur@frettabladid.is
Veikir byggðirnar að hráefni
sé sent óunnið til útlanda
Fulltrúar verkalýðshreyfingarinnar funduðu með atvinnumálanefnd Alþingis á mánudag um stöðu fisk-
vinnslunnar. Ný skýrsla sýnir mikla aukningu í útflutningi óunnins fisks úr landi. Framkvæmdastjóri
Starfsgreinasambandsins hefur áhyggjur af þróuninni og vill að stjórnvöld fari að grípa til aðgerða.
Fiskvinnslufólk hefur minna að gera þegar fiskurinn er fluttur óunninn til Austur-Evrópu. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Það virðist vera sem
aðilar kaupi fiskinn
hér til að vinna í löndum þar
sem launin eru lægri.
Flosi Eiríksson,
framkvæmda-
stjóri Starfs-
greinasam-
bandsins
SUÐURLAND Eigandi sumarhúsalóð-
ar sleppur ekki við tuttugu þúsund
króna dagsektir sem byggingarfull-
trúi Grímsnes- og Grafningshrepps
boðaði á hann í október vegna rusls
á lóðinni.
Í kæru til úrskurðarnefndar
umhverfis- og auðlindamála sagði
lóðareigandinn að dagsektirnar
væru geðþóttaákvörðun byggingar-
fulltrúans. Kvaðst hann vera með
„skaðaðan bústað sem sé í vinnu-
ferli“ og ekki væri mögulegt að
verða við kröfu um tiltekt á lóðinni
á þessum tíma árs og á svo stuttum
tíma. Munirnir á lóðinni væru ekki
fyrir neinum og fyrirsjáanlegt að
selja þurfi bústaðinn með veru-
legum afföllum vegna ákvörðunar-
innar. Á mörgum öðrum lóðum í
sumarhúsahverfinu væri að finna
sambærilega hluti og svo hafi verið
árum saman.
Af hálfu Grímsnes- og Grafnings-
hrepps var bent á að umrædd lóð sé
í skipulagðri frístundabyggð. Farið
hafi verið fram á það 8. september í
haust að allt rusl og aðrir lausafjár-
munir yrðu fjarlægðir af lóðinni.
Mánuði síðar hafi ekki enn verið
brugðist við.
Úrskurðarnefndin segir í niður-
stöðu sinni að byggingar fulltrúi
geti mælt fyrir um úrbætur þar sem
hlutum sé áfátt við eignir. Hann hafi
heimild til að leggja á allt að hálfri
milljón króna í dagsektir til að
knýja fram úrbætur.
„Fyrirliggjandi ljósmyndir af lóð
kæranda bera með sér að þar sé
talsvert af byggingar úrgangi, rusli
og öðrum lausafjármunum. Er því
engum vafa undirorpið að frágangi,
ásigkomu lagi og umhverfi lóðar
hans hafi á umræddum tíma verið
ábótavant,“ segir úrskurðarnefnd-
in. „Var því byggingarfulltrúa rétt
að leggja á kæranda dagsektir til að
knýja á um úrbætur á lóð hans, en
samkvæmt fyrirliggjandi gögnum
hefur umhirðu hennar verið ábóta-
vant um árabil.“ – gar
Dagsektir vegna úrgangs á sumarhúsalóð í Grímsnesi óhaggaðar
REYKJAVÍK „Það er jákvætt að þetta
hafi verið samþykkt þannig að hægt
sé að teikna upp vinnuna og skipu-
leggja hvernig við viljum sjá svona
virka,“ segir Jakob Einar Jakobs-
son, veitingamaður á Jómfrúnni og
stjórnarmaður í Miðborginni okkar,
sem kynnti á fundi samstarfshóps
miðborgarmála tillögu að vinnu-
hópi um stofnun á nýju félagi hagað-
ila í miðborginni sem var samþykkt.
Jakob vill fá aðila sem lifa og
starfa í miðborginni að borðinu og
er einnig að tala um þá viðburði
sem eru haldnir í miðborginni.
