Vinnan - 01.05.1946, Page 18

HELGI GUÐLAUGSSON:
VIÐ HITARVATN
Nl.
Þegar við vöknuðum næsta morgun, varS okkur auS-
vitaS fyrst fyrir aS athuga veSrið. Reyndist það litlu
hagstæðara en kvöldið áður, mikil rigning en heldur
lygnara. Samt bjuggust flestir til útgöngu að loknum
morgunverði, því mönnum var mikil forvitni á að skoða
hið mjög rómaða umhverfi.
ViS gengum í áttina til vatnsins, norður með Hólm-
inum, og varS þá fyrir okkur uppgróin bæjarrúst á ár-
bakkanum, um 20—30 metra frá skálanum. Þarna munu
vera rústirnar af Hólmsbænum gamla, þar sem Björn
heitinn Hítdælakappi bjó. Ekki er mér kunnugt um
hvenær sá bær lagðist í eyði, en mjög glögglega sér
móta fyrir húsaskipan. Hinum megin við ána eru svo-
nefndir Hítingshj allar og þar fyrir ofan KlifiS og
KlifskarS, sem talaS er um í Bjarnarsögu. Þarna var
staldrað viS stundarkorn, síðan haldið áfram norður aS
vatni. Er það aSeins örfárra mínútna gangur, þar lá
báturinn í fjörunni, tilbúinn handa veiðimönnunum.
Ekki leizt okkur þó á aS róa til fiskjar í það sinn, en
réðumst í stað þess til uppgöngu á Hólminn. Er furðu-
drjúgur spölur upp á kollinn á honum og gott útsýni
þaðan yfir umhverfið. Hítarvatn er aflangt. Mun vera
um 5 km. á lengd, breiddin nokkuS misjöfn, en senni-
lega um lþú km til jafnaðar. VatniS liggur frá suð-
vestri til norðausturs. Fjallahringur umlykur það á 3
vegu. AS norðvestanverðu viS vatnið er mjótt, grösugt
undirlendi, við norðausturbotninn er nokkru meira
undirlendi, enda var þar áður byggð. Þar eru svo-
nefndar Tjaldbrekkur. Við austurhliS vatnsins er gróð-
urlítið. Þar ofarlega er Foxufell og gengur alveg fram
aS vatninu. Þar suður af hefst Hólmshraun, sunnanvert
við miðju vatnsins, og liggur suður fyrir Hólminn,
sums staðar fast upp að honum, vestur að Hítará og
nokkurn spöl niður með henni. HrauniS er töluvert
gróiS.
Þarna uppi á Hólminum gerðist atburður, sem ekki
sæmir annað en geta sérstaklega. Geir lagði síðast af
stað niður aftur og varð einn eftir um stund. Og sem
hann situr þarna á efstu nibbunni, vafalaust í mjög
fjálglegum hugleiðingum, kemur andinn skyndilega yfir
hann og hann tekur aS mæla af munni fram sérkenni-
legt, frumort ljóð. Hefur slíkt aldrei komið fyrir Geir
áður og ekki síðan. Fer ljóð þetta hér á eftir.
Sit ég hér einn meS sveittan skalla í rohi,
syfjuleg gerist brátt hin aldna drótt.
Sittu nú hjá mér sonur rninn — á loki,
svefnglaSur mun ég hjá þér vaka í nótt.
Varpa ég af þér myrku moldaroki,
mófuglsins söngur hljómar blítt og rótt.
Sittu nú hjá mér sonur minn — á loki,
svefnglaSur mun ég hjá þér vaka í nótt.
Á meðan Geir vitnaði þannig fagurlega, með inn-
blásinni ljóðagerS sinni, um göfgandi og menntandi
áhrif frábærrar náttúrufegurðar á -mannlega sál, lötr-
aði önnur persóna niður á við (ég nefni engin nöfn)
og lamdi saman lágkúrulegar og bölsýnar stökur, gjör-
sneyddar andagift og sálrænni upphafningu:
HrakviSrin lemja Hólminn
helmingi meira en nóg,
áin í ótal hlykkjum
engist niSur í sjó.
ISar þar allt í vatni,
ekki sér grœnan topp,
úr himninum hellist regniS,
sem hvolft sé úr risakopp.
Horf’ ofan í Hítardalinn
himingnœfandi fjöll,
þar er ei margt um manninn,
en mýiS kynstrin öll.
HöfSinginn bjó aS Hólmi,
Hítdœlakappinn Björn,
sem elskaSi alltaf þá sömu,
orti og steytti górn.
Þegar við komum inn um hádegisbilið, hundblautir,
tók Ásta á móti okkur af stakri umhyggju, færði okkur
úr votu og fékk okkur þurr plögg, sem hún hafði þurrk-
82
VINNAN