Morgunblaðið - 25.09.2020, Síða 24

Morgunblaðið - 25.09.2020, Síða 24
24 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. SEPTEMBER 2020 ✝ Hreinn Bjarna-son fæddist á Berserkseyri í Eyr- arsveit 25. sept- ember 1932. Hann lést á hjartadeild Landspítalans 13. september 2020. Foreldrar hans voru Ástrós Ágústa Elísdóttir, f. 2. ágúst 1895, d. 21. júlí 1978, húsmóðir, og Bjarni Sigurðsson, f. 18. jan- úar 1896, d. 22. apríl 1986, bóndi og hreppstjóri. Systkini Hreins eru Dagbjört Ragnhildur, f. 22. ágúst 1925, d. 14. september 2019, og Lárus Sigurjón, f. 25. september 1926, d. 26. desember 1934. Fóstursystkini hans eru Emil Jónasson, f. 21. febrúar 1935, og Guðrún Geirmunds- dóttir, f. 13. september 1935, d. 6. febrúar 1985. Hreinn giftist Ásdísi Halldórs- dóttur 25. sept- ember 1959. For- eldrar hennar voru Halldór Lárus Guð- mundsson, f. 1. apríl 1909, d. 5. maí 1994, og Geirlaug Ólafs- dóttir, f. 17. ágúst 1915, d. 1. október 1994. Hreinn og Ásdís hófu búskap á Ber- serkseyri 1960 og bjuggu þar til 2005, er þau fluttu til Reykjavíkur. Hreinn og Ásdís eignuðust dótturina Ástrós Geirlaugu, f. 1. ágúst 1976. Börn hennar eru Agnes Rós Egilsdóttir, f. 9. júní 2000, Guðmundur Viktor Eg- ilsson, f. 28. september 2002, og Hjörtur Hreinn Hjartarson, f. 18. október 2010. Útförin fer fram frá Guðríðar- kirkju í Grafarholti í dag, 25. september 2020, klukkan 13. Blessuð sértu sveitin mín, sumar, vetur, ár og daga. Engið, fjöllin, áin þín, yndislega sveitin mín, heilla mig og heim til sín huga minn úr fjarlægð draga. Blessuð sértu, sveitin mín, sumar, vetur, ár og daga. (Sigurður Jónsson) Móðurbróðir minn Hreinn Bjarnason frá Berserkseyri lést 13. september. Við andlát hans er stórt skarð höggvið í ættboga minn. Á Berserkseyri var tvíbýli, afi og amma bjuggu á ytri bænum og Hreinn og Dísa á innri bænum. Á uppvaxtarárum mínum dvaldist ég þar flest sumur. Þessu ynd- islega fólki á ég margt að þakka og höfðu þau mikil áhrif á mig. Hreinn og Dísa voru hörkudug- leg og hamingjusöm hjón ásamt sólargeisla sínum, einkadóttur- inni Ástrós Geirlaugu. Sveitabýli þeirra var þekkt fyrir snyrti- mennsku og myndarskap. Hreinn var 19 árum eldri en ég og leit ég fremur til hans sem stóra bróður en frænda míns. Það var alltaf nóg að gera í sveitinni og þrautseigja og vinnugleði voru einkunnarorðin sem ég lærði af Hreini. Hann átti til smá stríðni enda var alltaf stutt í glettnina og kímnina hjá honum. Oft var við- kvæðið þegar við vorum orðnir örþreyttir að loknum löngum vinnudegi „að vinnan hefði nú aldrei drepið neinn“. Það er margs að minnast af margvísleg- um störfum sem ég kynntist hjá Hreini auk hefðbundinna sveita- starfa, m.a. mótekju, silunga- og hrognkelsaveiða, tófu- og minka- skytterís, dúntekju, póstferða á P 66, vegavinnu, byggingarvinnu, smalamennsku og heyskapar úti í Akurey og á eyðijörðum við Hraunsfjörð. Það var aldrei lognmolla í sveitinni og alltaf margt um manninn, enda næg verkefni að hafa. Ég minnist þess að það var alltaf tilhlökkun að fara vestur í sveitina til þeirra. Á sumrin dvöldust þar að jafnaði mörg ungmenni sem nutu þess afar vel að fá að kynnast sveitastörfum og tryggðu okkur um leið ærslafull sumur ár eftir ár í sveitinni. Systkinin Hreinn og ástkær móðir mín Dagbjört voru ein- staklega samrýnd og unnu hvort öðru afar mikið. Hann tók það mjög nærri sér þegar hún lést fyrir ári. Sveitin átti alla tíð hug hans allan þrátt fyrir að hafa selt jörð- ina og flust til Reykjavíkur. Hann var afar þakklátur yfir miklum hlýhug sem nýir eigendur á Ber- serkseyri, Hjörtur og Snjólaug, sýndu honum með því að bjóða honum að búa á staðnum hvenær sem hann kaus. Náttúrufegurð á Berserkseyri er einstök. Örnefnin við hvert fót- mál eru arfleifð horfinna kyn- slóða, m.a. Hraunsfjörður inn með Berserkjahrauni, Fossarnir inn af Tröllahálsi í snarbröttum fjöllum upp af Árnabotni og eyktamörkin Dagmálagil, Há- degisbrekkur og Nónkúla. Sólar- lag við spegilsléttan Breiðafjörð- inn er ógleymanlegt. Fjölskylda mín hefur haft mikla ánægju af að heimsækja Hrein og Dísu að Berserkseyri og fylgdi ferðunum vestur ávallt mikil eftirvænting. Mér er efst í huga djúpt þakk- læti til Hreins og söknuðurinn við fráfall hans er ákaflega sár. Ég minnist Hreins með mikilli virð- ingu. Ég og fjölskylda mín færum dótturinni Ástu Laugu og börn- um hennar okkar innilegustu samúðarkveðjur. Blessuð sé minning Hreins Bjarnasonar frá Berserkseyri. Yngvi Pétursson. Ég kynntist hjónunum á Ber- serkseyri, þeim Hreini og Dísu, árið 2002 eftir að við Rósa kynnt- umst. Fyrir mér var þetta eins og að kynnast tengdaforeldrum því þau bæði hafa alla tíð frá barn- æsku Rósu verið henni eins og aðrir foreldrar og sannar fyrir- myndir í einu og öllu. Þau gáfu henni sem barni og unglingi það veganesti út í lífið sem hefur ver- ið henni hvað dýrmætast. Oft vitnar Rósa í orð Hreins: „Það er um að gera að drífa sig“ þegar mikið lá við, þurfti t.d. að ná inn þurru heyi fyrir rigningu eða hlaupa fyrir kindurnar í smala- mennsku, eða önnur verk í sveit- inni sem þurfti að vinna hratt og rösklega. Hreinn var fæddur og uppal- inn á Berserkseyri. Hann byrjaði þar búskap með Dísu sinni með því að kaupa helminginn í jörð- inni af móðurbróður sínum. Þau voru dugleg í að rækta ný tún og auka framleiðni búsins og fórst það mjög vel úr hendi og var bú- skapur þeirra til fyrirmyndar alla tíð. Hreinn tók þátt í sauðfjár- ræktarfélagi og þótti ná góðum árangri og var oft falast eftir frá honum hrútum til undaneldis og lífgimbrum, m.a. vestur á firði og norður á Strandir. Hreinn var náttúrubarn og mjög tengdur umhverfi sínu. Hann var mjög næmur og einnig veðurglöggur og tengdi veðrið oft að gömlum sið við ákveðna daga, eins og t.d. Maríumessu, kyndilmessu og höfuðdag eins og forfeðrum okk- ar var algjör nauðsyn á að kunna. Hann byrjaði ungur með leiðsögn föður síns að veiða tófur og var mjög drjúgur við það alveg þar til í vor þegar heilsuleysi stoppaði hann af. Hreinn var einstaklega fljótur að læra inn á nýtt landslag og ná áttum. Eftir fyrstu ferð þeirra vestur til okkar Rósu í Súðavík var hann með alla firði og helstu örnefni á hreinu og gat þulið þau upp í nákvæmlega réttri röð, jafnvel og æfður prest- ur fer með faðirvorið án þess að hiksta. Þeim var þessi fyrsta ferð mjög minnisstæð og þá varð Dísu oft tíðrætt um Hrafnseyrar- heiðina sem hún kallaði „Hryll- ingsheiðina“ og það með réttu. Hreinn kom síðast vestur til okk- ar 2018 og fórum við þá m.a. út á Ingjaldssand. Þar fundust hon- um allar skriður vera mjög tófu- legar. Þetta var einskonar píla- grímsför fyrir hann því þarna komst hann á heimaslóðir fyrir- myndar sinnar, Guðmundar refa- skyttu frá Brekku. Eftir að um- ráðum þeirra á Berserkseyri lauk buðu núverandi eigendur, þau Hjörtur og Snjólaug, honum áfram óbreyttan aðgang að öllu á Berserkseyri og var hann þar langdvölum síðustu árin í boði þeirra og verður þeim heiðurs- hjónum seint þakkaður sá höfð- ingsskapur. Eftir að Hreinn og Dísa fluttu í Stakkhamrana kom- um við Rósa oft til þeirra og stóðu okkur ávallt allar dyr opnar og metum við það mikils. Alltaf var glatt á hjalla og eru þær minn- ingar okkur kærar. En nú er kall- ið komið og þú hefur kvatt okkur, Hreinn minn. Nú ertu kominn á veiðilendurnar miklu þar sem er nóg af tófum, en líklega munuð þið rölta um þær lendur saman í friði og spekt því þar ríkir kær- leikurinn einn. Elsku Ástrós, við Rósa vottum þér og börnum þínum okkar dýpstu samúð og biðjum um styrk ykkur til handa í sorg ykk- ar. Far í friði, kæri vinur. Steinn Ingi Kjartansson. Í byrjun hausts þegar farfugl- arnir kveðja einn af öðrum og æðarfuglarnir hópa sig saman fyrir veturinn lést Hreinn Bjarnason. Við kynntumst Hreini fyrir sex árum þegar við keyptum jörðina Berserkseyri þar sem hann var fæddur og upp- alinn. Margur hefði borið kala til fólksins að sunnan sem yfirtæki æskuheimilið en þannig maður var Hreinn ekki. Við kynntumst skarpgreindum, bjartsýnum og hógværum gömlum manni sem studdi okkur heilshugar í þeim breytingum sem við gerðum á jörðinni. Við breyttum húsinu sem hann byggði og honum fannst allar breytingar til bóta, sérstaklega stóru gluggarnir sem vissu út að sjó. Hann vildi sjálfur hafa stóra glugga en það voru bara ekki til nógu sterkar rúður þegar hann stóð í húsbyggingum. Í nokkur sumur sinntum við æðarvarpinu hans Hreins með honum. Andlit gamla mannsins ljómaði í hvert sinn sem talið barst að kollunum hans og flestar þekkti hann. Sem refaskytta til 70 ára gat hann verndað kollurnar sínar fyrir vargi. Hann gerði sitt besta til að miðla reynslu sinni og þekkingu til okkar en honum þótti stundum skorta þolinmæði hjá okkur nú- tímafólkinu enda sagði hann að þolinmæði væri besti eiginleiki góðrar refaskyttu. Það er sannur heiður að taka við keflinu af Hreini og reyna að vernda varpið hans af fremsta megni. Hreinn tengdi nútímann við horfna tíma, og sögur sem hann sagði okkur frá sér sjálfum en einnig af foreldrum sínum og föð- urforeldrum gáfu innsýn í líf og lífsbaráttu á Breiðafirði. Skóla- ganga Hreins var nokkrar vikur í farskóla en þrátt fyrir það var hann víðlesinn, víðsýnn og fróð- ur. Hann sagði okkur frá erfiðri lífsbaráttu, bróðurnum sem hann missti á barnsaldri úr lungna- bólgu og saknaði og syrgði alla tíð. Hann kenndi okkur örnefni, benti okkur á gjöfulustu miðin á firðinum og sagði okkur