„Það er mikilvægt að eiga samtalið
við mismunandi hagaðila og fá inn
sem flesta. Búðir, veitingastaði, fast-
eignafélaög, leikhúsin, viðburðir
eins og Pride og maraþonið og söfn.“
Hann segir að nauðsynlegt sé að
stofna öf lugt félag rekstraraðila
með skýrt hlutverk enda hafi það
verið of lengi þannig að hver og einn
væri í sínu horni. Og umræðan um
miðborgina hefur ekki alltaf verið
fögur að undanförnu. Bílastæða-
leysi, göngugötur og ýmislegt fleira
heyrist merkilega oft þrátt fyrir bíla-
stæðakjallara og mikið líf á Laugar-
veginum.
„Það er fullt af jákvæðum hlutum
að gerast og ég held að það sé mikil-
vægt að þeir sem eru í miðborginni
fari að tjá sig einni röddu. Ef fókus-
inn er á verslun og viðskipti þá
gengur ekki upp að það sé verið að
tala það niður á meðan aðrir vinna
að uppbyggingu. Það skýtur skökku
við.“
Jakob fór ásamt samtökunum
Miðborginni okkar til Svíþjóðar
og kynnti sér hvernig svona félag
vinnur í Stokkhólmi. Hann var hrif-
inn af því sem hann sá og vill koma
öllum röddum miðborgarinnar
í eina. „Núna er að búa til grund-
völlinn að því með hvaða hætti
þetta yrði skipulagt. Þetta er enn á
hugmynda stigi en ég segi samt, sem
rekstraraðili í miðborginni, þá er
fáránlegt að taka ekki þátt í svona
vinnu því miðað við það sem ég sá og
lærði í Svíþjóð er þetta frábært.“ – bb
Miðborgin þarf að tjá sig einni röddu
Laugavegurinn er ennþá jafn skemmtilegur að ganga enda iðar hann af
mannlífi dag eftir dag, sérstaklega nær jólum. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Ýmsu virðist áfátt á lóðinni.
HEILBRIGÐISMÁL Frá og með næstu
áramótum verða HPV-mælingar
notaðar við leghálsskimun hjá
konum á Íslandi eftir að heil-
brigðisráðuneytið samþykkti í
gær tillögur landslæknis um fyrir-
komulag skimana fyrir krabba-
meini í brjóstum, leghálsi, ristli
og endaþarmi. Lagði landlæknir
það til í minnisblaði sínu að skim-
unin yrði framkvæmd á sýkla- og
veirufræðideild Landspítala að ráði
fagráðs um skimun fyrir legháls-
krabbameini.
Samkvæmt tilkynningu heil-
brigðisráðherra í gær er næmi
HPV-mælinga til að greina frumu-
breytingar 95 prósent en hefð-
bundin frumuskoðun er með um 50
prósent næmni. Samkvæmt tilskip-
unum mun reglubundin legháls-
skimun hefjast við 23 ára aldur og
skal skima eftir frumubreytingum
á fimm ára fresti. – kpt
HPV-mælingar
verða notaðar í
leghálsskimun
REYKJAVÍK Orkuveita Reykjavíkur
segir að upplýsingapóstur hafi bor-
ist Umhverfisstofnun í október þar
sem stofnuninni var boðið að koma
athugasemdum á framfæri vegna
tæmingu Árbæjarlóns. Fram kemur
í svari OR við fyrirspurn Frétta-
blaðsins að einhverra hluta vegna
hafi engin svör borist til baka.
Líkt og fram hefur komið vissu
hvorki stjórnendur Umhverfis-
stofnunar né Náttúrufræðistofn-
unar af tæmingu lónsins fyrr en
eftir framkvæmdina. Pósturinn til
Náttúrufræðistofnunar var fyrir
mistök f lokkaður sem fyrirspurn
um fuglalíf og því ekki skoðaður
fyrr en lónið var tómt. – ilk
Fengu ekki svar
HPV-mælingar eru með
95% næmni við að greina
frumubreytingar.
2 7 . N Ó V E M B E R 2 0 2 0 F Ö S T U D A G U R4 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð