Morgunblaðið - 30.09.2020, Side 1

Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Við Ráðherrabústaðinn Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra kynnir aðgerðir stjórnvalda til stuðnings lífskjarasamningunum. Aðgerðirnar eru sagðar geta afstýrt miklu tjóni á vinnumarkaði.
fjárfestingu á næstu árum. Þá m.a. í
sjávarútvegi, iðnaði, verslun og þjón-
ustu og orkufrekum iðnaði.
Yngvi Harðarson, hagfræðingur og
framkvæmdastjóri Analytica, segir
ekki ósennilegt að verðmæti þess að
afstýra verkföllum hlaupi á tugum
milljarða litið til næsta árs.
Spá nærri 9% samdrætti
Samkvæmt nýrri þjóðhagsspá Ís-
landsbanka verður 8,6% samdráttur í
vergri landsframleiðslu í ár.
Við kynningu á spánni kom fram að
lánafrystingar væru að renna út.
Birna Einarsdóttir, bankastjóri Ís-
landsbanka, segir það hafa komið
fram í sex mánaða uppgjöri bankans
Baldur Arnarson
Ómar Friðriksson
Viðar Guðjónsson
Aðgerðir ríkisstjórnarinnar til stuðn-
ings lífskjarasamningunum eru sagð-
ar geta skilað atvinnulífinu tugum
milljarða á næstu árum. Um leið af-
stýri þær miklu tjóni á vinnumarkaði.
Framkvæmdastjórn Samtaka at-
vinnulífsins (SA) ákvað að samning-
arnir giltu áfram og voru því ekki
greidd atkvæði um uppsögn þeirra.
Halldór Benjamín Þorbergsson,
framkvæmdastjóri SA, segir boðaðar
skattaívilnanir til fjárfestinga kunna
að skila milljörðum, ef ekki tugum
milljarða, í aukna atvinnuvega-
að nærri 20% af lánasafni hans séu í
frystingu, að stærstum hluta eru það
lán til fyrirtækja. Óvissan hafi verið
mikil og skilyrðin fyrir frystingu ekki
verið ströng í upphafi.
Samkvæmt uppgjörinu námu fryst-
ingar vegna íbúðalána rúmum 30
milljörðum en frystingar til fyrir-
tækja tæplega 150 milljörðum.
Að sögn Birnu hefur bankinn áætl-
að að um 50% þessara fyrirtækja
muni geta farið í eðlilegt greiðsluflæði
þegar frystingu er aflétt. Hinn helm-
ingurinn sé að stærstum hluta í ferða-
þjónustu og þar muni lífvænleg fyrir-
tæki þurfa áframhaldandi frystingu,
eða til dæmis einhver hinna sértæku
úrræða sem ríkisstjórnin hefur kynnt.
Jón Bjarki Bentsson, aðalhagfræð-
ingur bankans, segir að ef ferðamönn-
um fjölgi úr 500 þúsund í ár í 800 þús-
und á næsta ári, skv. þjóðhagsspánni,
muni það skapa 3.000 störf. Komi
bóluefni hins vegar ekki fyrir næsta
sumar, og háönnin í ferðaþjónustu
bregðist, verði 3-4.000 fleiri án vinnu
og atvinnuleysi yfir 9% á næsta ári.
Þúsundir starfa í húfi
Vilborg Helga Júlíusdóttir, hag-
fræðingur SAF, segir þumalfingurs-
regluna þá að milljón ferðamenn
skapi tíu þúsund ársverk í greininni.
Komi 800 þúsund erlendir ferðamenn
árið 2021 verði því um 12 þúsund
færri starfsmenn í greininni en árið
2019, þegar tvær milljónir erlendra
ferðamanna komu til landsins.
Tilkynnt um hópuppsagnir
Icelandair tilkynnti í gærkvöldi að
flugfélagið hefði sagt upp 88 starfs-
mönnum frá og með þessum mánaða-
mótum. Ástæðan væri samdráttur í
flugi vegna hertra ferðatakmarkana
sem tóku gildi hér á landi í ágúst.