hvar mesta skjólið væri til að setja nið- ur bryggju. Sumarið 2018 var kaldasta og blautasta sumar á Breiðafirði í manna minnum. Okkur þótti þetta hálfleiðinlegt en Hreinn benti okkur á að það fylgdi ávallt eitthvað gott illu. Hann mundi eftir sumrinu 1956 með álíka veðri og í hans huga var það eitt besta sumarið því tíð- in var þá svo slæm að ekki var hægt að grafa mó og mótekja hafði verið versta og leiðinlegasta verk sem hann hafði tekið sér fyrir hendur á lífsleiðinni. Mó- tekja hefði lagst af á Berserks- eyri eftir það sumar og þess vegna hugsaði hann alltaf til vonda sumarsins með hlýju. Í sumar fór heilsu Hreins hrakandi og hann rétt komst í stutta heimsókn í sveitina í vor. Hann fylgdist þó með varpinu sínu úr fjarlægð og fannst vont að geta ekki sjálfur tekið þátt í að vinna á vargnum og gaf okkur mörg heilræði símleiðis um hvernig best væri að haga fyr- irsáti um tófur og hvar ganga ætti á greni. Þegar við horfðum út um gluggann, yfir fjörðinn sem var Hreini svo kær og fylgdumst með æðarfuglunum hópa sig saman beint fyrir framan gluggann fannst okkur sem fuglinn og nátt- úran sjálf væru að kveðja horfinn vin og verndara. Hjörtur og Snjólaug. Nú hefur Ísland misst sauð- fjárbónda af allra bestu gerð, Hrein Bjarnason frá Berserks- eyri. Ég man þegar við hittumst í fyrsta skipti. Ég var á rjúpu inni í Bæjardal en þú varst að ná í átta eftirlegukindur og varst í erfið- leikum með að koma þeim niður við Hádegiskletta sökum snjó- þyngsla og kallaðir til mín: „Þér væri nær að hjálpa mér en að vera að eltast við saklausa fuglana!“ En þá varðstu hissa því ég er alinn upp í sveit og skildi vel vandræði þín og saman komum við kindunum í aðhald í hrauninu og gætti ég þeirra á meðan þú sóttir Landroverjeppann. Upp úr þessum kynnum okkar varð til vinátta sem aldrei bar á nokkurn skugga, báðir með óþrjótandi áhuga á sauðfé og gátum talað um kindur og þá aðallega hrúta daginn út og inn. Þú hafðir sterk- ar skoðanir á því hvernig fé þú vildir rækta, fjárbragðið varð að vera rétt sagðir þú alltaf; höfuðið stutt og breitt, bringan að lág- marki þverhönd fram fyrir stutt- ar lappir, útlögumikil og herða- breið, bak breitt, malir og læri kjötmikil … Þetta var þín kind eins og hún Garrhyrna, ég tala nú ekki um hann Klett, þar var hinn fullkomni gripur og vitnaðir þú oft í hann. Ég var búinn að vera á sjó í mörg ár þegar við kynnt- umst og hélt að ég kynni allt en samt kenndir þú mér að gera sjó- klárt. Aldrei lagðir þú frá þér nokkurn hlut til geymslu nema hann þyldi stóra sunnan og snyrtimennskan maður, þú varst ótrúlegur snyrtipinni enda Ber- serkseyri valin snyrtilegasta bú á Vesturlandi. Nú er komið haust, smalamennskur á fullu og enginn Hreinn. Ég sakna þess að hafa þig ekki með í fjárraginu, heyra álit þitt á lömbunum. Við áttum svo marg- ar góðar stundir þegar við vorum að velja ásetninginn. Ég get endalaust talið áfram hvort sem við vorum á rollurúnti eða að slá túnin eða bara heima í kaffi hjá Dísu, þá var alltaf notalegt í kringum þig. Engan veit ég betri en þig í að lesa náttúruna. Við vorum eitt sinn á rollurúnti í hrókasamræðum um lömb þegar þú snarstoppaðir bílinn: „Það er tófa hérna!