Morgunblaðið - 01.10.2020, Qupperneq 6

BAKSVIÐ
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Fulltrúar þeirra stjórnmálaflokka
sem Morgunblaðið ræddi við eru
sammála um að efnahagsaðgerðir
vegna kórónuveirufaraldursins verði
stóra málið við upphaf þings, sem sett
verður í dag. Ágreiningurinn muni þó
ekki snúa að því hvort rétt sé fyrir
stjórnvöld að grípa til einhverra að-
gerða heldur um þær leiðir sem verða
farnar.
Katrín Jakobsdóttir forsætisráð-
herra á þó síður von á því að efna-
hagstillögurnar, sem kynntar voru í
vikunni, muni mæta mikilli andstöðu
og vonast eftir málefnalegri umræðu
um málið í þinginu.
Bjarni Benediktsson fjármálaráð-
herra sagði í skriflegu svari við fyrir-
spurn Morgunblaðsins að stærsta
mál næsta þings væri „fjármálaáætl-
un og skyld mál um stefnumörkun til
næstu ára, um það hvernig við beit-
um ríkisfjármálunum til að takast á
við áhrif heimsfaraldursins. Við eig-
um að setja okkur markmið um að
það verði sem sterkara samfélag sem
hefur náð lengra á ýmsum sviðum,
nota tækifærið og búa okkur undir
áskoranir framtíðarinnar með sterk-
ari tækniinnviðum, fjölbreyttara at-
vinnulífi, betri lausnum í umhverfis-
og loftslagsmálum, aukinni sam-
keppnishæfni og sanngjarnara vel-
ferðarkerfi,“ ritar Bjarni.
Katrín segir mikilvægt að reyna að
auka umsvif í hagkerfinu til að takast
á við það atvinnuleysi sem hér ríkir
og að verjast langtímaatvinnuleysi.
„Ríkisstjórnin mun auka opinbera
fjárfestingu og skapa jákvæða hvata
til grænnar atvinnuvegafjárfesting-
ar,“ nefnir Katrín sem dæmi um að-
gerðir til að auka umsvif.
Stjórnarskrárbreytingar
Hvað varðar frumvörp á næsta
þingi sem VG leggur áherslu á, þá
vonast Katrín eftir því að áform um
miðhálendisþjóðgarð fái brautar-
gengi. Eins gerir hún sér vonir um
breiða sátt um að taka breytingar á
stjórnarskrá til afgreiðslu. „Þetta eru
ákvæði um auðlindir í þjóðareign.
Ákvæði um umhverfis- og náttúru-
vernd. Tillögur að breytingum á kafl-
anum um forseta og framkvæmda-
vald. Ákvæði um íslenska tungu og
táknmál og ákvæði um þjóðar-
atkvæðagreiðslu og vonandi fleiri
ákvæði,“ segir hún.
Fulltrúar verkalýðshreyfingarinn-
ar gagnrýndu efnahagsaðgerðirnar
sem kynntar voru í fyrradag á þeim
forsendum að þær væru sniðnar að
atvinnulífinu fremur en almenningi.
Katrín telur hagsmuni beggja sam-
ofna: „Við kynntum miklar aðgerðir í
tengslum við lífskjarasamningana í
fyrra upp á 80 milljarða króna á því
tímabili. Og það hefur verið mín sýn
að þarna fari saman hagsmunir al-
mennings og atvinnulífs. Það eru
hagsmunir okkar allra að atvinnu-
leysi verði ekki viðvarandi í okkar
samfélagi. Svo má ekki gleyma því að
margar af þeim aðgerðum sem
kynntar voru í fyrra og við erum enn
að vinna að snúast um að bæta af-
komu almennings. Lengra fæðingar-
orlof, lægri skattbyrði á tekjulágt
fólk, aukinn stuðningur við félagslegt
húsnæðiskerfi og fleira,“ segir Katr-
ín.
Ríkisstjórn viðbragða
Logi Einarsson, formaður Sam-
fylkingar, telur að sumar þeirra efna-
hagstillagna sem lagðar voru fram
séu ágætar en þær komi of seint og
gangi of skammt. Þá segir hann rík-
isstjórnina skorta sýn til framtíðar.
Samfylkingin muni leggja fram sínar
eigin efnahagstillögur á næstu dög-
um þar sem m.a. er lögð til hækkun
atvinnuleysisbóta. „Það er snöggur
blettur á aðgerðum ríkisstjórnarinn-
ar. Það eru 20-30 þúsund manns án
atvinnu og við þurfum að tryggja
þessu fólki lífsviðurværi,“ segir Logi.
Hann segir að efnahagstillögurnar
miði m.a. að því að skapa sem flest
störf í einka- og opinbera geiranum.
„Það er alveg ljóst að þetta er ríkis-
stjórn viðbragða. Ríkisstjórn sem
reynir að slökkva elda frekar en að
byggja mannvirki sem eru eldþolin
og standast kröfur tímans,“ segir
Logi.
Viðbrögð við hótunum SA
Helgi Hrafn Gunnarsson, þing-
maður Pírata, segir að efnahagstil-
lögurnar séu „bersýnileg viðbrögð
við hótunum Samtaka atvinnulífs-
ins“. Hann telur þær um of í anda
gamalla tíma og saknar þess að sjá
tillögur um það hvernig tekist verður
á við framtíðina. Í því samhengi sé
m.a. vert að skoða borgaralaun í bar-
áttu við ójöfnuð.