Stærstur hluti hópsins eru flug-
menn, eða 68. Um mánaðamót ljúka
einnig störfum nokkrir tugir starfs-
manna sem voru á tímabundnum
ráðningarsamningum. Tilkynnt var
um fleiri hópuppsagnir í gær.
Skilar tugum milljarða króna
 SA telja stuðning stjórnvalda munu auka atvinnuvegafjárfestingu á næstu árum  Spá Íslandsbanka
um efnahagsbata háð því að bóluefni komi á næsta ári  Icelandair segir upp 88  Fleiri hópuppsagnir
MKjaramál »4, 6 & ViðskiptaMogginn
M I Ð V I K U D A G U R 3 0. S E P T E M B E R 2 0 2 0
Stofnað 1913  230. tölublað  108. árgangur 
ÞJÓÐLAGA-
ÞRÍLEIKUR
TEKUR ENDA RIFJAR UPP ATBURÐINA
ÞURFA AÐ
SJÁ FRAM
Í TÍMANN
FIMMTÍU ÁR FRÁ FLUGSLYSI Í FÆREYJUM 10 VIÐSKIPTAMOGGINNÚTGÁFUTÓNLEIKAR 24
Nýleg rannsókn ástralskra og ís-
lenskra vísindamanna á vegum
RMIT-háskólans í Melbourne í
Ástralíu bendir til sterkra tengsla
á milli kæfisvefns og alzheim-
ersjúkdómsins.
Rannsóknin byggist á um 300
íslenskum heilasýnum ein-
staklinga með kæfisvefn á mis-
munandi háu stigi. Þriðja vís-
indagreinin sem byggð er á
grunni þessa íslenska efniviðar er
í undirbúningi.
Stephen Robinson, prófessor við
RMIT, leiðir rannsóknina. Hann
segir að hún renni enn frekari
stoðum undir þá kenningu að
kæfisvefn geti stuðlað að alzheim-
er.
Þórarinn Gíslason, yfirlæknir
svefndeildar Landspítalans og
prófessor við læknadeild Háskóla
Íslands, er í rannsóknarhópnum.
Hann tekur undir að rannsóknin
styrki fyrri vísbendingar um sam-
band kæfisvefns og alzheimer, en
frekari rannsókna sé þörf.
„Í klínísku starfi hittum við ein-
staklinga með „heiladrunga“, ein-
beitingarskort og fleiri byrjunar-
einkenni alzheimer og heyrum þá
svo lýsa gjörbreyttri líðan þegar
meðferð kæfisvefns er hafin með
svefnöndunartæki,“ segir hann en
bætir við að hjá öðrum með langt
genginn alzheimersjúkdóm virðist
meðferðin oftast litlu breyta. »4
Kæfisvefn Þórarinn Gíslason, yfir-
læknir svefndeildar Landspítala.
 Ný rannsókn byggist á sýnum úr 300
Íslendingum með kæfisvefn á misháu stigi
Kæfisvefn getur stuðlað að alzheimer
 Fjárfesting í íslenskum sprota-
fyrirtækjum frá því að kórónu-
veirufaraldurinn byrjaði að geisa
hér á landi í mars nemur tæplega
tíu milljörðum króna, samkvæmt
lauslegri samantekt Viðskipta-
Moggans.
Fjárfestingin skiptist á mörg
fyrirtæki og eru upphæðirnar
misháar. Það fyrirtæki sem safnað
hefur mestu fé er hugbúnaðar-
fyrirtækið GRID. Fékk félagið tæp-
lega 1,7 milljarða íslenskra króna.
Næstmestu fé hefur finnsk-íslenska
tölvuleikjafyrirtækið Mainframe
safnað, eða 1,1 milljarði króna.
Sprotar safna millj-
örðum í faraldrinum