“ Ég dauðhrökk við, hélt við værum bara að skoða lömbin en þú, náttúrubarnið, hafðir fylgst með öllu. Þegar tófa var annars vegar breyttist þú og öll þín skilningarvit fóru af stað. Eins fannst mér gaman þegar þú varst að spá í veðurútlit og jafn- vel hvernig veturinn eða sumarið yrði, þá skipti máli hvernig veðrið var hina ýmsu daga eins og til dæmis öskudag eða stórriddara- dag. Þú sagðir að ég væri sérvit- ur vegna þess að ég vildi aldrei byrja að heyja eða hleypa til á miðvikudegi. Þessu hafðir þú gaman af og sagðir að það skipti þig engu máli hvaða dag yrði byrjað að heyja en varst svo alltaf búinn að bera út á laugardegi og minnti ég þig alltaf á það. Ég gæti haldið áfram endalaust, minningin lifir um góðan vin. Ég þakka fyrir frábær kynni, kæri vinur. Að vera bóndi ó, guð minn góður í grænu fangi á sinni móður og finna ljós hennar leika um sig og lyfta sálinni á hærra stig (Jóhannes úr Kötlum) Ástu og fjölskyldu votta ég mína dýpstu samúð. Eiríkur. Til afa Þú ert ein af bestu manneskj- um sem ég hef fengið að kynnast, mér finnst svo erfitt að sætta mig við að þú sért ekki hjá okkur lengur. Þú kenndir mér svo margt. Þú varst byrjaður að kenna okkur að keyra áður en við náð- um niður á pedalana. Þú tókst okkur með að smala og kenndir okkur að veiða. Þú kenndir okkur að miða byssu því þú varst vanur að fara alltaf á tófuskytterí. Man líka hvað þú varst mikill prakkari í þér; í hvert skipti sem ég labb- aði framhjá hurð varstu vanur að fela þig á bak við og hræða úr mér líftóruna sem þér fannst svo fyndið. Stundum þegar ég fór niður í fjárhús komst þú og kast- aðir steinum upp á þakið og beiðst eftir að ég kæmi hlaupandi út haldandi að þakið væri að hrynja, þá kom ég að þér í hlát- urskasti í hvert skipti. Man líka eftir öllum eltingaleikjunum sem við tókum inni í stofu í kringum borðið og ef þú varst ekki með þá hlupum við og náðum í þig. Man líka eftir seinasta skipti sem ég tók þig á rúntinn, þá fórum við smá út úr bænum að skoða sveitir og öll dýrin sem voru úti og þér fannst það svo spennandi. Mér fannst það svo sætt, á aldrei eftir að gleyma þessari ferð. Sakna þín svo mikið en hugga mig við að þú ert með ömmu núna. Elska ykkur bæði svo mikið, vona bara að ég fái að hitta ykkur aftur. En þang- að til: Takk fyrir að vera allt það besta í lífi mínu, er svo þakklát fyrir ykkur. Kær kveðja! Ykkar Agnes. Ég sendi þér ljóð til að láta þig vita að líklega þarftu að koma til mín, því án þín er líf mitt sem eldur án hita, mín einmana stjarna á himnum skín. Ég sendi þér ljóð því ég sál minni forða frá sorglegri hugsun með einlægum brag sem kerti án loga, sem kvæði án orða sem kuldi að sumri um hábjartan dag. Ég sendi þér ljóð, það er vorblær á vangann, það vekur í huga þér minningaflóð. Ég vex eins og rósin sem vantar þá angan sem virkjar í hjartanu eldheita glóð. (Kristján Hreinsson) Þinn Guðmundur. Hreinn Bjarnason Samferð og vin- átta okkar Grétu hefur varað í fjóra áratugi eða allt frá því við sáumst fyrst í Þroskaþjálfaskóla Ís- lands haustið 1979. Gréta var ein af