Ægir - 2019, Blaðsíða 33

33
Störfin færast til en stóra málið er að af-
kastagetan eykst. Því fer þess vegna
fjarri að hægt sé að fullyrða að störf
hverfi í fiskiðnaði með aukinni sjálf-
virkni og tæknivæðingu. Þegar við-
skiptavinir koma til okkar með óskir um
tæknibreytingar í sínum húsum eru þeir
fyrst og fremst með markmið um aukna
nýtingu og betri gæði afurða. Þegar um
er að ræða vinnslur með mikið magn
vega þessir þættir þyngst og þar af leið-
andi er ekki endilega verið að horfa í
störfin sjálf. En samt horfa menn mjög til
þess að leysa með sjálfvirknivæðingunni
af hólmi einhæfð og erfið störf,“ segir
Kristján.
Sjálfvirkninni tekið
fagnandi í Kanada
Í starfi sínu hefur Kristján góða yfirsýn
á þróun fiskvinnslunnar víða um heim
og hann segir að víðast hvar annars
staðar en á Íslandi sé erfitt að fá fólk til
starfa í fiskiðnaði og þess vegna sé knýj-
andi að auka sjálfvirkni.
„Þetta hefur enn sem komið er ekki
verið vandamál á Íslandi þó við sjáum
einhver merki þess að þróunin verði í
þessa átt í framtíðinni. Birtingarmynd
þessa er einna verst á Nýfundnalandi og
í Kanada þar sem varð algjört hrun í
þorskstofninum fyrir 15-20 árum. Í kjöl-
farið lagðist vinnsla nánast af en núna
er þorskurinn að koma upp aftur en þá
er fiskvinnsluþekkingin hins vegar töp-
uð. Því verða Kanadamenn að byrja á
núlli og taka þar af leiðandi sjálfvirkni-
möguleikum sem við getum boðið í fisk-
vinnslunni opnum örmum. Og þetta er af
þeirri stærðargráðu að kanadíska ríkið
þarf að hjálpa til þar sem þetta er líka
byggðamál og mikilvægt til að koma fót-
unum undir fiskiðnað á nýjan leik,“ segir
Kristján.
Engin takmörk á
tæknimöguleikunum
Hin eina endanlega og fullkomna tækni
verður líkast til aldrei fundin upp og þó
talað sé um skref inn í fjórðu iðnbylting-
una í fiskvinnslu segir Kristján að alltaf
séu mikil tækifæri í sjónmáli.
„Tækifærin eru mýmörg og erfitt að
leggja mælistiku á hvar við nákvæmlega
stöndum í dag gagnvart fjórðu iðnbylt-
ingunni, hvort við erum komin 20% eða
50% á veg, svo einhver viðmiðun séu
nefnd. Það er auðvitað huglægt mat
hvar tæknin endar og hvort hún á sér
einhver takmörk. Í þeirri tækni sem er
þungamiðja okkar þróunar í dag, þ.e.
vatnsskurðar- og röntgentæknin, eru
gríðarleg tækifæri ennþá ónýtt og þess
utan miklir möguleikar til að nýta ró-
bótatækni inn í vinnslunum í afurða-
stýringum, pökkun og þess háttar. Ég sé
næstu byltingu felast í því að núverandi
tækni sé nýtt til að búa til nýjar vörur,
ekki þessa hefðbundnu bita sem við
þekkjum og höfum þekkt lengi. Tæknin
býður okkur upp á að skera fiskinn á
hvaða hátt sem er og þannig geta orðið
til nýir bitar sem einfaldlega stækka af-
urðamarkaðinn og auka þar með verð-
mætið. Ég skynja að markaðarnir eru
núna að uppgötva hvað hægt er að gera
og þá fara að koma fyrirspurnir til fram-
leiðenda um vörur sem þeir hafa ekki
áður framleitt. Á þessu sviði tel ég fyrir-
sjáanlega hvað mestu breytinguna á
komandi árum. Þetta er liður í að mæta
nútíma neytandanum, unga fólkinu sem
vill hentuga, góða og holla vöru til mat-
reiðslu,“ segir Kristján.
Hráefnisgæði forsenda þess
að nýta vinnslutæknina
Lykilatriði í vöruþróun eru afurða- og
hráefnisgæði sem Kristján segir óum-
deilanlega hafa batnað í hvítfiskiðnaðum
á Íslandi síðustu ár en halda þurfi mark-
visst áfram á sömu braut.
„Hvítfiskurinn þarf að ná meiri stöð-
ugleika í gæðum, ekki bara á Íslandi
heldur um allan heim. Við eigum mikið
undir því og getum tekið t.d. laxaafurðir
sem fyrirmynd. Skilningur á gildi kæl-
ingar til að auka hráefnisgæði hefur
stóraukist hér á landi undanfarin ár en
■ Kristján Hallvarðsson, sviðsstjóri sölusviðs Völku ehf.
Fiskvinnslan