Hugur og hönd - 2020, Blaðsíða 19

HUGUR OG HÖND 2020  19
Handverksfólk á Þingeyri
Kristján Gunnarsson fæddist á
Hofi í Kirkjubólsdal í Dýrafirði 19.
maí 1943. Foreldrar hans voru
þau hjónin Gunnar Guðmundsson
og Guðmunda Jóna Jónsdóttir. Á
Hofi var stunduð mjólkur-
framleiðsla og mjólkin seld á
Þingeyri. Almennt handverk var
unnið á bænum; móðir hans
prjónaði og saumaði en faðir hans
smíðaði hnakka og beisli. Þegar
foreldrar hans brugðu búi fluttu
þau til Þingeyrar þar sem hún
vann í fiski og hann sem
vélgæslumaður í frystihúsi. Á
Þingeyri hófst listamannaferill
þeirra, Guðmunda vann verk úr
muldu íslensku grjóti og skeljum
en Gunnar málaði olíumálverk,
sum venjuleg en önnur upphleypt
og þá með grjóti eða smáhlutum
unnum úr tré. Heimili þeirra
hjóna ásamt verkum má sjá í
bókinni Einfarar í íslenskri
myndlist.
Handverk og handlangi
Kært barn hefur mörg heiti og um
handlagni Kristjáns má fara
mörgum orðum. Hann er hagur
bæði á járn og tré og fengi hann
það verkefni að notast við önnur
efni mundi þau án efa leika í
höndum hans enda þekktur fyrir
snjallar hugmyndir og lausnir á
tæknilegum vandamálum.
Áhugi Kristjáns lá frá upphafi í
vélum og járnsmíði og fór svo að
hann gerðist nemi hjá Vélsmiðju
GJS á Þingeyri en þar var smíðaður
og steyptur alls kyns búnaður í
fiskibáta og eins fóru þar fram
viðgerðir á enskum togurum allt
frá toppi niður í botn og þurfti oft
að kafa við þá vinnu.
Ferlið við steypu á járni
Þegar hlutir eru steyptir úr málmi
þarf fyrst að smíða mót af
hlutnum. Hlutirnir eru ýmist úr
pottjárni, kopar eða áli. Mótið er
síðan sett í sérstakan mótasand í
Kristján að hella bráðnu járni úr deiglu í mót.
Hurðarsnerill í sandmóti.
Kristján Gunnarsson