skólasystkinum mínum og ég tók sérstaklega eftir henni vegna glaðlegrar og hressandi nærveru. Hún var skörp og lét sig málefni skólans og nemend- anna varða. Gréta var næm á líðan ann- arra og með nærveru sinni sýndi hún samkennd og skiln- ing. Ég var svo lánsöm að kynn- ast henni betur og verða vin- kona hennar stuttu eftir útskrift úr Þroskaþjálfaskólanum þegar Margrét Jónsdóttir ✝ Margrét fædd-ist 18. janúar 1957. Hún lést 4. september 2020. Útförin fór fram 18. september 2020. við störfuðum sam- an á Vistheimilinu Sólborg á Akureyri. Sú vinátta hefur varað alla tíð og verið skemmtileg, gefandi, styðjandi og krefjandi. Ég get skipt samveru okkar í tvö tímabil. Fyrra tíma- bilið einkenndist af þroska ungdómsár- anna. Við vorum að þróa og þroska okkur í starfi með fötl- uðum, efla okkur sem ungir og metnaðarfullir fagmenn. Við bjuggum okkur heimili um þriggja ára skeið. Fyrir utan vinnuna hlustuðum við á tónlist, dunduðum við handavinnu og matseld, fórum í ljós. Svo fórum við líka á djammið, stunduðum Sjallann, dönsuðum og hittum vini. Gréta var mikil blómakona og hlúði að gluggaplöntunum sínum sem voru svo fallegar og gróskumiklar í hennar umsjá. Í sambúð okkar stjórnaði hún vikulegum hreingerningum á heimilinu. Hún kenndi mér ým- islegt, t.d. að affrysta ísskáp og frysti. Á þessum árum á Akureyri fór Gréta oft um helgar austur í Höfðabrekku til foreldra sinna. Mér fannst aðdáunarvert hve Gréta lét sér annt um að hlúa að foreldrum sínum með svona mikilli samveru og annarri að- stoð. Akureyrarárunum okkar lauk með því að Gréta flutti til Svíþjóðar og ég til Reykjavíkur. Síðara tímabilið í vináttusam- veru okkar var eftir að Gréta og fjölskylda fluttu heim til Ís- lands. Gréta og barnsfaðir hennar slitu samvistum. Gréta keypti sér íbúð í Breiðholti þar sem hún bjó með drenginn sinn. Hún vann sem þroskaþjálfi og kennari í skólum fyrir nemend- ur með fötlun og í búsetu fyrir fatlað fólk. Við vorum alltaf í nánum tengslum, ræktuðum vináttuna, hjálpuðumst að og nutum samveru. Upp úr aldamótunum 2000 fór ég að skynja að heilsu Grétu vinkonu minnar var brugðið. Hún missti smátt og smátt getu til að halda heimili sínu í horf- inu, blómin visnuðu upp. Per- sónuleikabreytingar sem fylgdu heilsubrestinum voru mörgum sem umgengust hana erfiðar og fáir skildu að um sjúkdóm var að ræða, sjúkdóm sem Gréta sjálf vildi ekki horfast í augu við. „Maður drepst hvort sem er úr einhverju einhvern tímann,“ sagði hún. Þrátt fyrir minnk- andi starfsgetu þráði Gréta fátt heitar en að vera á vinnumark- aði en svo fór að hún missti færnina til þess. Hún var mjög stolt og vildi ekki gefa sig á vald heilbrigðis- og félagsmálayfir- völdum fyrr en í fulla hnefana. Það voru erfið spor að stuðla að vistun Grétu vinkonu minnar á stofnun. En þegar þangað var komið var hún sátt. Á hjúkr- unarheimilinu Mörk var vel um hana hugsað og þar leið henni vel. Sá tími er mér dýrmætur í minningunni um síðustu árin í okkar samveru. Ég er innilega þakklát fyrir gjöfula samferð með Grétu. Minning hennar lif- ir. Signý Þórðardóttir.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.