„Framundan eru miklar loftslags-
breytingar og fjórða iðnbyltingin.
Þetta mun hafa varanleg áhrif á það
hvernig hagkerfið þróast og breytast
í grundvallaratriðum. Við erum ekki
með einhverja eina lausn á því en við
verðum að horfast í augu við þennan
nýja raunveruleika með nýjum hug-
myndum,“ segir Helgi.
Efnahagsaðgerðir í skugga
faraldurs eru stóra málið
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Alþingi Í gær voru allir hliðarsalir þingsins gerðir klárir, en lengra bil þarf að vera á milli þingmanna og gesta við
þingsetninguna, sökum sóttvarna. Þingmenn sem ekki sjá púltið geta séð ræðumenn á skjá í hliðarsölunum.
 Forsætisráðherra vonast eftir samstöðu um stjórnarskrárbreytingar á Alþingi
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. OKTÓBER 2020
Með því að bóka tíma losnar þú við biðina í útibúinu, hvort
sem erindið snýst um ráðgjöf eða aðra þjónustu. Þú byrjar á
að fara á arionbanki.is/bokafund og panta símtal. Við hringjum
svo í þig og finnum tíma sem hentar. Markmiðið er alltaf að
bankaþjónustan sé eins þægileg og hægt er.
arionbanki.is
Bókaðu þægilegri
bankaþjónustu
Áætlað er að um 173 aðilar hafi
beint kröfu að íslenska ríkinu sl. 10
ár vegna mistaka í heilbrigðisþjón-
ustunni. Stundum eru fleiri en einn
aðili að baki hverri kröfu.
Þetta kemur m.a. fram í svari heil-
brigðisráðherra við fyrirspurn Jóns
Þórs Ólafssonar, þingmanns Pírata.
Óskaði hann eftir upplýsingum um
hve margir hefðu fengið slíkar bæt-
ur undanfarin tíu ár.
Á þessum tíma hafa 20 dómar fall-
ið þar sem fólki hafa verið dæmdar
bætur, í 20 málum hefur ríkið verið
sýknað og tíu málum er ólokið.
173 kröfur vegna
læknamistaka
Alþingi verður sett í dag, 1.
október, og hefst þingsetning-
arathöfnin kl. 13:30 með guðs-
þjónustu í Dómkirkjunni.
Í tilkynningu frá skrifstofu Al-
þingis segir að vegna kórónu-
veirufaraldursins verði aðeins
örfáum gestum boðið til þing-
setningarinnar að þessu sinni.
Að guðsþjónustu lokinni
ganga forseti Íslands, biskup Ís-
lands, forseti Alþingis, ráð-
herrar, alþingismenn og aðrir
gestir til þinghússins líkt og
hefð gerir ráð fyrir.
Stefnuræða forsætisráðherra
og umræður um hana verða í
kvöld kl. 19:30.
Fyrsta umræða um fjárlaga-
frumvarp 2021 og fyrri umræða
um fjármálaáætlun verða aðal-
mál 2. viku þingsins og hefst
umræðan mánudaginn 5. októ-
ber.
Örfáum boðið til þingsetningar
FYRRI UMRÆÐA UM FJÁRMÁLAÁÆTLUN HEFST 5. OKTÓBER
Starfsmenn utanríkisráðuneytisins
vörðu 130 klukkustundum, eða á
fjórðu vinnuviku, í að svara einni
fyrirspurn frá alþingismanni.
Þetta kemur fram í svari Guð-
laugs Þórs Þórðarsonar við fyrir-
spurn frá Brynjari Níelssyni um
kostnað ráðuneytisins við skrifleg
svör við fyrirspurnum.
Samkvæmt upplýsingum sem
ráðuneytið veitti Morgunblaðinu fór
svona mikill tími í að svara fyrir-
spurn frá Óla Birni Kárasyni um
orkupakka ESB, eftirlitsstofnanir
sambandsins og EES-samninginn.
Fyrirspurnina lagði hann fram á
149. löggjafarþingi 2018-2019.
Í utanríkisráðuneytinu hefur ver-
ið haldið að nokkru leyti utan um
áætlaðar vinnustundir við svörun
fyrirspurna þingmanna frá árinu
2017 og gefi það innsýn í þá vinnu
sem almennt fer í að svara fyrir-
spurnum á ársgrundvelli. Á árinu
2017 var varið alls um 55 klukku-
stundum til þessara verkefna og á
árinu 2018 alls um 58 klukkustund-
um. Alls var 218 klukkustundum
varið til vinnslu svara við fyrir-
spurnum til skriflegs svars á 149.
löggjafarþingi. Loks hefur alls 121
klukkustund farið í að svara fyrir-
spurnum þingmanna sem beint hef-
ur verið til ráðuneytisins á yfir-
standandi löggjafarþingi.
Þrjár vinnustundir fóru í að taka
saman svar við fyrirspurn Brynjars,
upplýsir ráðuneytið. sisi@mbl.is
Brynjar
Níelsson
Guðlaugur Þór
Þórðarson
Tímafrek
vinna við
að svara