Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.03.1979, Qupperneq 7

ÍSL. LANDBÚN.
J. AGR. RES. ICEL. 1979 11, 1-2: 5-31
Áhrif sláttutíma og verkunar á fóðrunarvirði þurrheys
Bjarni Guðmundsson,
Bœndaskólanum á Hvanneyri.
YFIRLIT.
í eftirfarandi grein er skýrt frá niðurstöðum þriggja heyöflunar- og fóðrunarathugana, sem gerðar voru á
Hvanneyri á árunum 1973 til 1977. Athuganirnar beindust að áhrifum sláttutíma og verkunar þurrheys á
nýtingu þess til fóðrunar. Bornir voru saman eftirtaldir liðir:
a. Slegið snemma, vel verkað (súgþurrkað),
b. Slegið snemma, hrakið á velli,
c. Slegið snemma, bliknað/ornað,
d. Slegið seint, vel verkað (súgþurrkað).
Liðir a, b og c voru slegnir við skrið vallarfoxgrass.
í tveimur fyrri athugunum réð vallarfoxgras (Engmo) ríkjum (> 90%), en í síðustu athuguninni var fóðrið
blanda ýmissa grastegunda, einkum knjáliðagrass, língresis, vallarsveifgrass og snarrótar. Haíðir voru
fjórir gemlingar í hverjum hópi (lið) við fóðrun (þó 10 fyrsta árið). Fóðrunarskeiðin voru til jafnaðar 138
dagar að lengd.
Helztu niðurstöður athugananna má draga saman á eftirfarandi hátt:
1. Þurrefnismagn á hektarajókst aðjafnaði um 25—40 kg á dag með þroska, en fóðureiningafjöldi breyttist
lítið, eftir að komið var að hefðbundinni sláttarbyrjun.
2. Tap meltanlegs þurrefnis við verkun heysins reyndist vera á bilinu 8—13%, mest í b- og c-liðum.
3. Fóðurgildi heysins hafði sáralítil áhrifá át gemlinganna, þegar um vallarfoxgras var að ræða. Hins vegar
ázt hey úr blönduðu grastegundunum þeim mun betur sem fóðurgildi þess var meira.
4. Vöxtur gemlinganna var nátengdur fóðrunarvirði heysins, en fóðrunarvirðið er margfeldi áts og orku-
gildis heysins. Um 20% breytileika fóðrunarvirðisins mátti rekja til mismunandi þurrefnisáts, en 80%
til mismunandi orkugildis heysins.
5. Aðeins þeirgemlingar, sem fengu vel verkaðasnemmslægju (a-liður),sýndu eðlilegarframfarirí vextiog
þrifum. Lökust þrif voru í gemlingum c- og d-hópa.
6. Þroskun grasanna virtist hafa alvarlegri áhrifá fóðrunarvirði heysins en veðrun þess á velli. Alykta má,
abxdaga hrakningur heysins á vellinum hafi haft svipuð áhrif á fóðrunarvirði þess fyrir gemlingana og2x
daga dráttur á slætti. Hitamyndun í heyinu rýrði fóðrunarvirðið um 15-39% í samanburði við vel
verkaða heyið (a-lið).
7. Niðurstöður athugananna sýndu, að bezt nýting uppskerunnar, töðuvallarins, og gemlinganna fékkst
með því tvennu að slá um það bil, sem síðbúnustu túngrösin (vallarfoxgrasið) voru að skríða, og með því
að vanda vel til verkunar heysins (súgþurrka það).